Drezno

Drezno - to licząca ok. 560 tys. mieszkańców stolica Saksonii, położona nad Łabą, 192 km na południe od Berlina (➤ mapka(➤ mapka)). Niegdyś rezydencja elektorów i królów saskich, dziś ważny ośrodek polityczny, przemysłowy, naukowy i kulturalny, a także jeden z najpopularniejszych ośrodków turystycznych w Niemczech.

Pierwsze wzmianki o Dreźnie pochodzą z początków XIII wieku. Już w tym stuleciu Drezno było nazywane miastem, chociaż nadanie praw miejskich miało miejsce prawdopodobnie na początku XV wieku. W XVI wieku Drezno stało się rezydencją książęcą władców saskich, a później elektoratem i królestwem. Złoty wiek rozwoju miasta nastąpił w XVIII wieku, za panowania Fryderyka Augusta I (od 1697 roku Augusta II Mocnego jako króla Polski) i jego syna, Fryderyka Augusta II (Augusta III jako króla Polski) gdy miasto, dzięki inwestowaniu władców w wielkie projekty architektoniczne i wspieraniu artystów uzyskało znaczenie kulturalne porównywane ze znaczeniem Florencji (stąd często używany od XIX wieku przydomek Drezna: "Elbflorenz" lub "Florenz an der Elbe" czy "Florenz des Nordens" - "Florencja nad Łabą", "Florencja północy"). W 1871 roku Drezno (wraz z całą Saksonią) stało się częścią zjednoczonych Niemiec. Pod koniec drugiej wojny światowej Drezno zostało w znacznym stopniu zniszczone w wyniku bombardowań aliantów (dotyczy to w szczególności trzech czwartych historycznego centrum miasta). Dziś jest siedziba rządu kraju związkowego Saksonii i parlamentu kraju związkowego Saksonii, drugim największym pod względem liczby mieszkańców w Saksonii (po Lipsku) i dwunastym w Niemczech.


Większość najważniejszych zabytków Drezna leży w granicach Altstadt, starego miasta, położonego na lewym brzegu Łaby. Tę część miasta można zwiedzić pieszo, zaczynając np. od parku znanego jako Ogród Brühla (Brühlsche Garten), położonego nieco ponad 200 m od oznaczonego markerem dużego placu parkingowego przy Schiessgasse). Park, stworzony w 1739 roku jako ogród francuski według planów Johanna Christopha Knöffla, uważanego za założyciela saksońskiego rokoko, dla hrabiego Heinricha von Brühla, otwarty dla publiczności w 1814 roku, zajmuje wschodnią część Tarasów Brühla (Brühlsche Terrasse, także Brühl-Terrasse) zbudowanych w XVI wieku jako część fortyfikacji miasta i ciągnących się na odcinku ok. 500 m wzdłuż brzegów Łaby na (bezpiecznej w przypadku powodzi) wysokości ok. 10 m nad poziomem wody do mostu Fryderyka Augusta (Augustusbrücke) i placu znanego jako Schlossplatz . W odległości niecałych 200 m przed mostem na południe wybiega ulica Münzgasse , którą w ciągu paru minutmożna dojść do nieregularnego placu znanego jako Neumarkt (Nowy Rynek), jednego z najważniejszych placów starego miasta. Przy placu stoi wysoki na 91 m barokowy luterański Kościół Marii Panny (Frauenkirche), zbudowany w pierwszej połowie XVIII wieku, niemal całkowicie zniszczony podczas drugiej wojny światowej, lecz (stosunkowo niedawno, w latach 1993-2005) zrekonstruowany. Kościół jest jednym z najsłynniejszych zabytków miasta. Z platformy widokowej (wejście płatne) rozciąga się spektakularny widok na miasto. W pobliżu kościoła stoi wyrzeźbiony w brązie w 1885 roku przez Adolfa von Donndorfa pomnik Lutra .

Z Nowego Rynku można przejść ulicą Augustusstrasse do wspomnianego już Placu Zmkowego (Schlossplatz). Jej południowo-zachodniej stronę zdobi Fürstenzug ("Orszak Książąt") - gigantyczna, o długości przekraczającej 100 m mozaika wykonana z kafelków porcelany miśnieńskiej przedstawiająca 35 władców Saksonii, wykonana w latach 70. XIX wieku dla uczczenia 800 lat historii dynastii Wettynów (Wettin). Idąc Augustusstrasse warto wejść (przez bramę) na Stalhof - renesansowy dziedziniec należący do kompleksu budynków Zamku (Residenzschloss), będący jedną z najstarszych scen turniejów rycerskich na świecie zachowanych w oryginalnym kształcie. Dziś odbywa się tu corocznie jarmark bożonarodzeniowy.

