Praga / Praha

Miasto (ok. 1,4 mln mieszkańców) położone w zachodniej części Republiki Czeskiej, nad Wełtawą, 687 km na południowy zachód od Warszawy , 291 km na północny zachód od Wiednia , 389 km na północny wschód od Monachium , 350 km na południowy wschód od Berlina (➤ mapka)(➤ mapka). Praga jest miastem wydzielonym funkcjonującym jako jeden z czternastu krajów, z których składa się Republika Czeska, stolicą i największym miastem Czech, ośrodkiem administracyjnym, gospodarczym, naukowym i kulturalnym, oraz najważniejszym w Czechach węzłem komunikacyjnym (międzynarodowe lotnisko im. Václava Havla leży ok. 15 km na zachód od centrum miasta, zaś główny dworzec kolejowy w centrum). Praga, z zabytkowym centrum miasta wpisanym w 1992 roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO, jest też jednym z najważniejszych i najczęściej odwiedzanych ośrodków turystycznych w Europie.

Tereny dzisiejszych Czech były zamieszkałe od czasów prehistorycznych. Ok. 500 roku p.n.e. zaczęly się tu osiedlać plemiona celtyckie, później (zapewne na przełomie II i I wieku p.n.e.) wyparte przez germańskie plemię Markomanów. Z kolei ok. 500 roku n.e. przybyły na te tereny plemiona słowiańskie, w IX wieku zjednoczone przez Przemyślidów, którzy na terenach zajmowanych przez dzisiejszą Pragę zbudowali dwa warowne grody - jeden na dzisiejszych Hradczanach (Hradčany), drugi na wzgórzu znanym jako Wyszehrad (Vyšehrad), położonym na południe od dzisiejszej dzielnicy Nowe Miasto (Nové Město).


W 973 roku Praga stała się siedzibą biskupstwa (pierwotnie podległego metropolii mogunckiej, w 1344 roku podniesionego do rangi arcybiskupstwa) i w następnych stuleciach rozwijała się szybko jako jeden z ważnych ośrodków administracyjnych, gospodarczych i kulturalnych centralnej Europy, szczególny rozkwit osiągając za panowania Karola IV Luksemburskiego (1316-1378), od 1346 króla Czech, od 1355 roku Świętego Cesarza Rzymskiego, który w szczególności w 1348 roku ufundował najstarszy w Europie Środkowej Uniwersytet (znany dziś jako Uniwersytet Karola - Univerzita Karlova, Carolinum) i założył wspomniane wyżej Nowe Miasto, mające łączyć Wyszehrad ze Starym Miastem (Staré Město) i Hradczanami, a w 1357 roku wmurował kamień węgielny nowego kamiennego mostu przez Wełtawę, znanego dziś jako Most Karola (Karlův most) i będącego jedną z najsłynniejszych i najpopularniejszych atrakcji Pragi.

W 1419 roku, w atmosferze napięcia między społecznością czeską a odgrywającą w mieście coraz większą rolę ludnością mówiącą po niemiecku, a także na tle sporów na tle religijnym, doszło w Pradze do słynnej "pierwszej defenestracji" (wyrzucenia siedmiu radnych katolickich przez okno ratusza, ze skutkiem śmiertelnym), co dało początek wojnom husyckim. Prawie dwieście lat później, w 1618 roku, czescy protestanci wyrzucili przez jedno z okien Zamku Królewskiego na Hradczanach przedstawicieli dyskryminującego ich Macieja Habsburga, ówczesnego króla Czech i Świętego Cesarza Rzymskiego ("druga defenestracja praska"), co z kolei uważane jest za bezpośrednią przyczynę wybuchu wojny trzydziestoletniej. Po klęsce protestantów w bitwie na Białej Górze (Bílá hora), która miała miejsce trzy lata później, Praga straciła na pewien czas swe wcześniejsze znaczenie, stając się zarazem miastem w jeszcze większym stopniu podporządkowanym Habsburgom i zdominowanym przez ludność niemieckojęzyczną.

Do istotnych zmian w Pradze doszło za panowania Józefa II Habsburga (1741-1790), najstarszego syna Franciszka I Lotaryńskiego i Marii Teresy, najpierw (po śmierci ojca w 1765 roku) współrządzącego z Marią Teresą, później (po śmierci Marii Teresy w 1780 roku) panującego samodzielnie. Za jego rządów, w 1784 roku, doszło do połączenia w jedno miasto pięciu wcześniej odrębnych (choć powiązanych ze sobą) miejscowości (Hradčany, Malá Strana, Staré Město, Josefov i Nové Město) i utworzenia organizmu miejskiego stanowiącego początek dzisiejszej Pragi, a zarazem do podporządkowania kościoła państwu i znaczącej liberalizacji polityki w zakresie tolerancji religijnej (w szczególności wobec Żydów, którym pozwolono osiedlać się poza gettem). W XIX wieku najważniejszymi wydarzeniami było tzw. powstanie praskie w 1848 roku, a później, za panowania Franciszka Józefa, tzw. asanacja praska - radykalna (jedna z najszerzej zakrojonych w Europie) przebudowa centralnych dzielnic Pragi, nadająca miastu kształt, który w znacznym stopniu przetrwał do naszych czasów.


W 1918 roku, po pierwszej wojnie światowej i po upadku Cesarstwa Austro-Węgier, Praga została stolicą nowo utworzonego państwa - Czechosłowacji. W latach 1939-1945 miasto było okupowane przez Niemców, w roku 1945, w ramach tzw. operacji praskiej (trwającej od 6 do 11 maja), wyzwolone przez Armię Czerwoną. W 1968 roku Praga była jedną z najważniejszych scen procesu liberalizacji w Czechosłowacji, przerwanego inwazją wojsk Układu Warszawskiego. W roku 1993, po podziale Czechosłowacji (odłączeniu się Słowacji), Praga została stolicą Republiki Czech.


Jedną z najważniejszych atrakcji turystycznych Pragi jest praski Zamek Królewski (Pražský hrad) - ogromny, zajmujący teren ok. 70,000 m² kompleks zamkowo-pałacowy, położony na lewym, zachodnim brzegu Wełtawy, na wzgórzu Hradczany, na północny wschód od placu znanego jako Hradčanské náměstí (w literaturze polskiej zwanego Placem Hradczańskim). Zespół, pełniący niegdyś rolę głównej rezydencji władców Czech (dziś jego cześć stanowi siedzibę prezydenta Republiki Czech), obejmuje m.in. pozostałości dawnych umocnień (mury, wieże, itp.), pochodzące z różnych okresów budowle o chrakterze rezydencjalnym (w tym tzw. Stary Pałac Królewski ), obiekty sakralne (w tym katedrę św. Wita oraz romańską bazylikę św. Jerzego ), a także otaczające kompleks pałacowy ogrody.

