Blois

Dość duże miasto i gmina (około 45 tysięcy mieszkańców) w centralnej Francji (region Centre-Val de Loire), stolica departamentu Loir-et-Cher, położona nad Loarą, 185 km na południowy zachód od Paryża , 62 km na południowy wschód od Orleanu , 65 km na północny wschód od Tours (➤ mapka)(➤ mapka). Od IX wieku stolica hrabstwa, od X wieku siedziba hrabiów Blois, później przez pewien czas, w XV i XVI wieku, główna rezydencja królów Francji. Główną atrakcją turystyczną jest zamek królewski - Château de Blois - zbudowany w XIII wieku, później, aż do XVII wieku, wielokrotnie rozbudowywany i przebudowywany.

Ślady najstarszych osad w miejscu dzisiejszego Blois pochodzą z czasów starożytnych - zachowały się m.in. pozostałości term i portu rzecznego z czasów rzymskich. Pierwsze wzmianki o Blois, z drugiej połowy VI wieku, można znaleźć u Grzegorza z Tours, biskupa Tours w latach 573-594. Okres rozkwitu miasta zaczął się w IX wieku, gdy Blois stało się stolicą hrabstwa i następnie, w X wieku, siedzibą dynastii Blois, będącej przez parę stuleci jednym z najpotężniejszych rodów feudalnych Francji.

W 1391 roku hrabstwo nabył Ludwik Orleański (1372-1407), syn króla Francji Karola V Mądrego. Syn Ludwika, Karol (1394-1465), rozpoczął przebudowę wcześniej wzniesionego w Blois zamku, pełniącego pierwotnie głównie funkcje obronne, na rezydencję o charakterze pałacu. Przebudowę kontynuował urodzony w Blois w 1462 roku syn Karola, Ludwik, w latach 1498-1515 panujący we Francji jako Ludwik XII. W 1498 roku zamek-pałac w Blois stał się główną rezydencją królewską i pozostał nią mniej więcej do końca XVI wieku. W latach 1504-1505 podpisano tu traktaty kończące (przynajmniej na pewien czas) tzw. wojny włoskie, w latach 1576 i 1588 ówczesny król Francji, Henryk III (wcześniej panujący w Polsce jako Henryk Walezy), zwołał do Blois Stany Generalne. W 1559 roku zmarła w Blois matka Henryka III, Katarzyna Medycejska, a w latach 1617-1619 przebywała tu w areszcie domowym Maria Medycejska, druga żona Henryka IV i matka Ludwika XIII, panującego w latach 1610-1643. Od 1635 do śmierci w 1660 roku właścicielem Blois był Gaston Orleański, brat Ludwika XIII; po śmierci Gastona miasto zaczęło tracić na znaczeniu.


Główną atrakcją turystyczną Blois jest zamek - Château de Blois. Pierwsze fortyfikacje powstały w VI wieku, później hrabiowie Blois wznieśli rozbudowaną siedzibę o charakterze zamku obronnego, z którego do naszych czasów przetrwały tylko fragmenty fortyfikacji, w tym jedna z wież obronnych (Tour du Foix) oraz tzw. Salle des États z XIII wieku - dwunawowa sala z odkrytą konstrukcją dachu, w której, jak wspomniano wyżej, dwukrotnie zbierały się francuskie Stany Generalne.

Zachowany do dziś zamek ma trzy główne skrzydła, otaczające dziedziniec wewnętrzny od północnego wschodu, północnego zachodu i północnego zachodu (zazwyczaj mówi się o skrzydłach wschodnim, północnym i zachodnim). Główne wejście jest od strony Place du Château , dawnego zewnętrznego dziedzińca otoczonego rezydencjami dygnitarzy królewskich, na który wychodzi zewnętrzna fasada najwcześniej (w latach 1498-1503) zbudowanego w stylu gotyku płomienistego wschodniego skrzydła zamku, zwanego do dziś skrzydłem Ludwika II (Aile Louis XII ).

Renesansowe skrzydło północne (Aile Francois I ), uważane za najwspanialsze, powstało z rozkazu następcy Ludwika XII, Franciszka I (1494-1547), panującego od 1515 roku. Zewnętrzną fasadę z dwoma poziomami loggii arkadowych, krużgankiem i wykuszami najlepiej widać z okolic Place Victor Hugo; od strony dziedzińca można podziwiać słynną, uchodząca za arcydzieło architektury renesansowej ośmioboczną zewnętrzną klatkę schodową.

Skrzydło zachodnie zbudował po 1635 roku w stylu klasycyzującego baroku, na polecenie Gastona Orleańskiego, François Mansart. Z tarasu, na który można wyjść z dziedzińca wewnętrznego przejściem między tym skrzydłem a tzw. galerią Karola Orleańskiego z kaplicą zamkową St-Calais , rozciąga się ładny widok.


