(➤ mapka)(➤ mapka). Haga jest stolicą Holandii Południowej i siedzibą rządu Holandii (Królestwa Niderlandów) oraz ważnym ośrodkiem naukowym i kulturalnym, z kilkoma godnymi uwagi zabytkami i muzeami. Miasto jest też siedzibą wielu ważnych instytucji międzynarodowych, w tym Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości.Pierwsze wzmianki o Hadze pochodzą z połowy XIII wieku. Na początku XIV wieku osada stała się główną rezydencją hrabiów holenderskich, a w 1588 roku, po wyzwolenu prowincji holenderskich spod panowania Habsburgów, siedzibą Stanów Generalnych i władz administracyjnych Republiki Zjednoczonych Prowincji Niderlandów. Po Kongresie Wiedeńskim i utworzeniu Królestwa Niderlandów Haga stała się siedzibą władz nowopowstałego państwa, a później, po jego podziale na Belgię i Holandię - siedzibą władz Holandii. Dziś Haga jest największym holenderskim miastem nad Morzem Północnym, siedzibą holenderskiej rodziny królewskiej, parlamentu i rządu (chociaż stolicą konstytucyjną jest Amsterdam). Jest też siedzibą wielu międzynarodowych urzędów i instytucji wymiaru sprawiedliwości, w tym Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości i Międzynarodowego Trybunału Karnego, a także, obok Nowego Jorku, Genewy i Wiednia, jedną z czterech głównych siedzib ONZ.
Pod względem urbanistyki i architektury Haga różni się od Amsterdamu i wielu innych miast holenderskich, z charakterystyczną dla większości z nich gęstą siecią wąskich kanałów i XVII-wieczną zabudową ich nabrzeży. W Hadze dominują raczej okazałe budowle pochodzące z XVIII i XIX wieku oraz nowoczesne projekty architektoniczne, chociaż zachowały się zabytki o historii sięgającej nawet XIII wieku, tzn. najwcześniejszego okresu historii miasta. Za najważniejszy uchodzi Binnenhof
- kompleks budynków rządowych obejmujący pozostałości pierwszej rezydencji hrabiów holenderskich oraz pobliskie budynki wzniesione później, w okresie od XIV do XIX wieku. Większość zabytków i atrakcji Hagi leży w pobliżu Binnenhofu (w odległości nie większej niż kilkaset metrów) - krótkie informacje o niektórych z nich podajemy na tej stronie niżej.
, położona na terenie Haagse Bos 
, zalesionego obszaru o powierzchni ok. 100 hektarów stanowiącego niegdyś część pierwotnego lasu rozciągającego się wzdłuż wybrzeża Morza Północnego. Pałac jest jedną z trzech oficjalnych rezydencji królewskich. Nie jest dostępny dla zwiedzających, ale tereny wokół rezydencji są otwarte.Na północny zachód od centrum leży dzielnica Scheveningen, dawniej port rybacki, od XIX wieku modne luksusowe letnisko nadmorskie, z deptakiem, długą piaszczystą plażą
, kąpieliskiem, molo, kasynem i latarnią morską; markerem 
oznaczony jest zbudowany w połowie lat 80. XIX wieku Kurhaus, pierwotnie sala koncertowa i hotel, markerem 
- muzeum rzeźby współczesnej Beelden aan Zee, a markerem 
- Madurodam, park miniatur (w skali 1:25) przedstawiających znane budowle wielu holenderskich miast,
infrastrukturę chroniącą kraj przez morzem, lotnisko, port morski, itp.Markerem
oznaczony jest Vredespaleis - zbudowany w latach 1907-1913 neorenesansowy pałac będący dziś siedzibą m.in. Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości i Stałego Trybunału Arbitrażowego, markerem 
- Muzeum Miejskie (Gemeentemuseum), mieszczące się w budynku wzniesionym w 1938 roku według projektu Hendrika Berlage, z galerią malarstwa, kolekcją instrumentów muzycznych, mebli, dzieł sztuki użytkowej, i in., wreszcie markerem 
- tzw. Panorama Mesdaga (namalowana w 1881 roku przez Hendrika Willema Mesdaga panorama o wysokości ponad 14 metrów i średnicy ok. 40 metrów przedstawiająca morze, wydmy i Scheveningen, eksponowana w specjalnie wybudowanym pomieszczeniu), uważana za najstarszą na świecie XIX-wieczną panoramę znajdującą się do dziś w miejscu, w którym powstała.Wspomniany wyżej Binnenhof
-
to położony w centrum Hagi, na południe od stawu (pierwotnie naturalnego jeziora wydmowego) znanego jako Hofvijver 
, kompleks budynków pełniących dziś funkcję siedzib obu izb holenderskich Stanów Generalnych, gabinetu premiera i innych urzędów państwowych. Pierwotnie w tym miejscu stał gotycki zamek zbudowany w XIII wieku przez Wilhelma II jako główna rezydencja hrabiów Holandii, później wielokrotnie przebudowywany i rozbudowywany.
