Karlowe Wary

Karlowe Wary (nazwa czeska: Karlovy Vary, nazwa niemiecka: Karlsbad) - to miasto w Czechach, położone 127 km na zachód od Pragi, stolicy Czech, niedaleko granicy z Niemcami (➤ mapka(➤ mapka)). Stolica Kraju karlowarskiego, najczęściej odwiedzane uzdrowisko w Czechach, znane z dobrze zachowanego historycznego centrum, wpisanego w 2021 roku na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. W Karlowych Warach mieści się siedziba znanego Międzynarodowego Festiwalu Filmowego, organizowanego corocznie od 1946 roku.


Liczące ok. 48 tys. mieszkańców miasto, położone na wysokości 447 m n.p.m., u zbiegu rzek Ohrzy (Ohře) i Teplej (Teplá), jest znane z licznych gorących źródeł (41-37^oC) z wodą mineralną o właściwościach leczniczych. Tereny, na których leży, były zasiedlone już w XII wieku, głównie przez osadników niemieckich. W połowie XIV wieku powstała - założona według legendy przez ówczesnego króla Czech, późniejszego cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego, znanego jako Karol IV (stąd nawa miejscowości) - mała osada uzdrowiskowa, która w 1370 roku uzyskała prawa miejskie.


Od XIX wieku miasto było znane jako ważne europejskie uzdrowisko, odwiedzane przez przedstawicieli arystokracji, znanych artystów i pisarzy. Po pierwszej wojnie światowej Karlowe Wary znalazły się w granicach nowo powstałej Czechosłowacji, a w 1938 roku, wraz z większością niemieckojęzycznych regionów Czechosłowacji, weszły, na mocy układu monachijskiego, w skład Niemiec. Po drugiej wojnie światowej większość ludności pochodzenia niemieckiego została wysiedlona, bez uzyskania odszkodowania za skonfiskowany majątek.




Większość głównych uzdrowiskowo-turystycznych atrakcji Karlowych Warów leży w dolinie rzeki Teplej. Należą do nich m.in. budynki uzdrowiskowe - Císařské lázně , Kurhaus i Alžbětiny lázně , oraz pijalnie wód ("kolumnady"), w których łącznie znajduje się 13 źródeł - Parkowa (Sadová kolonáda) , Młyńska (Mlýnská kolonáda) , Zamkowa (Zámecká kolonáda) , Targowa (Tržní kolonáda) oraz Zdrojowa (Vřídelní kolonáda).

Warto wiedzieć, że pierwotnie było w Karlowych Warach sześć uzdrowisk, ponumerowanych (Lázně I - Lázně VI) po 1918 roku. Swą pierwotną funkcję pełnią do dziś tylko dwa: Kurhaus (Lázně III), zbudowany w latach 1864-1866, i Alžbětiny lázně (Lázně V), z początków XX wieku, biorące nazwę od imienia cesarzowej Elżbiety Bawarskiej (Sissi); neorenesansowe Císařské lázně (Lázně I), zbudowane pod koniec XIX wieku według projektu Ferdinanda Fellnera i Hermanna Helmera, są dziś zabytkiem dostępnym dla turystów. Lázně IV, z końca XIX wieku, pełnią dziś funkcję centrum handlowego, Lázně II i Lázně VI nie istnieją (na miejscu tych ostatnich stoi apartamentowiec o tej samej nazwie).

Markery - oznaczają odpowiednio trzy historyczne hotele: Grandhotel Pupp, o historii sięgającej początków XVIII wieku, później wielokrotnie przebudowywany i ukończony w 1894 roku, Hotel Imperial z 1912 roku, i Parkhotel Richmond, pierwotnie młyn, przekształcony na początku XIX wieku w kawiarnię, a na przełomie XIX i XX wieku w hotel.

Markerem oznaczony jest barokowy katolicki kościół św. Marii Magdaleny, pochodzący z lat 1732–1736, markerem - cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła zbudowana w latach 1893-1897 według projektu Gustava Wiedermanna, markerem - neoromański ewangelicki kościół św. św. Piotra i Pawła z połowy XIX wieku, wreszcie markerem - greckokatolicki kościół św. Andrzeja (pierwotnie kościół rzymskokatolicki) z początków XVII wieku, jeden z najstarszych w Karlowych Warach.

Zwiedzając południową część miasta warto zwrócić uwagę na stojące po wschodniej stronie rzeki budynki Muzeum Miejskiego oraz Teatru Miejskiego , którego historia sięga początków XVIII wieku. Markerem oznaczone jest muzeum poświęcone historii "Becherovki", znanego na całym świecie likieru ziołowego (produkowanego od końca XVIII wieku według specjalnej, pozostającej tajemnicą receptury) przez rodzinę Becherów. Markery i oznaczają dwie stojące stosunkowo niedaleko turystyczno-uzdrowiskowej części Karlowych Warów wieże widokowe: wieża Diana, otwarta w 1914 roku (na wzgórze o wysokości 556 m n.p.m., na którym stoi wieża, można dojechać kolejką linowo-terenową) oraz wieża Karola IV stojąca na innym wzgórzu, o wysokości 514 m n.p.m.


Neorenesansowa Kolumnada Parkowa została zbudowana w latach 1880-1881 według projektu Ferdinanda Fellnera i Hermanna Helmera. Pierwotnie służył jako przejście do sąsiedniego pawilonu Blansko, zburzonego w 1966 roku. Na północny zachód od kolumnady rozciąga się Park Dworzaka (Dvořákovy sady), założony w 1878 roku. Do atrakcji parku należa m.n. pomnik kompozytora postawiony w 1974 roku oraz tzw. Platan Dworzaka - o obwodzie pnia wynoszącym 472 cm (od 1985 roku drzewo jest pod ochroną). W kolmnadzie znajdują się źródła znane jako Sadový pramen i Hadí pramen.


Kolumnada Młyńska jest obecnie największą kolumnadą Karlowych Warów, obejmującą pięć źródeł (Mlýnský pramen, Pramen Rusalka, Pramen knížete Václava, Pramen Libuše i Skalní pramen), z których dwa pierwsze z wymienionych znane są od XVI wieku.Kolumnada została zbudowana w latach 1871-1881 według projektu Josefa Zítka w stylu neorenesansowym, pod koniec XIX wieku rozszerzona.