Wnętrza pomieszczeń dostępnych dla zwiedzających (m.in. Salle des États, uważanej za najlepiej zachowaną salę gotycką we Francji, apartamentów Katarzyny Medycejskiej i apartamentów króla Henryka III) są XIX-wieczną rekonstrukcją wnętrz oryginalnych. W części sal zamkowych znajdują się dwa muzea: w skrzydle Ludwika XII niewielka kolekcja sztuki (Musée des Beaux-Arts), a w skrzydle Franciszka I - muzeum archeologiczne (Musée Archéologique). Na terenie Château de Blois organizowane są często pokazy typu "son et lumière".
Poza zwiedzeniem samego zamku, warto zrobić spacer wokół niego, zaczynając np. od Placu Ludwika XII (Place Louis XII ), dawnego targowiska, otoczonego XVII-wiecznymi domami o konstrukcji szkieletowej, z XVI-wieczną fontanną. Stąd na południowy zachód biegnie Rue Saint-Lubin z zabudową z XV i XVI wieku, z licznymi kawiarniami, restauracjami, antykwariatami, itp. Na skrzyżowaniu z Rue des Fossés du Château należy skręcić w prawo i zaraz za skrzyżowaniem wejść po schodkach na Rampe des Fossés du Château (biegnącą mniej więcej równolegle do Rue des Fossés du Château) - stąd można przyjrzeć się zewnętrznej fasadzie skrzydła południowo-zachodniego.

Rue des Fossés du Château doprowadza do Place Victor-Hugo i parków zajmujących część dawnych ogrodów królewskich z czasów Ludwika XII. W tej okolicy warto zwrócić uwagę na XVII-wieczny kościół św. Wincentego (Église Saint-Vincent-de-Paul ), dawny kościoł jezuitów, zdesakralizowany podczas Rewolucji, przywrócony do kultu religijnego w XIX wieku, a także na tzw. pawilon Anny Bretańskiej (Pavillon d'Anne de Bretagne ), zwany tak od imienia żyjącej w latach 1477-1514 ostatniej niezależnej księżnej Bretanii, królowej Francji, żony Karola VIII i Ludwika XII, zmarłej w Blois. Z ogrodów dobrze widać zewnętrzną fasadę skrzydła Franciszka I.

Spacer można zakończyć idąc na wschód ulicą zwaną Rue de la Voûte du Château , prowadzącą w stronę oznaczonego markerem szczególnego muzeum - znanego jako Maison de la Magie Robert-Houdin - poświęconego słynnemu, urodzonemu w Blois iluzjoniście znanego pod nazwiskiem Robert-Houdin (właśc. Jean Eugène Robert-Houdin, 1805-1871).

Można też podejść do romańskiego kościoła św. Mikołaja (Église Saint-Nicolas ) z XII-XIII wieku, niegdyś należącego do nieistniejącego już dziś opactwa benedyktynów i będącego w Średniowieczu ważnym celem pielgrzymek. W pobliżu kościoła (pod adresem Rue des Jacobins 6), w dawnym klasztorze, mieści się muzeum przyrodnicze (Muséum d'Histoire Naturelle .

Za główny plac miasta uważa się Place de la Republique ; główne ulice handlowe to rue du Commerce i rue Denis Papin ; ta druga wychodzi na stary most z początków XVIII wieku, znany jako Pont Jacques Ange Gabriel . Główne atrakcje turystyczne, poza zamkiem i jego okolicami oraz wspomnianymi już dwoma kościołami, to katedra i całe malownicze stare miasto (Vieux Blois), na skraju skarpy nad Loarą, między zamkiem na zachodzie, katedrą i dawnym zamkiem biskupim na wschodzie - warto m.in. zobaczyć rue Pierre de Blois , z Maison des Acrobates , budynkiem stojącym naprzeciwko fasady katedry, z rzeźbami średniowiecznych linoskoczków (stąd nazwa), przejść się po Rue des Papegaults , Rue du Puits Châtel i Rue des Juifs .

Katedra (La cathédrale Saint-Louis ), górująca nad północno-wschodnią częścią miasta, pochodzi z XVII wieku. Najstarszą częścią świątyni jest krypta z przełomu X i XI wieku. Kościół był kilkakrotnie przebudowywany, m.in. w XII i w XVI wieku; zniszczony przez huragan w 1678 roku został odbudowany w stylu neogotyckim i w tym kształcie przetrwał do dzisiaj. Przylegający do absydy budynek widoczny z prawej strony zamieszczonego obok zdjęcia - to dawny pałac biskupi (Palais de l'Évêché ), mieszczący obecnie ratusz (Hôtel de Ville); z położonego na tyłach pałacu ogrodu (Jardin de l'Évêché) rozciągają się widoki na Loarę i na wspomniany wyżej most - Pont Jacques Ange Gabriel (biorący nazwę od nazwiska architekta, Jacquesa Gabriela, żyjącego w latach 1667-1742).

• Warto wiedzieć, że na zamku w Blois spędziła ostatnie dwa lata swojego życia Maria Kazimiera d'Arquien (1641-1716), żona króla polskiego Jana III Sobieskiego.