Poza Hradczanami najważniejszymi z turystycznego punktu widzenia dzielnicami Pragi są:

• położona między Hradczanami a Wełtawą, u stóp wzgórza zamkowego, malownicza dzielnica Malá Strana, której centrum stanowi oznaczony markerem plac znany jako Malostranské náměstí (zwany w polskiej literaturze najczęściej Rynkiem lub Placem Małostrańskim),
• położone na prawym brzegu Wełtawy, połączone z dzielnicą Malá Strana słynnym Mostem Karola (Karlův most) Stare Miasto (Staré Město), otaczające Rynek Staromiejski (Staroměstské náměstí), obejmujące też Józefów (Josefov), dawną dzielnicę żydowską, z najstarszym w Europie cmentarzem żydowskim i kilkoma synagogami, oraz
• położona na południe i południowy wschód od granicznego ciągu ulic Národní třída -28. října -Na Příkopě -Revoluční dzielnica Nowe Miasto (Nové Město), z placami Wacława (Václavské Námesti) i Karola (Karlovo náměstí).

Większość najważniejszych zabytków dwu pierwszych z wymienionych przed chwilą dzielnic leży w pobliżu tzw. Drogi Królewskiej, historycznej trasy przemierzanej przez czeskich władców w drodze na koronację, kondukty pogrzebowe lub uczestników innych uroczystych przemarszów lub przejazdów.

Trasa Drogi Królewskiej zaczynała się niedaleko dzisiejszego placu Republiki (Náměstí Republiky), w miejscu, które niegdyś zajmował dawny Pałac Królewski, a dziś zajmuje Miejski Dom Reprezentacyjny (Obecní dům) . Stąd biegła ulicą Celetną (Celetná) , przez Rynek Staromiejski (Staroměstské náměstí) i stanowiący jego przedłużenie Mały Rynek (Malé náměstí) i ulicą Karola (Karlova) w stronę Wełtawy, a następnie przez Most Karola na lewy brzeg Wełtawy, skąd ul. Mostową (Mostecká) na Rynek Małostrański (Malostranské náměstí), a następnie ulicami Nerudową (Nerudova) oraz (pierwotnie) ulicą Úvoz na Pohorelec , skąd ulicą Loretańską na Hradčanské náměstí lub (od XVII wieku) krócej, od górnego krańca ulicy Nerudowej ulicą Do Zamku (Ke Hradu).

Bezpośrednio przy tej trasie lub w jej pobliżu leżą:

• gotycka Brama Prochowa (Prašná brána) z drugiej połowy XV wieku,
• tzw. dom Pod Czarną Matką Bożą (dům U Černé Matky Boží) z początków XX wieku, budynek uważany za arcydzieło czeskiej architektury kubistycznej, Teatr Stanowy (Stavovské divadlo), neoklasycystyczny teatr z końca XVIII wieku, uważany za jeden z najważniejszych praskich teatrów, a także historyczny budynek główny praskiego Uniwersytetu ,
• wspomniany już Rynek Staromiejski z ratuszem , pomnikiem Jana Husa oraz dwoma kosciołami - św. Mikołaja (Kostel svatého Mikuláše) i Najświętszej Marii Panny przed Tynem (Kostel Matky Boží před Týnem),
• położona na północny zachód od Rynku Staromiejskiego dawna żydowska dzielnica, Józefów (Josefov), otaczająca oznaczony markerem stary cmentarz żydowski, i biegnąca przez nią reprezentacyjna ulica Paryska (Pařížská), prowadząca w stronę Mostu Svatopluka Čecha (Čechův most) i słynnego praskiego metronomu , który powstał w roku 1991 w parku Letenské sady w miejscu, gdzie wcześniej, od 1955 roku, stał największy na świecie pomnik Stalina, zburzony w 1962 roku,
• renesansowe audytorium muzyczne Rudolfinum oraz dawny klasztor św. Agnieszki (Anežský klášter), dziś mieszczący część Galerii Narodowej,
• zespół dawnego kolegium jezuickiego Clementinum (Klementinum) oraz staromiejska wieża mostowa , stojąca na wschodnim krańcu Mostu Karola,
• dwie wieże mostowe po zachodniej stronie Mostu Karola i położone niedaleko nich Muzeum Kafki ,
• kościół św. Mikołaja (Kostel svatého Mikuláše) na Rynku Małostrańskim oraz położone niedaleko kościół Matki Boskiej Zwycięskiej (Kostel Panny Marie Vítězné a svatého Antonína Paduánského) i kościół św. Tomasza (Kostel sveteho Tomáše),
• stojący na północ od wspomnianego przed chwilą kościoła św. Tomasza barokowy Pałac Wallensteina , dziś siedziba Senatu Republiki Czech,
• położone w rejonie placu Pohorelec barokowy zespół sakralny Loreta oraz klasztor na Strahovie (Strahovský Klášter), słynący z najstarszego, największego i najcenniejszego księgozbioru w Czechach,
• stojące odpowiednio po południowej i po północnej Placu Hradczańskiego pałace: Schwarzenbergów (Schwarzenberský palác) i Sternbergów (Šternberský palác), oba będące dziś własnością Galerii Narodwej w Pradze.

Za najważniejsze atrakcje turystyczne Pragi w dzielnicy Nowe Miasto uchodzą:

• Plac Wacława (Václavské náměstí), z konnym pomnikiem św. Wacława i stojącymi przy placu lub w pobliżu placu godnymi uwagi budynkami, takimi jak główny gmach Muzeum Narodowego (Národní muzeum), Opera , czy Pałac Lucerna (Palác Lucerna),
• rejon Placu Karola (Karlovo náměstí), z Ratuszem Nowomiejskim , romańską Rotundą św. Longina (Rotunda svatého Longina) z XII wieku, Soborem Świętych Cyryla i Metodego (Pravoslavný katedrální chrám svatých Cyrila a Metoděje v Praze) oraz tzw. Tańczącym Domem (Tančící dům), oraz
• okolice gmachu Teatru Narodowego (Národní divadlo), stojącego w pobliżu wschodniego końca Mostu Legii , prowadzącego na lewy brzeg Wełtawy w stronę Pomnika Ofiar Komunizmu , u stóp wzgórza Petřín .

Hradczany - to wznoszące się na lewym brzegu Wełtawy niewysokie wzgórze i położona na nim dzielnica Pragi. Główną atrakcją turystyczną Hradczan jest Zamek Praski (Pražský hrad), zwany też Zamkiem na Hradczanach - zajmujący teren ok. 70,000 m² kompleks zamkowo-pałacowy, niegdyś będący siedzibą władców Czech, dziś pełniący rolę siedziby prezydenta Republiki Czech, lecz częściowo udostępniony dla zwiedzających. Początki kompleksu, budowanego, odbudowywanego i modyfikowanego przez stulecia, sięgają IX wieku; kształt zbliżony do dzisiejszego zespół zamkowy przybrał w XIV wieku, gdy po pożarze, który w 1303 roku zniszczył istniejące wcześniej budowle, władcy z dynasti Luksemburgów przystąpili do odbudowy i rozbudowy zabudowań rezydencjalnych oraz (w 1344 roku) położyli kamień węgielny pod budowę nowej katedry (ostatecznie ukończonej dopiero w 1929 roku).

