Les Baux-de-Provence

Miejscowość (i gmina) w południowej Francji, pierwotnie zwana Les Baux (nazwa Les Baux-de-Provence obowiązuje dopiero od roku 1958), w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże, w departamencie Bouches-du-Rhône (Delta Rodanu), 18 km na północny wschód od Arles , 10 km na południe od Saint-Rémy-de-Provence . Nadzwyczaj malowniczo położona na skale, z ruinami niegdyś potężnego zamku na szczycie jednego ze wzgórz grupy zwanej Alpilles; roztacza się stąd daleki widok na południe, w kierunku Arles i Camargue . Miasteczko dziś jest prawie niezamieszkałe, uchodzi natomiast za jedną z najpiękniejszych miejscowości Francji i jest niezwykle popularną destynacją turystyczną, odwiedzaną rocznie podobno przez blisko dwa miliony turystów. Najlepszy dojazd - drogą lokalną D27; z jednego z miejsc na tej drodze, od północy, roztacza się piękny widok na miejscowość i okolicę (➤ mapka)(➤ mapka).

Z uwagi na położenie o wybitnych walorach obronnych miejsce było zasiedlone od bardzo dawna (ślady sięgają 6000 roku p.n.e.). W II wieku p.n.e. Celtowie używali tego miejsca jako fortecy lub oppidium. W Średniowieczu, aż do XII wieku, w Les Baux rezydowali, kontrolując okolicę, potężni lokalni feudałowie, wywodzący swą genealogię od jednego z trzech "Magów" - Baltazara. W XV wieku Les Baux przeszły pod władzę Francji. W okresie wojen religijnych miasto opowiedziało się po stronie protestantów, czego skutkiem był później wydany przez Richelieu rozkaz zniszczenia zamku i fortyfikacji. W 1642 roku Les Baux zostały przyznane rodzinie Grimaldich, panujących w Monako - i do dziś następcom tronu Monako przysługuje tytuł markizów Les Baux, chociaż oczywiście nie mają już nad miastem żadnej władzy.

Główne atrakcje Les Baux to widowiskowe ruiny zamku i murów obronnych oraz zabudowa podzamcza i miasteczka jako całości, a także, dla osób szczególnie zainteresowanych historią regionu, kilka małych muzeów (m.in. Musée d'Histoire des Baux-de-Provence i Musée des Santons - kolekcja szopek bożonarodzeniowych z ręcznie wytwarzanymi glinianymi figurkami zwanymi santons).

• Nazwa Les Baux pochodzi od oksytańskiego (prowansalskiego) wyrazu "baus" oznaczającego "pion", "urwisko", "skalisty stok" - wiąże się więc oczywiście z położeniem miejscowości.
• Z kolei od nazwy miejscowości pochodzi nazwa boksytu (po francusku bauxite) - rudy aluminium odkrytej w tej okolicy (i po raz pierwszy opisanej w 1821 roku przez geologa i mineraloga Pierre'a Berthiera), a później, w drugiej połowie XX wieku wydobywanej tam na skalę przemysłową, aż do całkowitego wyczerpania złóż. W kamieniołomie odbywają się dziś dla turystów przedstawienia audiowizualne, z obrazami rzutowanymi na wapienne ściany wzgórz i towarzyszącą muzyką; przedsięwzięcie to nosi nazwę "Cathédrale d'Images" i teoretycznie ma własną francusko-angielską stronę internetową - niestety kiepsko (a częściowo wcale nie) działającą.
• Warto pamiętać, że charakterystyczną cechą klimatu Alpilles (podobnie jak całej południowej Francji, w szczególności doliny Rodanu) jest mistral - wiejący z północy lub północnego zachodu zimny, porywisty wiatr, dający się we znaki głównie zimą i na wiosnę; ale również w lecie często zdarzają się w Les Baux-de-Provence dni z silnym wiatrem.