"Cztery Doliny" / "4 Vallées"

"Cztery Doliny" / "4 Vallées" - to jeden z najsłynniejszych szwajcarskich regionów turystycznych, znany przede wszystkim jako największy w Szwajcarii region narciarski, położony w Alpach, w kantonie Valais / Wallis, na zboczach otaczających cztery doliny boczne doliny Rodanu leżące po jej południowej stronie, mniej więcej między Martigny a Sionem , z najwyższym punktem na szczycie Mont Fort (3328 m n.p.m.). Główne miejscowości to Verbier , La Tzoumaz , Nendaz , Veysonnaz i Thyon (➤ mapka)(➤ mapka).

Region narciarski "Czterech Dolin" jest jednym z najbardziej znanych regionów narciarskich w Alpach, oferującym trasy o wszystkich stopniach trudności, od terenów dla dzieci do skrajnie trudnych tras przeznaczonych dla bardzo zaawansowanych narciarzy. Do tych ostatnich należą trasy zjazdowe w rejonie Mont Fort (w tym legendarna, skrajnie trudna zwłaszcza na pierwszym odcinku, kilkunastokilometrowa trasa przez Col des Gentianes do stacji Tortin , w stronę Siviez ), z przewyższeniem wynoszącym 1280 metrów), a także słynna "czerwona" trasa zwana Piste de l'Ours / Bärenpiste, o długości ok. 3,5 km i deniwelacji 900 m, biegnąca z Thyon na północ, w stronę drogi biegnącej z Veysonnaz na wschód do Vex). Rejon Mont Fort uchodzi też za jeden z najlepszych w Alpach szwajcarskich rejonów uprawiania narciarstwa pozatrasowego.

Wszystkie sektory regionu są połączone rozbudowaną siecią nowoczesnych wyciągów, toteż każda z wymienionych wyżej miejscowości może stanowić bazę pozwalającą skorzystać z całej infrastruktury "Czterech Dolin", obejmującej łącznie ponad 410 km tras i blisko 100 różnego rodzaju wyciągów. Poza terenami zjazdowymi dla narciarzy i snowboardzistów region oferuje miłośnikom sportów zimowych wszelkiego rodzaju atrakcje: łatwe tereny dla dzieci, snowparki, trasy biegowe, zimowe szlaki spacerowe, tory saneczkowe (np. w La Tzoumaz znajduje się najdłuższy we francuskojęzycznej Szwajcarii tor saneczkowy o długości ok. 10 km i deniwelacji 848 m), lodowiska, itp.



Verbier leży po północno-wschodniej stronie doliny znanej jako Val de Bagnes, na zwróconym ku południu tarasie położonym na wysokości ok. 1500 m n.p.m., naprzeciwko masywu Grand Combin, na zachód od szczytu Mont Fort (3328 m), położonego między dolinami Val de Bagnes i Val de Nendaz.

Gdy w końcu lat 60. XX wieku zaczęli tu spędzać wakacje, a poźniej budować stałe rezydencje różnego rodzaju celebryci z całego świata (w tym przedstawiciele europejskich rodzin królewskich, ale też celebryci ze świata filmu i show-biznesu, itp.), miejscowość błyskawicznie przekształciła się w jeden z najpopularniejszych ośrodków turystycznych w Szwajcarii, przyjmujących w sezonie zimowym nawet ponad 30 tys. gości dziennie.

Tereny narciarskie Verbier składają się z dwu głównych części. Jedna rozciąga się na wschód od Verbier, w stronę Mont Gelé (3518 m) i Mont Fort. Druga główna część terenów narciarskich Verbier leży na północ od miejscowości, między Verbier i La Tzoumaz. Szczególną atrakcją (ale tylko dla bardzo doświadczonych) jest możliwość uprawiania w okolicach Verbier narciarstwa "off-piste" (pod tym względem Verbier uchodzi za jeden z najważniejszych ośrodków narciarskich na świecie).




La Tzoumaz (miejscowość nosząca dawniej nazwę Mayens-de-Riddes) leży na wysokości 1510 m n.p.m. na północnych zboczach szczytu Mont Savoleyres (2354 m) - tego samego, po którego południowej stronie leży Vebier. La Tzoumaz, w odróżnieniu od Verbier, nie jest snobistyczną stacją narciarską, odwiedzaną przez różnego rodzaju celebrytów z całego świata; jest miejscowością znacznie spokojniejszą i doskonale nadaje się na wakacje rodzinne.

Z Verbier La Tzoumaz jest połączone kolejką linową, której górna stacja znajduje się w pobliżu szczytu Mont Savoleyres (wjazd z La Tzoumaz trwa 8 minut, zjazd do Vervier - 11 minut); poprzez Verbier La Tzoumaz ma połączenie z całym regionem "4 Vallées".





Gmina Nendaz obejmuje kilkanaście wsi i przysiółków położonych na lewym brzegu Rodanu, na wysokości od ok. 450 m n.p.m. do ok. 1760 m n.p.m. Sama miejscowość składa się z dwu części - Basse-Nendaz (na wysokości 992 m n.p.m.), będącego siedzibą władz administracyjnych oraz parafii, i Haute-Nendaz, zwanego najczęściej krótko Nendaz, położonego na wysokości 1300-1500 m n.p.m. i stanowiącego centrum ruchu turystycznego. Z Nendaz można wyjechać koleją gondolową do stacji Tracouet , położonej na wysokości 2200 m n.p.m., skąd można się dostać do pozostałych części rejonu "4 Dolin". Ok. 7,5 km na północ od Nendaz leży wspomniana wyżej stacja narciarska Siviez, zwana również Super-Nendaz, mająca połączenie ze wschodnimi sektorami regionu "Czterech Dolin", ale z której można też w trzech etapach, z dwoma przesiadkami, przez Tortin i Col des Gentianes, dostać się wyciągiem, a potem kolejami gondolowymi, na szczyt Mont Fort.