Większość turystów zaczyna zwiedzanie Hradczan od Placu Hradczańskiego . Spośród otaczających plac budowli z turystycznego punktu widzenia najbardziej interesujące są dwa: wczesnorenesansowy Pałac Schwarzenbergów (Schwarzenberský palác) z XVI wieku (przebudowany w XVIII wieku) i Pałac Sternbergów (Šternberský palác) z przełomu XVII i XVIII wieku. Oba są dziś własnością Galerii Narodowej w Pradze; w Pałacu Sternbergów eksponowana jest sztuka europejska od antyku do baroku, w Pałacu Schwarzenbergów sztuka barokowa w Czechach. Na skwerze w zachodniej części placu stoi kolumna morowa z posągiem Madonny, postawiona w 1726 roku, a w jego południowo-wschodniej części (w pobliżu górnego krańca wspomnianej wyżej ulicu Do Zamku ), obok sąsiadującego z Pałacem Schwarzenbergów Pałacu Salmów - posąg Tomasza Masaryka .

Z Placu Hradczańskiego wchodzi się na tzw. pierwszy dziedziniec (První nádvoří) zamku (codziennie w południe odbywa się tu uroczysta zmiana warty), skąd przez wczesnobarokową Bramę Macieja (Matyášova brána) z 1614 roku przechodzi się na tzw. drugi dziedziniec (Druhé nádvoří). W południowo-wschodnim boku tego dziedzińca warto zwrócić uwagę na kaplicę Krzyża Świętego (Kaple svatého Kříže), a na jego środku - na barokową fontannę (Kohlova kašna) z 1686 roku, dzieło Jeronýma Kohla (stąd nazwa). W zabudowaniach północno-zachodniego boku dziedzińca, w dawnych stajniach cesarskich, mieści się warta zwiedzenia Galeria Obrazów Zamku Praskiego (Obrazárna Pražského hradu), z dziełami Tycjana, Rubensa, Tintoretta, Veronesego i innych. Z drugiego dziedzińca można przejść przez XVI-wieczny Prašný most do ogrodów królewskich (Královská zahrada), gdzie jedną z ważniejszych atrakcji jest renesansowy XVI-wieczny Belweder, Letohrádek královny Anny (wzniesiony w latach 1538–1563 przez Ferdynanda I dla żony, Anny Jagiellonki), uchodzący za jeden z najwybitniejszych w Pradze przykładów renesansu włoskiego. Dziś budynek jest wykorzystywany jako przestrzeń wystawowa. Przed Belwederem warto zwrócić uwagę na tzw. Śpiewającą Fontannę (Zpívající fontána) pochodzącą z lat 1567-1568 .

Markerem oznaczony jest trzeci dziedziniec (Třetí nádvoří) zamku, na którym wznosi się Katedra Świętych Wita, Wacława i Wojciecha (Katedrála svatého Víta, Václava a Vojtěcha), zwana najczęściej krótko katedrą św. Wita - siedziba arcybiskupstwa i główny kościół Pragi. Na północ od katedry stoi Wieża Prochowa (Prašná věž, Mihulka), będąca pozostałością po dawnych fortyfikacjach, a na północny wschód od katedry, po przeciwnej stronie Placu św. Jerzego (náměstí U Svatého Jiří), bazylika św. Jerzego (bazilika svatého Jiří) z przylegającym klasztorem św. Jerzego. Bazylika zajmuje miejsce romańskiego kościoła wzniesionego już w pierwszej połowie X wieku i będącego najważniejszym kościołem praskim do 973 roku, gdy ustanowione zostało w Pradze biskupstwo, a siedzibą diecezji została znajdująca się obok rotunda św. Wita. Zbudowana wówczas została nowa romańska bazylika, poźniej wielokrotnie odbudowywana i przebudowywana (w XIX wieku zrekonstruowano jednak pierwotne romańskie wnętrze kościoła). W bazylice odbywają się koncerty muzyki organowej, a w klasztorze św. Jerzego eksponowana jest część kolekcji Galerii Narodowej.

Na południe od Placu św. Jerzego znajduje się tzw. Stary Pałac Królewski (Starý královský palác), w dużej cześci udostępniony dla zwiedzających. W tej części kompleksu znajduje się m.in. Kaplica Wszystkich Świętych (kaple Všech svatých), wzniesiona w latach 1370-87 na polecenie Karola IV na miejscu wcześniejszej kaplicy romańskiej (zniszczona w 1541 roku przez pożar, została powiększona i odbudowana w stylu renesansowym), a także słynna tzw. Sala Władysławowska (Vladislavský sál) - największe i najbardziej reprezentacyjne pomieszczenie Zamku Praskiego, zbudowane w stylu gotyckim za panowania Władysława II Jagiellończyka. W Sali Władysławowskiej odbywają się zaprzysiężenia prezydentów Czech, obochody świąt państwowych itp.).

Markerem oznaczona jest wybiegająca z placu św. Jerzego na północny wschód, w stronę starych schodów zamowych, ulica św. Jerzego (Jiřská). Można nią dojść do Pałacu Lobkowiczów (Lobkowiczký Palác) z drugiej połowy XVI wieku, jedynego prywatnego budynku w całym kompleksie Zamku na Hradczanach. Od 2007 roku pałac jest otwarty dla publiczności jako Muzeum Pałacu Lobkowiczów i eksponuje dzieła z kolekcji Lobkowiczów, najstarszej i najbogatszej prywatnej kolekcji dzieł sztuki w Czechach, obejmującej m.in. dzieła takich artystów jak Pieter Bruegel Starszy, Pieter Bruegel Młodszy, Łukasz Cranach Starszy, Rubens, Veronese, Canaletto czy Velázquez. Kolekcja Lobkowiczów obejmuje też sztukę użytkową, militaria, instrumenty muzyczne, a także oryginalne partytury wybitnych kompozytorów, w tym Mozarta i Beethovena (m.in. 3., 4. i 5. Symfonii). W pałacu odbywają się koncerty muzyki klasycznej.

Szczególną atrakcją Hradczan jest zabudowana małymi, pomalowanymi na jaskrawe kolory domkami przylegającymi do murów zamkowych tzw. Złota Uliczka (Zlatá ulička), prowadząca w stronę wieży Daliborka , będącej niegdyś częścią umocnień zamkowych i więzieniem. Za panowania Rudolfa II mieszkali tu członkowie straży zamkowej, w XVII wieku mieli tu mieszkania i warsztaty miejscowi złotnicy, później była zamieszkała przez biedotę. W pierwszej połowie XX wieku niektóre z domków na Złotej Uliczce wykorzystywali pisarze (m.in. Franz Kafka, który w latach 196-1917 pracował w domku nr 22, należącym do jego siostry, Jaroslav Seifert, i inni). Dziś na Złotej Uliczce nikt nie mieszka, a domki są zajęte przez sklepiki, galerie, itp., przyciągające licznych turystów. Warto wiedzieć, że wejście na Złotą Uliczkę jest płatne.

