Liczące ok. 280 tys. mieszkańców miasto w Norwegii, otoczone morzem i górami, położone na zachodnim wybrzeżu kraju, na styku Morza Północnego i Morza Norweskiego. Drugie pod względem wielkości miasto Norwegii i jeden z dwóch (obok Leikanger) ośrodków administracyjnych okręgu Vestland. Bergen leży w odległości 464 km na zachód od stolicy Norwegii, Oslo
, 209 km od Stavanger
, stolicy sąsiedniego okręgu Rogaland, oraz 197 km od Leikanger
(➤ mapka(➤ mapka)). Węzeł komunikacyjny, z lotniskiem międzynarodowym Bergen-Flesland położonym 19 km na południe od Bergen i dworcem kolejowym (Bergen-Flesland) w centrum miasta. Założone w drugiej połowie XI wieku, niegdyś największe i główne miasto Norwegii oraz jedno z najważniejszych miast Ligi Hanzeatyckiej, dziś ośrodek administracyjny, naukowy i kulturalny, a także, po części z uwagi na rolę w historii kraju, po części w związku z położeniem ("brama do fiordów"), jedna z najpopularniejszych norweskich destynacji turystycznych.
BERGEN
widok na miasto z Fløyen (399 m)
fot. JD
Jak wspomniano, turystyczne znaczenie Bergen związane jest częściowo z historią miasta, częściowo z jego malowniczym położeniem, w otoczeniu morza, fiordów, wysp i gór, z interesującymi szlakami turystyki pieszej w pobliżu miasta i licznymi miejscami oferującymi spektakularne widoki. W zabudowie miasta, poza kilkoma zabytkami o historii sięgającej XII-XIII wieku, uwagę turystów zwraca przede wszystkim zachowana w kilku rejonach, również w ścisłym centrum miasta, charakterystyczna drewniana tradycyjna zabudowa (w przeszłości wielokrotnie całkowicie lub cześciowo niszczona przez wielkie pożary) oraz charekterystyczny kształt urbanistyczny miasta, z wieloma wąskimi i stromymi ulicami biegnącymi od rejonów położonych nad morzem w stronę okolicznych wzgórz.
Zamieszczone wyżej zdjęcie przedstawia widok na miasto z Fløyen

, jednego ze wzgórz otaczających Bergen, wzniesienia o wysokości 399 m n.p.m., na które (na wysokość 320 m) można z centrum miasta w ciągu 8 minut wyjechać uruchomioną w 1918 roku koleją linowo-terenową (Fløibanen). W lewej części zdjęcia dobrze widoczne jest jezioro Lille Lungegårdsvannet

, wokół którego skupia się centrum dzisiejszego Bergen, w prawej - półwysep Nordnes

, zatoka Vågen

i nabrzeże historycznego centrum miasta, Bryggen

, w głębi zaś - fiord Byfjorden

. Inną kolejką (Ulriksbanen) można wjechać na najwyższe w bezpośrednim otoczeniu Bergen wzgórze Ulriken

(643 m), z wieżą telewizyjną i restauracją na szczycie oraz siecią pieszych szlaków turystycznych o różnym stopniu trudności.
Za centrum dzisiejszego Bergen uważa się okolice placu Torgallmenningen

, położonego w miejscu, gdzie w wielkim pożarze w 1917 roku spłonęła prawie cała zabudowa, oraz rejon wokół wspomnianego przed chwilą jeziora.
Markery

-

oznaczają cztery z siedmiu budynków kompleksu muzealnego KODE, jednego z największych muzeów sztuki w krajach skandynawskich, m.in. z bogatą kolekcją dzieł Edvarda Muncha (eksponowaną w KODE 3); trzy pozostałe budynki należące do kompleksu KODE - to domy trzech norweskich kompozytorów, w tym dawna willa należąca do Edvarda Griega w Troldhaugen (ok. 10 km na południe od centrum Bergen), Haralda Sæveruda i Olego Bulla. Markerem

oznaczona jest Grieghalle, sala koncertowa mogąca pomieścić ok. 1500 słuchaczy, markerem

- główny budynek Uniwersytetu w Bergen (Universitetet i Bergen), z dwoma muzeami (Kulturhistorisk museum i Naturhistorisk museum) na terenie kampusu, markerem

- secesyjny budynek Teatru Narodowego (Den Nationale Scene), a markerem

- stojący na skwerze na północny zachód od Lille Lungegårdsvannet pomnik Griega.
Warto wiedzieć, że na północny wschód od jeziora, w pobliżu głównego dworca kolejowego

, Bergen-Flesland, znajduje się dawny szpital dla trędowatych (dziś muzeum, Lepramuseet), jeden z nielicznych dobrze zachowanych tego rodzaju szpitali w Europie, Sankt Jørgens Hospital i Bergen