Przy Placu Zamkowym stoi katolicka Katedra św. Trójcy ((Kathedrale Sanctissimae Trinitatis), dawny kościół dworski (Hofkirche), zbudowany na zlecenie Fryderyka Augusta II w pierwszej połowie XVIII wieku w stylu barokowym, z wysoką na 86 m wieżą. Na północny zachód od katedry rozciąga się Plac Teatralny (Theaterplatz), z pomnikiem króla Jana Wettyna (König-Johann-Denkmal). Po północno-zachodniej stronie Placu Teatralnego stoi neorenesansowy budynek opery, Semperoper , dawnego teatru dworskiego, dziś siedziba Opery Państwowej w Dreźnie. Nazwa budynku pochodzi od nazwiska architekta Gottfrieda Sempera, który zaprojektował go w latach 70. XIX wieku na zlecenie króla Jana Wettyna. Budynek Semperoper, uważany za jeden z najpiękniejszych teatrów operowych na świecie, zniszczony w 1945 roku, został zrekonstruowany na przełomie lat 70. i 80. XX wieku. Warto zwrócić uwagę na wieńczącą główny portal kwadrygę z brązu.

Z Placu Teatralnego na południowy zachód prowadzi Sophienstrasse , którą można dojść do innego słynnego zabytku Drezna, znanego jako Zwinger - barokowego pałacu mieszczącego m.in. galerię malarstwa (zob. niżej). Stąd, najpierw ulicą Taschenberg biegnącą po południowej stronie Zamku (zob. niżej), a następnie Sporergasse, można wrócić na Nowy Rynek.

Niedaleko wspomnianego wyżej parkingu przy Schiessgasse znajdują się dwa godne uwagi muzea: Muzeum Miejskie (Stadtmuseum Dresden) oraz Albertinum . Markerem oznaczony jest kościół św. Krzyża (Kreuzkirche), o historii sięgającej pierwszej połowy XIII wieku, wiielokrotnie niszczony (również w 1945 roku), odbudowywany i przebudowywany. Kościół jest jedynym odbudowanym zabytkiem w rejonie Altmarkt , najstarszego placu Drezna.

Jedną z najważniejszych atrakcji Drezna jest Residenzschloss, dawna rezydencja władców Saksonii. Podczas bombardowania w 1945 roku wnętrze pałacu zostało prawie całkowicie zniszczone przez pożar (z wyjątkiem części zachodniej). Dziś cały kompleks, długo odbudowywany i udostępniony zwiedzającym dopiero w 2004 roku, jest częścią Państwowych Zbiorów Sztuki w Dreźnie (Staatliche Kunstsammlungen Dresden) obejmujących 15 muzeów. Do najważniejszych atrakcji znajdujących się na terenie zamku należą: Grüne Gewölbe (są to właściwie dwa muzea, Historische Grüne Gewölbe oraz Neue Grüne Gewölbe, ze słynnymi skarbami Wettynów), Kupferstich-Kabinett (muzeum rysunków, dzieł graficznych i fotografii, z dziełami m.in. Dürera, Rembrandta, Michała Anioła i Picassa), Münzkabinett (gabinet monet, od Starożytności do naszych czasów) oraz Rüstkammer (zbrojownia, z ok. 10 tys. eksponatów od XV do XVIII wieku). Na wieży Hausmanna (Hausmannturm), najstarszej zachowanej części Zamku, na wysokości prawie 40 m znajduje się platforma widokowa oferująca spektakularny widok na miasto.
Zwinger - druga, obok Residenzschloss, główna atrakcja turystyczna Drezna - to późnobarokowy zespół architektoniczny zbudowany w pierwszej połowie XVIII wieku na zlecenie Fryderyka Augusta I, zaprojektowany przez Matthäusa Daniela Pöppelmanna. Pierwotnie miał trzy skrzydła, północno-zachodnie, południowo-zachodnie i południowo wschodnie, natomiast był otwarty w kierunku późniejszego Placu Teatralnego (Theaterplatz). W połowie XIX wieku powstało jednak czwarte, północno-wschodnie skrzydło, zbudowane w stylu neoklasycystycznym według projektu wspomnianego już wyżej Gottfrieda Sempera, twórcy gmachu Opery. W 1855 roku w tym skrzydle otwarta została i udostępniona do zwiedzania kolekcja malarstwa - Gemäldegalerie Alte Meister - z dziełami m.in. Rafaela, Tycjana, Rembrandta, Rubensa i Dürera, dziś wchodząca w skład Państwowych Zbiorów Sztuki w Dreźnie. Do zbiorów muzealnych eksponowanych w kompleksie Zwinger należy też Porzellansammlung - bogata kolekcja porcelany (chińskiej, japońskiej i koreańskiej, a także miśnieńskiej), Mathematisch-Physikalischer Salon - kolekcja dawnych przyrządów naukowych (matematycznych, fizycznych, astronomicznych, geodezyjnych i meteorologicznych), zbrojownia, a także oranżeria. Poczas drugiej wojny świaowej, w wyniku bombardowań w 1945 roku, Zwinger został prawie całkowicie zniszczony. Rekonstrukcję ukończono w 1963 roku.





Mając więcej czasu można w Dreźnie zwiedzić jeszcze: Dresdner Neustadt - "Nowe Miasto" Drezna położone na prawym brzegu Łaby, Grosser Garten - duży park położony nieco pnad 2 km na południowy wschód od Neumarkt (można dojechać tramwajem), oraz Zamek Pillnitz (Schloss Pillnitz) - dawną rezydencję letnią królów saskich, zbudowaną pod koniec XVIII wieku i pełniącą tę funkcję do 1918 roku, dziś będącą miejscem koncertów i innych imprez kulturalnych.