Z pięciu miejscowości regionu "4 vallées" Veysonnaz, położone na wysokości 1233 m n.p.m., leży najbliżej Sionu (zaledwie 13 km). Dla osób interesujących się uprawianym wyczynowo narciarstwem alpejskim Veysonnaz jest przede wszystkim miejscem, gdzie wielokrotnie odbywały się mistrzostwa świata w tej dyscyplinie sportu na wspomnianej już wyżej legendarnej trasie zjazdowej znanej pod nazwą "Piste de l'Ours".

Trasa jest dostępna dla wszystkich wystarczająco przygotowanych; osoby mniej zaawansowane, zarówno narciarze jak snowboardziści, znajdą tu inne trasy bardziej dla nich odpowiednie, a połączenie Veysonnaz wyciągami z Thyonem i następnie z Siviez zapewnia możliwość korzystania z terenów narciarskich całego regionu "4 Vallées".




Thyon (miejscowość znana też jako Thyon 2000), ze wspaniałym panoramicznym widokiem na Alpy, leży w dystrykcie Hérens, na wysokości 2095 m m.p.m., na grzbiecie opadającym ze szczytu Mont Rouge , po zachodniej stronie doliny zwanej Val d'Hérémence, nad miejscowością Hérémence. Nieco niżej leżą Les Collons (ok. 1800 m n.p.m.) i Les Masses (ok. 1600 m n.p.m.), tworzące wraz z Thyon 2000 jeden z najważniejszych ośrodków turystycznych regionu "4 Dolin", połączony wyciągami z jednej strony z pobliskim, położonym na północny zachód Veysonnaz, z drugiej strony z leżącym na południowy zachód Siviez.

• Region "Czterech Dolin" znany jest przede wszystkim jako region narciarski. Warto jednak o nim pamiętać jako możliwym miejscu spędzenia wakacji letnich - również dlatego, że poza sezonem narciarskim jego niezwykle rozbudowana infrastruktura turystyczna nie jest wykorzystana, co powoduje, że znacznie wówczas spadają ceny noclegów i innych usług.
  
  Bodaj największą atrakcją regionu jest szczyt Mont-Fort, na który, dysponując odpowiednią kondycją, przygotowaniem i ekwipunkiem, można wejść od przełęczy Col des Gentianes (2894 m), dokąd prowadzi z dolin kilka dróg, albo, startując z różnych punktów Val de Bagnes lub Val de Nendaz, dotrzeć różnego rodzaju wyciągami (na ogół z dwiema lub trzema przesiadkami) przez wpomnianą przed chwilą przełęcz (skąd w pobliże szczytu można dojechać koleją gondolową). Rozciąga się stąd wspaniały, panoramiczny widok na ponad pięćdziesiąt wybitnych alpejskich szczytów - od najbliższego, Rosablanche, po stosunkowo niedalekie szczyty Mont Blanc de Cheilon i Grand Combin, po dalej położone szczyty w rejonie Zermatt (w tym Matterhorn) na południowy wschód od Mont Fort oraz masyw Mont Blanc na południowy zachód, wreszcie po odległe szczyty Alp Berneńskich (więcej informacji, zob. Mont Fort).
  
  Poza wycieczką na Mont Fort można skorzystać z dostępnych w regionie "Czeterech Dolin" setek kilometrów szlaków turystyki pieszej (m.in. wzdłuż ścieżek biegnących wzdłuż charakterystycznych dla Valais budowanych od stuleci kanałów irygacyjnych, suonen, z których część działa do dziś) i rowerowej (w wersji bardziej rekreacyjnej lub bardziej sportowej - np. Bike Park Verbier-La Tzoumaz oferuje kilku tras zjazdowych o deniwelacji ok. 700 m); gra się tu też w golfa, uprawia wędkarstwo, paralotniarstwo, itp. Verbier bywa też miejscowością, gdzie znajduje się meta etapu wyścigu kolarskiego Tour de Suisse; w 2009 roku kończył się tu też jeden z etapów Tour de France, wygrany wówczas przez Alberto Contadora. Dla części gości atrakcją jest odbywający się tu corocznie na przełomie lipca i sierpnia prestiżowy festiwal muzyczny. Dziękki bliskości dróg szybkiego ruchu La Tzoumaz i Veysonnaz mogą być dobrą bazą wypadową do zwiedzania dużej części kantonu Valais, w szczególności odcinka doliny Rodanu między Sionem a Martigny. Warto w szczególności pamiętać o dwu interesujących atrakcjach turystycznych: o tzw. les pyramides d'Euseigne, niezwykłych formacjach skalnych przypominających krajobraz Kapadocji, które można zobaczyć w pobliżu miejscowości Euseigne i miejsca, gdzie dolina Val d'Hérémence odgałęzia się od doliny Val d'Hérens oraz o słynnej zaporze Grande Dixence (le barrage de la Grande Dixence), gigantycznej zaporze grawitacyjnej na rzece Dixence, położonej w górnych partiach doliny Val d'Hérémence, na wyskości 2683 m n.p.m.