Katedra św.św. Wita, Wacława i Wojciecha , historyczny kościół koronacyjny i grzebalny królów czeskich, stoi w miejscu, które zajmowała pierwotnie zbudowana przez Wacława I Świętego w 925 roku romańska rotunda poświęcona św. Witowi, którego relikwie Wacław otrzymał od Henryka I, króla Niemiec. W 973 roku, gdy w Pradze ustanowione zostało biskupstwo, rotunda stała się katedrą. W drugiej połowie XI wieku rotunda została zburzona i zastąpiona nową, większą świątynią, do której przeniesiono relikwie św. Wita, grób św. Wacława (pochowanego w rotundzie w 935 roku) oraz relikwie św. Wojciecha, złupione przez księcia Brzetysława I z Gniezna i złożone w rotundzie w 1039 roku (stąd dzisiejsza nazwa kościoła - katedra świętych Wita, Wacława i Wojciecha). W 1344 roku, gdy biskupstwo praskie zostało podniesione do godności arcybiskupstwa, w obecności króla Jana Luksemburskiego, jego syna Karola (przyszłego króla Karola IV) oraz arcybiskupa Arnosta z Pardubic położono kamień węgielny pod budowę nowej katedry, wznoszonej następnie przez stulecia i ukończonej dopiero w 1929 roku.

Katedra praska jest uważana za neden z najcenniejszych przykładów architektury gotyku i neogotyku w Europie Środkowej. W elewacji zewnętrznej warto zwrócić szczególną uwagę na neogotycką fasadę zachodnią (z dwiema wysokimi na 92 wieżami, portalem z bogatą dekoracją rzeźbiarską oraz ostrołukowym oknem z wpisaną w nie rozetą), oraz na fasadę południową, z wieżą, w której wisi siedem dzwonów (w tym XV-wieczny "Jan Chrziciel", XVI-wieczne "Zygmunt" i "Wacław" oraz "Józef", odlany w 1602 roku), i sąsiadującym z nią historycznym wejściem do katedry zwanym Złotą Bramą (z XIV-wieczną mozaiką przedstawiającą scenę Sądu Ostatecznego). Nad arkadami przedsionka Złotej Bramy mieści się skarbiec (Korunní komora), w którym przechowywane są czeskie insygnia koronacyjne (w tym gotycka korona Św. Wacława). We wnętrzu godne uwagi są skarbiec katedralny (jeden z najbogatszych w Europie), witraże (w tym witraż autorstwa Alfonsa Muchy), liczne kaplice (w szczególności kaplica św. Wacława, z relikwiami świętego i ścianami zdobionymi złotem i klejnotami), groby św. Wita, św. Wacława, św. Wojciecha i św. Zygmunta, wykonany z czystego srebra grób św. Jana Nepomucena, nagrobki Jana Luksemburskiego, Karola IV i Rudolfa II, neogotycki ołtarz główny, XVII-wieczna ambona znajdująca się obok mauzoleum Habsburgów, a także liczne inne cenne dzieła sztuki od XIV do XX wieku. Z wieży południowej (dzwonnicy), na którą można wejść po 287 schodach, rozciąga się rozległy widok.

Na południowy zachód od Zamku Praskiego, w pobliżu placu Pohorelec , znajdują się dwa inne godne uwagi zabytki, zaznaczone odpowiednimi markerami na jednej z mapek zamieeszczonych wyżej: kompleks barokowych budynków sakralnych znany jako Loreta i słynny klasztor na Strahowie .

Loreta powstała na przełomie lat 20. i 30. XVII wieku. Jej główny obiekt, domek loretański projektu włoskiego architekta Giovanniego Orsi, umieszczony na dziedzińcu otoczonym piętrowymi arkadami, konsekrowany 25 marca 1631 roku, do dziś jest znanym miejscem pielgrzymkowym. Do najsłynniejszych atrakcji praskiej Lorety należy kościół Narodzenia Pana, liczne kaplice, a także skarbiec (gdzie przechowywana jest XVII-wieczna, wykonana w Wiedniu monstrancja wysadzana 6222 diamentami) oraz pochodzący z końca XVII wieku carillon. Klasztor na Strahowie (Strahovský Klášter) - to założony w 1140 roku klasztor premonstratensów (którzy przybyli wówczas na Strahov z niemieckiego klasztoru Steinfeld, niedaleko Akwizgranu). Klasztor słynie jako miejsce, gdzie znajduje się najstarszy, nawiększy i najcenniejszy księgozbiór w Czechach (około 200 000 tomów), z licznymi starodrukami i inkunabułami. Znana jest też bogata Strahowska Galeria Obrazów (Strahovská obrazárna), kolekcja malarstwa europejskiego od XIV do XIX wieku.


Malá Strana, dziś położona na lewym brzegu Wełtawy, u stóp Hradczan, dzielnica Pragi, do 1784 roku była, jak już wspomniano, samodzielnym miastem założonym w 1257 roku przez Przemysła Ottokara II. Okres świetności miasta przyadł na rządy Karola IV. W okresie wojen husyckich, niszczona podczas walk i w wyniku pożarów, Malá Strana nieco podupadła, by później, zwłaszcza po wejściu w skład większego miasta, Pragi, przekształcić w dzielnicę rezydencjalną, nabierając stopniowo coraz bardziej barokowego wyglądu. Dziś Malá Strana, z malowniczymi uliczkami i zaułkami, pięknymi pałacami i kociołami, a także rozwiniętą infrastrukturą gastronomiczną, jest jedną z najpopularniejszych wśród turystów dzielnic Pragi.

Centralnym miejscem dzielnicy jest Rynek Małostrański , stanowiący właściwie dwa niewielkie place, rozdzielone barokowym kościołem św. Mikołaja . Ta jednonawowa świątynia z kilkoma bocznymi kaplicami, z widoczną z daleka potężną kopułą o średnicy 17 m z połowy XVIII wieku, stoi w miejscu, gdzie już w XIII wieku istniał pierwszy kościół św Mikołaja, poświęcony w 1283 roku. We wnętrzu warto zwrócić uwagę na freski w nawie głównej przedstawiającym życie patrona świątyni, a we wnętrzu kopuły - św. Trójcę. Kościół słynie z akustyki i jest często miejscem koncertów. Z kopuły kościoła rozciąga się interesujący widok. W zachodniej części placu stoi "morowa" kolumna Trójcy Świętej .

Na południe od Rynku Małostrańskiego stoi Kościół Panny Marii Zwycięskiej w Pradze , a na północny wschód - kościół św. Tomasza .

Pierwszy z tych kościołów został zbudowany na początku drugiej dekady XVII wieku przez niemieckich luteranów i poświęcony Trójcy Świętej. Po bitwie na Białej Górze świątynia została przez zwycięskich katolików przekazana karmelitom bosym sprowadzonych z Hiszpanii. Dzisiejszy wygląd kościoła został ukształtowany w połowie XVII wieku, zaś wystrój wnętrza pochodzi z początku XVIII wieku. W kościele przechowywana jest uważana za cudowną, pochodząca z Hiszpanii niewielka, mierząca 46 cm figurka Dzieciątka Jezus (Pražské Jezulátko), którą podarowała karmelitom szlachcianka Polyxena z Lobkovic. Figurka co pewien czas ma zmieniane ubranka, zależnie od okresu roku liturgicznego. Drugi z wymienionych kościołów jest częścią zespołu sakralnego augustianów, ufundowanego przez Wacława II w 1285 roku i budowanego pierwotnie w stylu gotyckim do 1379 roku. Kościół był spalony w okresie wojen husyckich, odbudowany, ale w 1723 roku ponownie zniszczony w wyniku uderzenia pioruna. Dzisiejszy kształt zawdzięcza odbudowie i przebudowie dokonanej według projektu Kiliána Ignáca Dientzenhofera, najwybitniejszego architekta czeskiego baroku, na przełomie lat 20. i 30. XVIII wieku. Na północ od kościoła św. Tomasza znajduje się barokowy Pałac Wallensteina (Valdštejnský palác) pochodzący z lat 1623-1630, zbudowany przez Albrechta Wallensteina, dziś będący siedzibą Senatu Republiki Czech.

