Jena

Jena - to liczące ok. 110 tys.mieszkańców miasto uniwersyteckie w Turyngii, położone w dolinie rzeki Saale (Solawa), 264 km na południowy zachód od Berlina , 55 km na wschód od Erfurtu (➤ mapka)(➤ mapka). Niegdyś ważny ośrodek niemieckiego romantyzmu. Od połowy XIX wieku światowe centrum przemysłu optycznego.


Jena leży we wschodniej części Turyngii. Jest drugim pod względem liczby mieszkańców największym miastem Turyngii, po Erfurcie. Wraz z Erfurtem i Weimarem tworzy obszar metropolitalny liczący ok. 500 tys. mieszkańców. Pierwsze wzmianki o Jenie pochodzą z XII wieku, jednak przez długi czas miejscowość pozostawała małym miastem, mimo założonego w 1558 roku uniwersytetu (od 1934 roku znanego jako Uniwersytet Fryderyka Schillera). W końcu XVIII wieku Jena stała się jednym z najważniejszych ośrodków niemieckiej filozofii idealistycznej i niemieckiego romantyzmu: mieszkali i działali tu Johann Gottlieb Fichte, Friedrich Wilhelm Joseph Schelling i Georg Wilhelm Friedrich Hegel, bracia August Wilhelm i Karl Wilhelm Friedrich von Schlegel, Novalis, a także Johann Wolfgang Goethe i Friedrich Schiller. Na Uniwersytecie w Jenie wykładali biolog Ernst Haeckel, fizyk (także przemysłowiec i reformator społeczny) Ernst Abbe i matematyk Gottlob Frege. W 1846 roku założona została w Jenie firma Carl Zeiss Jena, później przez lata będąca światowym centrum przemysłu optycznego, a w 1884 roku związana z nią firma Schott, zajmująca się produkcją szkłą i ceramiki szklanej. Dziś Jena jest ważnym ośrodkiem naukowym (siedzibą wspomnianego uniwersytetu i kilku instytutów badawczych) oraz liczącym się centrum przemysłowym.


Do ważniejszych atrakcji turystycznych Jeny należą: zabudowa Rynku (Marktplatz), oraz ewangelicki kościół św. Michała (Stadtkirche Sankt Michael). Na Rynku warto zwrócić uwagę m.in na stojący po stronie wschodniej gotycki Ratusz (Standesamt) z zegarem astronomicznym, zbudowany na początku XV wieku, oraz (po stronie północnej) na neogotycki budynek mieszczący miejskie muzeum historyczne i muzeum sztuki (Stadtmuseum Jena). Późnogotycki halowy kościół św. Michała jest głównym kościołem protestanckim w Jenie. Stoi w miejscu wcześniejszego kościoła, istniejącego prawdopodobnie już w XII (lub nawet w XI) wieku. Obecny budynek świątyni, z wysoką na 75 m ośmioboczną wieżą, zaczęto wznosić pod koniec XIV wieku. Poważnie uszkodzony podczas drugiej wojny światowej (podobie jak całe śródmieście Jeny) został po wojnie odbudowany i przebudowany. Najważnieszym dziełem sztuki przechowywanym w kościele jest drewniana późno-romańska rzeźba Archanioła Michała pochodząca z pierwszej połowy XIII wieku. Warto też zwrócić uwagę na ambonę, z której kilkakrotnie wygłaszał kazania Marcin Luter.

Na zachód od Rynku leży centralny plac Jeny, Eichplatz (na którym można zaparkować samochód), a jeszcze dalej - Ernst-Abbe-Platz , położony na terenie dawnej głównej fabryki przedsiębiorstwa Carla Zeissa.

Po zachodniej stronie Eichplatz stoi najwyższy w Turyngii, wysoki na pnad 144 m wieżowiec zwany JenTower (oficjalna nazwa: Jentower, do 2020 roku: Intershop Tower) , zbudowany na początku lat 70. XX wieku, na przełomie XX i XXI wieku wyremontowany i zmodernizowany, z ogólnodostępną restauracją i platformą widokową. Markerem oznaczona jest stojąca niecałe 100 m na północny zachód od JenTower gotycka wieża bramna, Johannistor, stanowiąca jeden z lepiej zachowanych elementów średniowiecznych fortyfikacji Jeny, połączona z wieżą prochową (Pulverturm).

Marker oznacza tzw. Schillerkirche, stojący na wschodnim brzegu rzeki Saale jednonawowy kościół pochodzący z XIV-XV wieku, dziś ewangelicki, w którym w 1790 roku miał miejsce ślub Schillera z Charlotte von Lengefeld (stąd nazwa kościoła). Markery i oznaczają odpowiednio kościoły św. Jana Chrzciciela (St. Johannes Baptist), będący jedynym w Jenie kościołem katolickim, i "Kościół Pokoju" (Friedenskirche) z końca XVII wieku, noszący obecną nazwę od 1946 roku.

Do atrakcji Jeny zalicza się także (1) oznaczony markerem Schiller Gartenhaus - zachowany domek ogrodowy kupiony przez Schillera w 1797 roku jako miejsce spędzania miesięcy letnich poza miastem (dziś mieści się w nim małe muzeum biograficzne), (2) założony w 1794 roku Ogród Botaniczny (Botanischer Garten Jena), jeden z najstarszych ogrodów botanicznych w Niemczech, oraz (3) założone w 1926 roku Planetarium Zeissa (Zeiss-Planetarium Jena) - pierwsze duże planetrarium w skali światowej.



Markerem oznaczony jest na zamieszczone niżej mapce Napoleonstein (Kamień Napoleona), położony na wzgórzu Windknollen, ok. 3 km na północny zachód od centrum miasta, upamiętniający słynną, zwycięską dla Napoleona bitwę pod Jeną między wojskami francuskimi a siłami pruskimi króla Fryderyka Wilhelma III. Można się też wybrać na wycieczkę na wzgórze Hausberg (375 m n.p.m.), gdzie zachowała się wysoki na 30 m średniowieczna, dostępna dla turystów wieża obserwacyjna z XII wieku znana jako Fuchsturm .