, gdzie w 1873 roku Armauer Hansen, norweski lekarz i naukowiec, odkrył bakterię będącą przyczyną choroby.
Na północny zachód od Torgallmenningen

rozciąga się półwysep Nordnes

, częściowo zabudowany tradycyjnymi drewnianymi domami stojącymi przy wąskich ulicach. Część półwyspu zajmuje park publiczny Nordnesparken

założony pod koniec XIX wieku. Na terenie parku warto zwiedzić akwarium, Akvariet i Bergen

, jedno z największych i najnowocześniejszych w Skandynawii; w pobliżu znajduje się Havforskningsinstituttet (Instytut Morski), największa w Norwegii placówka badawcza tego typu.
Markerem

oznaczony jest kościół Nykirken, z historią sięgającą pierwszej połowy XVII wieku, a markerem

- mający długie tradycje, popularny wśród mieszkańców Bergen i turystów targ rybny, Fisketorget.
Za historyczne centrum Bergen uważa się część miasta położoną po północno-wschodniej stronie zatoki Vågen

. Do najważniejszych zabytków w tym rejonie zalicza się
twierdzę Bergenhus

(Bergenhus Festning), oznaczony markerem

rejon tradycyjnej drewnianej zabudowy zwany Bryggen, oraz dwa kościoły: trzynawową bazylika Mariakirken

(Kościół Mariacki), najstarszą budowlę w Bergen, z historią sięgającą pierwszej połowy XII wieku, pierwotnie romańską, później rozbudowaną w stylu gotyckim, z dwiema bliźniaczymi wieżami, godnymi uwagi ołtarzem głownym i amboną, wielokrotnie uszkadzaną w pożarach i wielokrotnie odbudowywaaną i poddawaną renowacji (ostatnio w 2013 roku), oraz Korskirken

(kościół św. Krzyża), którego najstarsze elementy pochodzą z drugiej połowy XII wieku.
Wspomniana wyżej twierdza Bergenhus

, dawna siedziba władców Norwegii, jest jedną z najstarszych i jedną z najlepiej zachowanych twierdz w kraju, z najstarszymi elementami pochodzącymi z połowy XIII wieku. Z tego okresu pochodzi rezydencja królewska znana jako Håkonshallen

, dziś wykorzystywana w celach reprezentacyjnych, a także najstarsze elementy wieży Rosenkrantza

(Rosenkrantztårnet), zwanej tak od nazwiska gubernatora Erika Rosenkrantza (1519-1575), który zarządzał budowlą w latach 1560-1568, zachowanej w większości w XVI-wiecznym kształcie (obie wspomniane budowle są oddziałami Muzeum Miejskiego); markerem

oznaczone jest muzeum poświęcone historii twierdzy.
Na południowy wschód od twierdzy Bergenhus zachował się stosunkowo duży obszar zabudowany tradycyjnymi drewnianymi domami, Bryggen; markerem

oznaczone jest założone w 1976 roku muzeum historyczne, eksponujące m.in. pozostałości po dawnej zabudowie Bergen odkryte po pożarze w 1955 roku (muzeum Brygen jest - podobnie, jak wspomniane przed chwilą budynki zachowane na terenie twierdzy Bergenhus - oddziałem Muzeum Miejskiego w Bergen).
Markerem

oznaczone jest Muzeum Hanzeatyckie (Det Hanseatiske Museum og Schøtstuene), poświęcone historii Bergen jako jednego z najważniejszych miast Hanzy, zaś markerem

- tzw. muzeum Theta, stanowiące rekonstrukcję małego pomieszczenia, w którym podczas drugiej wojny światowej przez dwa lata działało uruchomione przez grupę młodych ludzi ("grupę Theta") urządzenie pozwalające na kontakt radiowy z Londynem i przekazującej do Londynu informacje o ruchach floty niemieckiej (ostatecznie odkryte i zniszczone przez nazistów). Dla części turystów atrakcją będzie stojący w zatoce Vågen, w miejscu oznaczonym markerem

, zwodowany w 1914 roku trzymasztowy żaglowiec Statsraad Lehmkuhl, okręt szkoleniowy marynarki norweskiej.
Ok. 7 km na południe od centrum Bergen leży Gamlehaugen

, dzisiejsza rezydencja królewska, otoczona dostępnym dla wszystkich parkiem. Historia budowli, przypominającej zamek, siega Średniowiecza. Do 1927 roku, gdy posiadłość stała się rezydencją norweskiej rodziny królewskiej, przechodziła wielokrotnie z rąk do rąk. Ostatnim właścielem był Christian Michelsen 1857-1925), przedsiębiorca i polityk, w latach 1907-1907 premier Norwegii, uważany za człowieka, ktory odegrał kluczową rolę w procesie oddzielenia Norwegii od Szwecji i uzyskania przez Norwegię pełniej niepodległości. Po śmierci Michelsena posiadłość została, po zakończonej sukcesem narodowej zbiórce środków finansowych, zakupiona przez państwo i stała się oficjalną rezydencją królewską. Otaczający rezydencję park jest, jak wspomniano, otwarty dla publiczności; można też zwiedzać parter budynku (z przewodnikiem).