Collioure

Miejscowość i gmina (ok. 3 tys. mieszkańców) w południowej Francji, położone w regionie Oksytania, w departamencie Pyrénées-Orientales, na odcinku wybrzeża Morza Śródziemnego znanego jako Côte Vermeille, 882 km na południe od Paryża, 32 km od Perpignan , stolicy departamentu, ok. 20 km od granicy hiszpańskiej (➤ mapka)(➤ mapka). Miasto włączone do Francji na mocy traktatu pirenejskiego z roku 1659, o silnych historycznych związkach z Katalonią, jest dziś popularną miejscowością turystyczną, słynącą z produkcji doskonałych win oraz anchois, znaną też jako miejsce narodzin fowizmu.

Są dowody, że tereny, na których leży dzisiejsze Collioure, były zamieszkałe już w czasach prehistorycznych. Pierwsze wzmianki historyczne pochodzą z 673 roku, gdy wspomina się o zamku (Castrum Caucoliberi), co może świadczyć o strategicznym i handlowym znaczeniu miejscowości w epoce wizgockiej. Później miasto, funkcjonujące głównie jako port i ośrodek handlowy, przechodziło wielokrotnie z rąk do rąk kolejnych władców regionu (przez pewien czas należało np. do Królestwa Majorki). W drugiej połowie XV wieku, w latach 1475-1481, miasto było okupowane przez króla Francji Ludwika XI, który zaczął budować tu fortyfikacje. Po ślubie Izabeli I Kastylijskiej i Ferdynanda II Aragońskiego i powstaniu zjednoczonej Hiszpanii, Collioure znalazło się na dłuższy czas w jej strefie wpływów, pełniąc ważne funkcje strategiczne, m.in. dzięki wzmocnieniu przez wnuka "królów katolickich", Karola V Habsburga, fortyfikacji mających chronić zatoki Collioure i Port-Vendres, obejmujących m.in. rozbudowany, wcześniej istniejący zamek królewski w Collioure oraz wzniesioną przez Karola V twierdzę św. Elma (Fort Saint-Elme), położoną ok. 2 km na południowy wschód od zamku.

W 1643 roku miasto zostało zdobyte przez wojska Ludwika XIV i niedługo potem, w 1659 roku, na mocy jednego z punktów tzw. traktatu pirenejskiego, zostało włączone do Francji. Z uwagi na jego strategiczne znaczenie Vauban nie tylko wzmocnił istniejące twierdze, ale, wyburzywszy część miasta, wzniósł jeszcze jedną, znaną jako Fort Miradou (zajmowaną do dnia dzisiejszego przez wojsko i niedostępną dla turystów). Podczas rewolucji francuskiej toczyły się tu ciężkie walki z Hiszpanami, który nawet na jakiś czas zajęli Collioure, ostatecznie jednak Francuzi odzyskali miasto.

W pierwszej połowie XIX wieku - głównie dzięki rozwojowi rybołówstwa (zwłaszcza połowom sardeli), a także przemysłu winiarskiego - nastąpił jeden z lepszych okresów w historii miasta. W drugiej połowie XIX wieku miasto zaczęło nieco podupadać (liczba mieszkańców Collioure spadła w tym czasie z prawie 4 tysięcy do poniżej 3 tysięcy), choć wciąż słynie z doskonałych win, zarówno czerwonych, jak różowych i białych, a także z anchois.

Dwudziestowieczna historia Collioure kojarzy się przede wszystkim z malarstwem. Właśnie w Collioure w lecie 1905 roku, gdy przyjechali tu Henri Martisse i towarzyszący mu André Derain, powstał fowizm; za nimi zaczęli do miasteczka przyjeżdżać na krócej lub dłużej inni artyści (m.in. Raoul Dufy, Georges Braque, Albert Marquet, Juan Gris, Henri Martin, Édouard Pignon i inni); w latach 1950-1952 przyjeżdżał do Collioure Picasso, a w latach 1953-1957 Salvador Dali.


Collioure jest dziś bardzo popularną miejscowością wakacyjną. Miasteczko jest malownicze (zwłaszcza jego starsza część, położona na stoku wzgórza poniżej fortu Miradou), z kursujących stateczków wycieczkowych można podziwiać co najmniej równie malownicze wybrzeże Côte Vermeille, można też skorzystać z jednej z kilku żwirowych plaż (ładnie położonych, choć raczej niewielkich i w sezonie zazwyczaj zatłoczonych). Dla części turystów jedną z głównych atrakcji może być legenda miasteczka jako mekki artystów, a także licznie działające również dziś pracownie artystyczne i galerie. Głównym węzłem komunikacyjnym miasta jest rondo oznaczone markerem , do którego doprowadza droga D114, nosząca tu nazwę Route d'Argelès. Jeśli jedzie się stąd na wschód, droga przybiera kolejno nazwy: Avenue du Général de Gaulle, dalej, na odcinku biegnącym brzegiem zatoki, rue de la Démocratie, wreszcie - Route de Port-Vendres. Biegnąca od wspomnianego ronda na północny wschód rue de la République doprowadza szybko do miejsca oznaczonego markerem , skąd Boulevard de Boramar biegnie na wschód w kierunku portu . Biuro informacji turystycznej mieści się na Place du 18 Juin .

Do najważniejszych zabytków Collioure należą:

• Château Royal de Collioure - pochodząca z XIII wieku twierdza (w czasach Królestwa Majorki letnia rezydencja królewska), poźniej wielokrotnie przebudowywana i rozbudowywana, dziś dostępna dla turystów;
• Église Notre-Dame-des-Anges - otoczony z trzech stron przez wody zatoki kościół zbudowany w latach 1684-1691 (w miejscu wcześniej istniejącej świątyni, zburzonej na polecenie Vaubana), z charakterystyczną dzwonnicą, dawną latarnią morską (z kopułą dodaną w 1810 roku), i kilkoma wartymi zobaczenia barokowymi ołtarzami;
• Chapelle Saint-Vincent - kaplica zbudowana w 1701 roku jako miejsce, gdzie miały być przechowywane relikwie św. Wincentego, patrona miasta, przywiezione wówczas do Collioure (pierwotnie stojąca na skalistej wysepce, połączonej później groblą z lądem stałym).

Szczególną atrakcją dla części turystów może być Chemin du fauvisme - ciąg tablic prezentujących reprodukcje dzieła Matisse'a i Deraina, ustawionych w miejscach, gdzie poszczególone obrazy powstały, a także interesujące muzeum sztuki współczesnej - Musée d'Art moderne de Collioure (zwane "Musée Peské").

• Warto wiedzieć, że jadąc z Collioure drogą D114 w kierunku Port-Vendres, po niedługim podjeździe, zaraz za tabliczką oznaczającą koniec miejscowości, można się zatrzymać w małej zatoczce postojowej , skąd roztacza się doskonały widok na zatokę i miasto.