("Sala Rycerska"), pierwotnie zamek obronny zbudowany w drugiej połowie XIII wieku przez hrabiego Wilhelma II i jego syna hrabiego Florisa V, poźniej wielokrotnie przebudowywany, obejmujący m.in. dużą (w przybliżeniu 25 m x 9 m) salę (o tej samej nazwie - Ridderzaal), w której dziś (od 1904 roku) odbywa się corocznie inauguracyjne posiedzenie obu izb Stanów Generalnych, na którym panujący monarcha wygłasza mowę tronową. Sala, udostępniona dla zwiedzających (podobnie jak niektóre inne pomieszczenia kompleksu), bywa wykorzystywana również jako miejsce innych ceremonii państwowych. Markerem 
oznaczony jest ogólnodostępny dziedziniec, na który można wejść albo od strony placu zwanego Plein 
(niegdyś będącego ogrodem zamkowym, przekształconym w plac miejski w 1632 roku, z ustawionym w 1848 na jego środku pomnikiem Wilhelma I Orańskiego dłuta Lodewyka Royera), albo z przeciwnej strony, od placu Buitenhof 
, niegdyś będącego dziedzińcem zamku Binnenhof, na który pierwotnie można się było dostać tylko przez bramę Gevangenpoort 
, która przez kilka stuleci, od 1420 roku, służyła jako więzienie (dziś można zwiedzić tu muzeum nawiązujące do dawnej funkcji bramy); w 1814 roku powstało drugie wejście na Buitenhof, od strony od strony dzisiejszej ulicy Gravenstraat, zaś obecny kształt plac uzyskał w latach 20. XX wieku.Marker
oznacza budynek Mauritiuhuis, mieszczący słynne, otwarte w 1822 roku muzeum sztuki (Koninklijk Kabinet van Schilderijen), z bogatą kolekcją malarstwa flamandzkiego i holenderskiego od XV do XVIII wieku, której podstawę stanowią zbiory zgromadzone przez Wilhelma V Orańskiego. Budynek pochodzi z pierwszej połowy XVII wieku. Zaprojektowany przez Jacoba van Campena, zbudowany przez Pietera Posta, był pierwotnie rezydencją hrabiego Maurycego z rodu Nassau (Mauritz Johan von Nassau-Siegen) i stąd pochodzi jego nazwa. Kolekcja, uważana za jedną z najlepszych w Europie, obejmuje m.in. dzieła Rembrandta van Rijna (w tym Autoportret, Lekcję anatomii doktora Tulpa, Zuzannę w kąpieli, Symeona w świątyni, Dawida grającego na harfie Saulowi czy Homera), Johannesa Vermeera (w tym Toaletę Diany, Dziewczynę z perłą czy Widok Delft), Fransa Halsa (Roześmiany chłopiec), a także Jacoba van Ruisdaela, Jana Steena, Paulusa Pottera, Carela Fabritiusa i innych.Do innych ważniejszych zabytków i atrakcji Hagi należą: (1) Lange Voorhaut
- ulica (aleja) w kształcie litery "L" ze stojącymi przy niej wspaniałymi zabytkowymi rezydencjami (na ogół XVIII-wiecznymi lub poźniejszymi), siedzibami ambasad, itp., (2) Noordeinde Paleis 
- pałac, w którym urzęduje obecny (2020) król Wilhelm-Aleksander (wnętrza nie są dostępne dla zwiedzających), (3) rejon dawnego renesansowego ratusza Oude Stadhuis 
, zbudowanego w połowie XVI wieku, później rozbudowanego i przebudowanego, oraz stojącego w pobliżu kościoła Grote of Sint-Jacobskerk 
(zwanego też Grote Kerk), o historii sięgającej XIV wieku, jednego z najstarszych budynków w Hadze, z wysoką na ponad 90 m sześciokątną wieżą z pierwszej połowy XV wieku, znanego jako świątynia, w której miały miejsce chrzty oraz śluby wielu członków rodku Oranje-Nassau, dziś pełniącego jednak głównie funkcje instytucji kultury (koncerty, różnego rodzaju imprezy).
, na południowy wschód od Binnenhofu, by rzucić okiem na obecny ratusz Hagi, zbudowany w latach 90. XX wieku przez amerykańskiego architekta Richarda Meiera 
oraz na stojący po południowo-zachodniej stronie placu barokowy kościół Nieuwe Kerk 
z połowy XVII wieku. Dziś kościół pełni funkcję sali koncertowej. Na przykościelnym cmentarzu znajduje się grób Spinozy.