Markerem oznaczone jest położone nad Wełtawą, niedaleko od małostrańskich wież mostowych stojących na zachodnim krańcu Mostu Karola, o którym będziemy mówili za chwilę, Muzeum Franza Kafki. Odwiedzając muzeum lub będąc w jego okolicach warto zwrócić uwagę na słynną stojącą obok muzeum kontrowersyjną instalację Davida Cernego Čůrání z 2004 roku, przedstawiającą dwóch mężczyzn oddających mocz do basenu w kształcie Czech. Według zamysłu rzeźbiarza ta interaktywna (oglądający mogą za pomocą SMS-ów zmienić kierunek strumienia wody) instalacja miała uczcić wejście Republiki Czech do Unii Europejskiej.

Most Karola, oznaczony na mapkach zamieszczonych na tej stronie markerem - to kamienny most na Wełtawie łączący dzielnice Malá Strana i Stare Miasto, będący jedną z najsłynniejszych i najpopularniejszych atrakcji turystycznych Pragi. Zbudowany w latach 1357-1402, na polecenie Karola IV, zastąpił istniejący od XII wieku (również kamienny) most zniszczony przez powódź w 1342 roku. Most, mający ponad 500 m długości, podtrzymywany przez 15 filarów, do 1741 roku był jedynym mostem na Wełtawie łączącym dzielnice Malá Strana i Stare Miasto. Do 1965 roku jeździły nim jeszcze samochody; dziś jest otwarty tylko dla pieszych.

Most zdobi kilkadziesiąt posągów świętych (autorstwa m.in Matthiasa Bernarda Brauna oraz przedstawicieli rzeźbiarskiej rodziny Brokoffów). Bodaj najpopularniejszym z nich jest figura św. Jana Nepomucena, w której postumencie umieszczone są dwie płaskorzeźby, przedstawiające scenę utopienia świętego, w 1393 roku, na rozkaz Wacława II, w Wełtawie, oraz scenę spowiedzi królowej Zofii (dotknięcie tych płaskorzeźb ma przynosić szczęście, toteż większość turystów próbuje z tej okazji skorzystać); inną popularną atrakcją na moście jest tablica pamiątkowa umieszczona w balustradzie w miejscu, gdzie św. Jan Nepomucen został wrzucony do rzeki.

Na zachodnim krańcu mostu znajdują się dwie wieże oznaczone markerem . Początki niższej wieży sięgają czasów pierwszego, XII-wiecznego mostu na Wełtawie, natomiast wyższa wieża została zbudowana w XV wieku. Z kolei na wschodnim końcu mostu stoi staromiejska wieża mostowa , zbudwana w 1380 roku, z umieszczonymi na niej siedzącymi postaciami świętych Wita, Wojciecha i Zygmunta, a także cesarzy Karola IV i Wacława IV.


Poczatki Starego Miasta, dziś dzielnicy Pragi, do 1784 roku samodzielnego miasta, siągają IX lub być może nawet VIII wieku. W XII wieku powstał wyżej wspomniany pierwszy kamienny most łączący miasto z lewym brzegiem Wełtawy, zniszczony przez powódź w 1342 roku i zastąpiony dzisiejszym Mostem Karola, o którym była mowa wyżej. W pierwszej połowie XIII wieku Stare Miasto, zamieszkałe w dużej części przez Niemców, a także przez stopniowo coraz liczniejszą ludność żydowską, od początku do pewnego stopnia prześladowaną, poźniej zmuszoną do osiedlenia się w wydzielonej dzielnicy, późniejszym Józefowie (Josefov), otrzymało prawa miejskie i szybko się rozwijało, przeżywając okres rozkwitu w XIV wieku, a w XV wieku stanowiąc centrum ruchu husyckiego.

Większość najważniejszych zabytków Starego Miasta (nie licząć Józefowa, o czym będzie mowa niżej) skupia się w pobliżu wspomnianej wcześniej tzw. Drogi Królewskiej, prowadzącej z okolic Placu Republiki ciągiem ulic Celetna -Karlova , w stronę Mostu Karola , bądź bezpośrednio przy niej.

Centralnym punktem Starego Miasta jest Rynek Staromiejski , położony mniej więcej w połowie drogi między Placem Republiki a Wełtawą, pierwotnie funkcjonujący jako targowisko miejskie, a także jako scena ważniejzych wydarzeń publicznych.

Środek Rynku Staromiejskiego zajmuje pomnik reformatora Jana Husa , wzniesiony w 1915 roku z okazji 500. rocznicy jego śmierci. We wschodniej pierzei zwraca uwagę rokokowy Goltz-Kinskich (Palác Golz-Kinských), zbudowany w początkach drugiej połowy XVIII wieku dla hrabiego Jana Ernesta Goltza, dziś będący własnością Galerii Narowej w Pradze.

Markerem oznaczony jest Ratusz Staromiejski, stojacy w południowo-zachodnim narożniku rynku, budowany od 1338 roku do połowy XV wieku, później jeszcze przebudowywany i rozbudowywany. W 1402 roku umieszczono na wieży pierwszy zegar, który później został zastąpiony nowym, znanym jako Pražský orloj, zachowanym do dziś i będący jednym z najbardziej znanych zegarów astronomicznych na świecie oraz jedną z najpopularniejszych atrakcji turystycznych w Pradze. Pod koniec drugiej wojny ratusz został częściowo zniszczony, a po wojnie częściowo odbudowany. Z wieży ratusza rozciągają się spektakularne widoki na Pragę.

Przy Rynku Staromiejskim wznoszą się dwa kościoły - barokowy kościół św. Mikołaja i gotycki kościół Najświętszej Marii Panny przed Tynem .

Pierwszy z tych kościołów zbudowany został w latach 1732-1735 według projektu Kiliána Ignáca Dientzenhofera w miejscu wcześniejszej romańskiej świątyni z XII wieku, ufundowanego przez niemieckich kupców, później, w 1620 roku, przejętego i przebudowanego przez benedyktynów. Obecny kościół należy od 1920 roku do Czechosłowackiego Kościoła Husyckiego i jest jego główną świątynią. Gotycki kościół Najświętszej Marii Panny przed Tynem pochodzi z XIV wieku. W architekturze kościoła za szczególnie cenny uchodzi portal północny; we wnętrzu warto zwrócić uwagę m.in. na grobowiec Tychona Brahe, słynnego duńskiego astronoma, który w 1599 roku osiadłjako nadworny cesarski astronom i matematyk (mając przez kilka miesięcy jako asystenta Johannesa Keplera) w Pradze, gdzie zmarł.

