Akwizgran

Akwizgran (nazwa niemiecka: Aachen, nazwa francuska: Aix-la-Chapelle) - to historyczne miasto położone w Niemczech, w Nadrenii Północnej-Westfalii, w pobliżu granic z Belgią i Holandią, 73 km na zachód od Kolonii (➤ mapka)(➤ mapka). Miasto znane jako uzdrowisko już w czasach starożytnych, w Średniowieczu było przez pewien czas główną rezydencją Karola Wielkiego, a później, w latach 936-1531, miejscem koronacji 31 królów niemieckich. Dziś Akwizgran jest znany z jednej z najważniejszych niemieckich uczelni technicznych, a także jako ważny ośrodek przemysłowy i węzeł komunikacyjny oraz popularny ośrodek turystyczny, słynący z najwyższej klasy zabytków architektury, do których należą przede wszystkim figurująca na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO katedra oraz XIV-wieczny ratusz.

Akwizgran, liczący dziś ok. 250 tys. mieszkańców, leży w miejscu zamieszkałym przez Celtów i znanym z ciepłych źródeł siarkowych już w czasach prehistorycznych. Prawdopodobnie w I wieku n.e. Rzymianie założyli tam miejscowość uzdrowiskową, zwaną Aquae Grani lub Aquisgranum ("termy Granusa", od imienia celtyckiego boga uzdrowień).


Pierwsze wzmianki o Akwizgranie w czasach nowożytnych pochodzą z czasów Pepina Małego i Karola Wielkiego, który w 790 roku zbudował w ówczesnym Akwizgranie pałac, obejmujący w szczególności słynną oktagonalną kaplicę, zachowaną do dziś jako najstarsza część akwizgrańskiej katedry. W Średniowieczu Akwizgran był przez długi czas jednym z najważniejszych ośrodków politycznych i religijnych Europy, a także ważnym ośrodkiem rzemiosła i handlu. W latach 936-1531 świątynia w Akwizgranie była miejscem koronacji królów Niemiec.


W XVI-XVII wieku miasto z różnych powodów (wojny religijne, wielki pożar w 1656 roku) straciło na znaczeniu, lecz wkrótce potem je odzyskało, wówczas jednak już w innej roli: miasto stało się modnym europejskim uzdrowiskiem z kasynem, salami balowymi, itp. Akwizgran był też w tym czasie sceną kilku ważnych wydarzeń politycznych (m.in. zawarcie pokoju między Hiszpanią i Francją w wojnie o Flandrię w roku 1668, zakończenie austriackiej wojny sukcesyjnej w 1748 roku, i in.). Na początku XIX wieku Akwizgran należał do Francji, po Kongresie Wiedeńskim zmalazł się w granicach Prus. W wieku XIX i XX miasto rozwinęło się jako ośrodek przemysłowy oraz stało się ważny węzłem komunikacyjnym (zwłaszcza kolejowym); w 1870 roku założona została w Akwizgranie politechnika, dziś będą jedną z najważniejszych niemieckich uczelni technicznych. W 1944 roku Akwizgran został (po krwawych walkach, w wyniku których miasto zostało w dużej części zniszczone) zajęty przez wojska alianckie jako pierwsze miasto niemieckie.


Za najważniejszy zabytek Akwizgranu uważa się katedrę , rzymsko-katolicki kościół św. Marii (Aachener Münster, Kaiserdom), jeden z najstarszych w Europie. Przyjmuje się, że budowę katedry rozpoczęto w 796 roku; konsekrowana była w 805 roku. Później była wielokrotnie przebudowywana i rozbudowywana. Składa się z trzech części, z których najstarszą jest zachowana oktogonalna kaplica pałacowa Karola Wielkiego, zbudowana na przełomie VIII i IX wieku przez Odona z Metzu, uważana za jeden z najważniejszych w skali europejskiej zabytków sztuki karolińskiej, pełniąca przez kilka stuleci (w latach 936-1531) funkcję kościoła koronacyjnego. W 814 roku został tu pochowany Karol Wielki. Po jego (kontrowersyjnej, uznanej przez antypapieża Paschalisa III, zaś nieuznanej przez ówczesnego papieża Aleksandra III) kanonizacji przez Fryderyka Barbarossę, kaplica stała się celem pielgrzymek. Dziś kaplica Karola Wielkiego (i cała katedra), z wyjątkową kolekcją dzieł sztuki średniowiecznej (w tym wieloma przedmiotami pochodzącymi z epoki Karolingów) i niezwykle cennymi dla kościoła katolickiego relikwiami, jest główną atrakcją turystyczną Akwizgranu.

Markerem oznaczony jest skarbiec katedralny (Domschatzkammer), z kolekcją przedmiotów liturgicznych i cennymi dziełami sztuki sakralnej, uważany za jeden z najważniejszych skarbów kościelnych w północnej Europie. Marker oznacza Ratusz (Aachen Rathaus), położony między dwom ważnymi placami Akwizgranu, znanymi odpowiednio pod nazwami Katschhof i Markt am Rathaus . Ratusz jest siedzibą władz miasta, miejscem, gdzie ogłaszane jest przyznanie corocznej Nagroda im. Karola Wielkiego, ale także jednym z najważniejszych zabytków Akwizgranu (pełniącym rolę muzeum historycznego), udostępnionym zwiedzającym. Na południowy zachód od katedry stoi Grashaus , jeden z najstarszych zachowanych budynków w centrum Akwizgranu, zbudowany w 1267 roku, niegdyś pełniący funkcję ratusza. Markerem oznaczone jest regionalne muzeum historyczne, zaś markerem - Elisenbrunnen, neoklasycystyczny budynek z jedną z najbardziej znanych fontann Akwizgranu.

Zwiedzając Akwizgran warto też rzucić okiem na położone nieco dalej od centrum dwie zachowane bramy miejskie: Ponttor (Pont Gate) z XIV wieku i Marschiertor z XIII wieku (w pobliżu głównego dworca kolejowego ) oraz na zachowane fragmenty murów miejskich. Markerem oznaczone jest Ludwig Forum für Internationale Kunst, z bogatą kolekcją sztuki współczesnej.