Pierwsze wzmianki o miejscowości Alkmaar pochodzą z X wieku; prawa miejskie osadzie nadał w 1254 roku Willem II, hrabia Holandii z dynastii Gerolfingów. Jednym z najważniejszych wydarzeń w historii miasta była skuteczna obrona Alkmaaru oblężonego w 1573 przez wojska hiszpańskie w czasie wojny osiemdziesięcioletniej, co stanowiło zwrot w sytacji militarnej i początek wyzwolenia prowincji holenderskich spod panowania Habsburgów. Dziś miasto jest ważnym ośrodkiem przemysłowym, handlowym i kulturalnym Holandii Północnej.
Miasto znane jest z dobrze zachowanej zabudowy historycznego centrum i kilku godnych uwagi zabytków, z których do najważniejszych należą gotycki kościół św. Wawrzyńca (Sint-Laurenskerk) z końca XV wieku (we wnętrzu warto zwrócić uwagę na ogromne organy oraz grobowiec Florisa V, syna wsponianego wyżej Willema II), ratusz (Stadhuis) z początków XVI wieku, oraz dawna hala wagi miejskiej (Waag) na głównym placu (Waagplein ).