Idąc od Rynku Staromiejskiego ulicą Karlową w stronę Wełtawy, warto zwroćić uwagę na Clementinum - barokowy budynek dawnego kolegium jezuitów, którzy wkrótce po przybyciu do Pragi w 1556 roku na zaproszenie Ferdynanda I stworzyli silny ośrodek akademicki (obejmujący też szkołę, bibliotekę, teatr i obserwatorium astronomiczne, z którego korzystał m.in wspomniany przed chwilą Kepler, mieszkający i pracjący w Pradze w latach 1600-1612), wspierający kontrreformacyjną politykę Habsburgów i kontrolujący szkolnictwo wyższe w Pradze bodaj w większym stopniu niż Uniwersytet, założony ponad 200 lat wcześniej przez Karola IV. Jezuici zbudowali też w 1578 roku kościół św. Salwatora (kopuła kościoła została ukończona w 1648 roku), dwie kaplice (tzw. Włoską i tzw. Zwierciadlaną), a także przebudowali gotycki kościół św. Klemensa (należący do wcześniej tu istniejącego, przekazanego jezuitom przez Ferdynanda I klasztoru dominikanów). Po skasowaniu zakonu jezuitów w 1773 roku Clementinum było wykorzystywane do różnych celów; dziś administruje całym kompleksem Biblioteka Narodowa Republiki Czech. Część pomieszczeń kompleksu jest dostępna dla zwiedzających.

Markerem oznaczony jest niewielki Plac Krzyżowców (Křižovnické náměstí), stanowiący właściwie rozszerzenie najbardziej na zachód wysuniętego odcinek ulicy Karlowej, w bezpośrednim sąsiedztwie staromiejskiej bramy mostowej i wschodniego końca Mostu Karola . W północnej pierzei placu, w pobliżu kościoła św. Salwatora, stoi inna świątynia - barokowy kościoł świętego Franciszka z Asyżu (kostel svatého Františka z Assisi) zbudowany w latach 1679-1689 na fundamentach wcześniejszej świątyni gotyckiej. W budynku stojącym obok kościoła mieści się Muzeum Mostu Karola (Muzeum Karlova mostu), a przed nim stoi oznaczony markerem odsłonięty w 1851 roku pomnik Karola IV Luksemburskiego, za panowania którego, jak już wspomniano, budowę mostu rozpoczęto.

Innym godnym uwagi rejonem Starego Miasta jest trójkątny obszar ograniczony ulicami Celetną , jedną z najważniejszych ulic dzielnicy, i Żelazną (Železná) biegnącą od Rynku Staromiejskiego na południowy wschód, oraz placem znanym jako Targ Owocowy (Ovocný trh). W tym rejonie znajduje się rektórat Uniwersytetu Karola , założonego w 1348 roku najstarszego uniwersytetu w Europie Środkowej, a także klasycystyczny budynek założonego w 1783 roku Teatru Stanowego (Stavovské divadlo), jednego z najstarszych prawie nieprzerwanie działających teatrów europejskich, miłośnikom opery znanego m.in. stąd, że tu właśnie w 1787 roku odbyła się premiera opery Don Giovanni Mozarta. Nieco dalej na północny wschód stoi zbudowany w latach 1911-1912 tzw. Dom Pod Czarną Matką Bożą , uważany za arcydzieło czeskiej architektury kubistycznej i mieszczący muzeum kubizmu czeskiego Galerii Narodowej w Pradze.

Markerem oznaczona jest tzw. Brama Prochowa (Prašna braná), stojąca w miejscu dawnej bramy mmiejskiej z XIII wieku, postawiona w 1475 roku za panowania Władysława Jagiellończyka, później przebudowana. Początkowo brama stanowiła część fortyfikacji, służąc przez pewien czas jako skład prochu (stąd nazwa), później straciła to znaczenie. Dziś główną atrakcją jest taras, z którego rozciąga się interesujący widok na miasto.

Markerem oznaczony jest stojący po zachodniej stronie ulicy Na prikope , częściowo wychodzący na Plac Republiki , tzw. Miejski Dom Reprezentacyjny (Obecní dům), zbudowany w końcu pierwszej dekady XX wieku według projektu Antonína Balšánka i Karela Osvalda Polívki w miejscu, gdzie wcześniej stał pałac, służacy jako siedziba władców Czech w latach 1383-1485 i wyburzony w 1900 roku. W budynku, będący jednym z najbardziej znanych przykładów praskiej architektury secesyjnej, odbywają się koncerty (mieści się tu m.in. największa w Pradze sala koncertowa znana jako Sala Smetany - Smetanova síň), organizowane są wystawy, konferencje, itp. Działa tu też kilka lokali gastronomicznych i centrum informacji.

Zwiedzając praskie Stare Miasto warto też pamiętać od dwóch innych ważnych zabytkach, położonych nieco dalej od Drogi Królewskiej. Jednym jest dawny klasztor św. Agnieszki , drugim - Rudolfinum . Pierwszy z tych zabytków, odrestaurowany dawny zespół zabudowań założonego w pierwszrj połowie XIII wieku klasztoru św. Agnieszki (będącego najstarszą w Czechach budowlą wzniesioną w stylu gotyckim) mieści dziś część kolekcji Galerii Narodowej w Pradze (zbiory sztuki średniowiecznej). Rudolfinum - to zaprojektowane przez architekta Josefa Zitka (którego dziełem jest też Teatr Narodowy w Pradze) audytorium muzyczne, uważane za jeden z najważniejszych przykładów neorenesansowej architektury w mieście. Otwarta w 1885 roku w obecności arcyksięcia Rudolfa (stąd nazwa audytorium) sala koncertowa, jedna z najstarszych w Europie, słynie z akustyki. W gmachu Rudolfinum mieści się też galeria sztuki, skoncentrowana głównie na sztuce współczesnej.

Józefów (Josefov), zwany dawniej Żydowskim Miastem (Židovské Město) - to otoczona całkowicie przez Stare Miasto enklawa, zamieszkała dawniej przez ludność żydowską zmuszaną do osiedlania się na wydzielonym terenie, zajmująca zaznaczony na zamieszczonej mapce niewielki nieregularny obszar położony na północny zachód od Rynku Staromiejskiego, wokół najstarszego, czynnego od XV do XVIII wieku, ocalałego cmentarza żydowskiego w Europie (Starý židovský hřbitov). Nazwa dzielnicy pochodzi od imienia cesarza Józefa II, który pod koniec XVIII wieku wydał edykt o tolerncji, znoszący większość ograniczeń dotyczących ludności żydowskiej w Pradze, m.in. nakaz noszenia specjalnych oznaczeń na ubraniach, osiedlania się wyłącznie na terenie getta, itp. W 1848 roku prascy Żydzi otrzymali prawa obywatelskie i polityczne, a Józefów został włączony w granice Pragi na takich samych prawach, jak inne dzielnice miasta.

Dzisiejszy wygląd dzielnicy, w szczególności reprezentacyjnej ulicy Paryskiej oraz jej przecznic, np. ulicy Szerokiej (Široka), przy której leży wspomniany wyżej cmentarz, pochodzi z drugiej połowy XIX wieku, gdy prowadzona była wielka przebudowa miasta (tzw. asanacja praska), obejmująca w szczególności zaniedbany Józefów. Asanacja nie zniszczyła jednak wielu ważnych śladów żydowskiej przeszłości dzielnicy, co więcej, ślady te przetrwały nawet drugą wojnę światową, to zaś, paradoksalnie, dlatego, że naziści, którzy wymordowali dziesiątki tysięcy praskich Żydów, planowali zarazem utworzenie na terenie dawnego getta praskiego "Egzotycznego Muzeum Wymarłej Rasy" i w związku z tym postanowili zachować stojące w Pradze synagogi i kilka innych budynków związanych z kulturą żydowską (zwożąc zarazem do Pragi z całej Europy wszystkie związane z historią i kulturą żydowską przedmioty, które mogły być przez nich propagandowo wykorzystane w planowanym muzeum).

Markerami odpowiednio - oznaczone są odpowiednio synagogi: Wysoka (Vysoká synagoga), Staro-Nowa (Staronová synagoga), Klausowa (Klausová synagoga), Pinkasa (Pinkasova synagoga) - obecnie miejsce pamięci ofiar Holokaustu, Maisela (Maiselova synagoga) i Hiszpańska (Španělská synagoga). Zachował się też oznaczony markerem dawny rokokowy Ratusz Żydowski (Židovská radnice) z XVIII wieku, z zegarem odmierzającym czas w przeciwną stronę, a także, obok Synagogi Klausowej, Sala Obrzędowa (Obřadní síň) - neoromański budynek powstały w latach 1911-12, niegdyś siedziba praskiego Bractwa Pogrzebowego. Markerem oznaczony jest główny gmach Muzeum Żydowskiego (obejmującego wszystkie wymienione wyżej obiekty oraz ekspozycję w gmachu głównym), stojący obok Synagogi Hiszpańskiej.

Zwiedzając Józefów warto zwrócić uwagę na pomnik Franza Kafki stojący niedaleko muzeum oraz na tablicę upamiętniającą oznaczone markerem miejsce urodzenia pisarza, (Kafkův dům), umieszczoną na budynku stojącym niedaleko Rynku Staromiejskiego, na granicy dawnego getta.


Nowe Miasto - to położona na prawym brzegu Wełtawy dzielnica Pragi, niegdyś samodzielne miasto, założone w 1348 roku, w związku z szybkim wzrostem liczby ludności na prawym brzegu Wełtawy, przez Karola IV Luksemburskiego na południe od Starego Miasta. Nowe Miasto było od początku znacznie większe od Starego Miasta i zaprojektowane z rozmachem (większe place, szersze ulice), ale też niemal od początku zamieszkałe przez ludność biedniejszą, skłonną do popierania radykalnych ruchów społecznych i religijnych - w szczególności w okresie wojen religijnych mieszkańcy Nowego Miasta popierali husytów, a w nowomiejskim ratuszu doszło do wspomnianej wyżej tzw. pierwszej defenestracji praskiej. W 1784 roku Nowe Miasto, podobnie jak inne historyczne dzielnice, weszło w skład zjednoczonej Pragi. Dzisiejszy kształt Nowego Miasta pochodzi z końca XIX wieku i (podobnie jak Józefów) jest wynkiem radykalnej przebudowy Pragi (asanacji praskiej), obejmującej przede wszystkim biedniejsze i bardziej zaniedbane dzielnice miasta.

Za główną atrakcję Nowego Miasta uchodzi Plac Wacława (Václavské náměstí, Václavák), wytyczony już w 1348 roku, przypominający raczej otoczony secesjną zabudową szeroki bulwar (750 x 60 m), będący ważnym praskim węzłem komunikacyjnym, popularnym miejscem spotkań (liczne lokale gastronomiczne, kasyna, itp), a także miejscem, gdzie wielokrotnie dochodziło do ważnych historycznych wydarzeń, m.in. podczas tzw. aksamitnej rewolucji w 1989 roku, gdy na placu gromadziły się tłumy demomstrantów protestujących przeciwko komunistycznej władzy i żądających demokratyzacji.

W górnej części placu, w pobliżu jego południowo-wschodniego końca placu, stoi duży konny pomnik św. Wacława ; niedaleko pomnika można dostrzec marmurową płytę upamiętniającą ofiary komunizmu, umieszczoną w miejscu samobójstwa (samospalenia) Jana Palacha w 1969 roku. Markerem oznaczony jest Pałac Lucerna, zbudowany w latach 1907-1921 kompleks mieszczący dziś salę koncertową na 4 tys. osób, kino, pasaż handlowy, itp. W pałacu stoi widoczna na jednym ze zdjęć zamieszczonych powyżej rzeźba Davida Černego, Kůň, pierwotnie ustawiona w dolnej części Placu Wacława, nawiązująca w charakterystycznym dla Černego stylu do pomnika św. Wacława. Zamykający od południowego wschodu Plac Wacława budynek - to główny gmach Muzeum Narodowego (Národní muzeum), założonego w 1818 roku i mieszczącego się dziś w różnych budynkach w Pradze i poza Pragą.

W pobliżu południowo-wschodniego krańca Placu Wacława warto też zwrócić uwagę na budynek Opery (Státní opera), sceny otwartej w 1888 roku jako Nowy Teatr Niemiecki, od 2012 roku będącej częścią Teatru Narodowego, a także na gmach głównego praskiego dworca kolejowego (Praha hlavní nádraží, Wilsonovo nádraží), działająceog od 1871 roku jako Dworzec Cesarza Franciszka Józefa (Nádraží císaře Františka Josefa), na początku XX wieku przebudowanego w stylu secesyjnym.

Markerem oznaczona jest tzw. Synagoga Jerozolimska lub Jubileuszowa (Jeruzalémská synagoga, Jubilejní synagoga), zbudowana w stylu mauretańskim z secesyjną fasadą w latach 1905-1906, markerem mieszczące się w barokowym pałacu z połowy XVIII wieku Muzeum Komunizmu poświęcona historii komunizmu w Czechach od tzw. przewrotu lutowego w 1848 roku do aksamitnej rewolucji w 1989 roku, wreszcie markerem - Muzeum Muchy (Muchovo muzeum) poświęcone życiu i twórczości Alfonsa Muchy, jednego z najwybitniejszych czeskich przedstawicieli secesji i fin de siècle'u.

Marker oznacza Plac Karola (Karlovo náměstí) - dawny targ bydlęcy, w którgo północno-wschodnim narożniku stoi budynek Ratusza Nowomiejskiego (Novoměstská radníce) z XIV wieku z gotycką wieżą dobudowaną w połowie XV wieku, który w 1419 roku był sceną pierwszej defenestracji praskiej. Na wschód od placu zachowała się romańska rotunda św. Longina (Rotunda svatého Longina) z XII wieku, odrestaurowana w XIX wieku, a na zachód - prawosławna cerkiew św. Cyryla i Metodego (Kostel svatého Cyrila a Metoděje) zbudowana w pierwszej połowie XVIII wieku (jako kościół św. Karola Boromeusza), w 1935 przekazana cerkwi prawosławnej, znana jako miejsce ostatniej walki komandosów rządu emigracyjnego Czechosłowacji po dokonaniu w 1942 roku słynnego zamachu na Reinharda Heydricha.

Markerem oznaczony jest stojący na wschód od cerkwi św. Cyryla i Metodego, nad Wełtawą, tzw. Tańczący dom (Tančící dům), zwany też "Ginger i Fred" (co ma nawiązywać do imion pary słynnych amerykańskich tancerzy, Freda Astaire'a i Ginger Rogers), zbudowany w 1996 roku i uważany za interesujące rozwiązanie architektoniczne, a markerem - główny gmach Teatru Narodowego (czes.: Národní divadlo), zaprojektowany w stylu neorenesansowym przez Josefa Zítka i ukończony w 1883 roku.

Szczególną atrakcję stanowi oznaczona markerem instalacja Davida Černego, przedstawiająca ogromną (wysoką na ponad 10 m i ważącą kilkadziesiąt ton), mechaniczną głowę Franza Kafki, której ruchoma (zdalnie sterowana) część jest wykonana z kilkudziesięciu paneli ze stali nierdzewnej. Rzeźba stoi od 2014 roku na placyku za kompleksem handlowym Quadrio, w pobliżu ulicy Národní třída.


Na zamieszczonej mapce markerem oznaczone jest wspomniane już wyżej, położone na lewym brzegu Wełtawy, wysokie na 327 m n.p.m. wzgórze Petřín, z ogrodami, parkami i infrastrukturą stanowiącą pozostałość po praskiej jubileuszowej wystawie krajowej zorganizowanej w 1891 roku, obejmującą m.in. zbudowaną na wzór paryskiej wieży Eiffla wysoką na 60 m wieżę widokową (Petřínská rozhledna) oraz pozwalającą wjechać na wzgórze kolejkę linową, której dolna i górna stacja oznaczone są odpowiednio markerami i . Warto, zwiedzając te okolice, zwrócić też uwagę na pozostałości muru obronnego, znanego jako Mur Głodowy (Hladová zeď) wybudowany w latach 1360-1362 na zlecenie Karola IV. Jedna z zachowanych baszt muru służy jako podstawa kopuły obserwatorium astronomicznego i planetarium (Štefánikova hvězdárna - od nazwiska słowackiego astronoma, polityka i generała Milana Rastislava Štefánika, jednego ze współzałożycieli Czechosłowacji w 1918 roku), zajmujące się dziś przede wszystkim popularyzacją astronomii i nauk pokrewnych.

Kilka godnych uwagi atrakcji turystycznych Pragi leży dalej od historycznego centrum miasta.

• Markerem oznaczone jest miejsce słynnej bitwy na Białej Górze (bitva na Bílé hoře), stoczonej 8 listopada 1620 roku między czeskimi protestantami a wojskami Habsburgów, zakończona brzemiennym w skutki zwycięstwem katolików. Niedaleko Białej Góry jest Letohrádek Hvězda , renesansowa willa w kształcie sześcioramiennej gwiazdy położona w rezerwacie założonym w 1530 roku przez Ferdynanda I, mieszcząca dziś wystawę poświęconą bitwie na Białej Górze.
  
  
  
  
  
• Położona na północ od centrum miasta Stromovka (dawniej Královská obora) jest największym parkiem miejskim w Pradze, od 1804 roku otwartym dla publiczności (pod parkiem biegnie jeden z najdłuższych w Europie miejskich tuneli drogowych). Pierwotnie, w XIII wieku, były tu królewskie tereny łowieckie, poźniej stopniowo przekształcane w park. Na przełomie XV i XVI wieku na polecenie króla Władysława Jagiellończyka wybudowano w nim gotycki letni zameczek myśliwski (Místodržitelský letohrádek), pod koniec XVI wieku przebudowany w stylu renesansowym. Dziś budynek mieści archiwum i czytelnię Biblioteki Muzeum Narodowego.
  
  
  Na wschód od parku na uwagę zasługują tzw. Veletržní palác zbudowany w stylu funkcjonalizmu w latach 1925-1929, dziś pełniący rolę głównej siedziby Galerii Narodowej w Pradze, lapidarium (Lapidárium Národního muzea) z zabytkami czeskiej sztuki sepulkralnej od XI do XIX wieku, a także oznaczona markerem przestrzeń wystawowa znana jako Výstaviště Praha Holešovice.
• Markerem oznaczony jest otoczony ogrodami barokowy pałac znany jako Trojský zámeček. Pałac, będący własnością miasta, jest otwarty dla publiczności (wystawy czasowe). W bezpośrednim sąsiedztwie pałacu leży założony w 1931 roku ogród zoologiczny, uważany za jeden z najciekawszych na świecie, a taże praski Ogród Botaniczny.
• Marker oznacza miejsce na wzgórzu zwanym Witkową Górą (Vitkov), w położonej na wschód od centrum Pragi dzielnicy Żiżkov, w którym stoi odsłoniety w 1950 roku gigantyczny (jeden z największych na świecie) konny pomnik Jana Żiżki, czeskiego bohatera narodowego, przywócy taborytów w okresie wojen husyckich, zwycięzcy w stoczonej z wojskami Zygmunta Luksemburskiego 14 lipca 1420 roku słynnej bitwie o Witkową Górę. Pomnik, stanowiący główny element tzw. Narodowego Miejsca Pamięci (Národní památník na Vítkově) stoi przed granitową budowlą pochodzącą z lat 1929-1933, w którym w latach 1954-1962 mieściło się mauzoleum Klementa Gottwalda, komunistycznego prezydenta Czechosłowacji w latach 1948-1953. Dziś budynek jest własnością Muzeum Narodowego i mieści m.in. Grób Nieznanego Żołnierza, a także sale, w których prezentowane są ekspozycje poświęcone historii Czechosłowacji i Czech. Z okolic pomnika Żiżki rozciąga się rozległy i interesujący widok.
  
  
• Na południe od pomnika Żiżki stoi zbudowana w latach 1985-1992 wysoka na 216 m wieża telewizyjna (Žižkovský vysílač) stojąca na terenie dawnego żydowskiego cmentarza, z restauracją, kawiarnią i specjalnym punktem widokowym. Będąc tu warto zwrócić uwagę na oznaczony markerem interesujący architektonicznie kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa (Kostel Nejsvětějšího Srdce Páně) zbudowany w latach 1928-1932 według projektu słoweńskiego architekta Jože Plečnika. Dla części turystów interesujący może być spacer na pobliski największy w Pradze zespół cmentarzy, zwany Cmentarzem Olszańskim lub Cmentarzami Olszańskimi - na jednym z tych cmentarzy pochowany jest Jan Palach, a na tzw. Nowym Cmentarzu Żydowskim, także wchodzącym w skład kompleksu, Franz Kafka, którego grób oznaczony jest markerem . W kaplicy św. Wacława na innym, nieco dalej położonym cmentarzu, znanym jako Vinohradský hřbitov, pochowany jest Václav Havel.
• Markerem oznaczone jest wzgórze Wyszehrad (Vyšehrad), na którym atrakcją turystyczną jest dawny zamek władców Czech, z pozostałościami twierdzy, neogotyckim kościołem św.św. Piotra i Pawła, a także znanym cmentarzem (Slavín), na którym pochowani są m.in. Jan Neruda i Karel Čapek, a także Alfons Mucha. Z murów zamkowych rozciąga się rozległy widok na Pragę i okolice.