Rodos

Rodos [Ρόδος] - to należąca do Grecji wyspa na Morzu Śródziemnym, największa z wysp archipelagu Dodekanezu, położona w południowo-zachodniej części Morza Egejskiego , ok. 425 km (w linii prostej) na południowy wschód od Aten (➤ mapka(➤ mapka)). Wyspa jest jedną z najpopularniejszych destynacji turystycznych w Grecji i w Europie.

Wyspa Rodos, z administracyjnego punktu widzenia, stanowi odrębną jednostkę w regionie Wyspy Egejskie Południowe. Leży w odległości zaledwie 20 km od wybrzeży Turcji i geograficznie należy do Azji. Powierzchnia wyspy wynosi 1400,68 km², a liczba ludności - ok. 120 tys., z czego ok. 50 tys. mieszka w mieście Rodos , największej miejscowości na wyspie oraz stolicy gminy Rodos i całej jednostki regionalnej; poza Rodos na wyspie znajduje się ok. 50 mniejszych miejscowości, w większości położonych na wybrzeżu. Najwyższym punktem Rodos jest szczyt Atawiros (1215 m).

Wyspa była zmieszkała już w czasach prehistorycznych; miasto Rodos zostało założone w końcu V wieku p.n.e. W czasach greckich miasto było centrum kulturalnym i handlowym; słynęło też z tzw. Kolosa Rodyjskiego, gigantycznego (ponad 30 m wysokości), przedstawiającego Heliosa posągu z brązu postawionego u wejścia do portu w 280 roku p.n.e. i uważanego za jeden z tzw. siedmiu cudów świata; posąg został zniszczony w trzęsieniu ziemi w 227 lub 226 roku p.n.e. (nie został odbudowany, leżał, uszkodzony, przez kilka stuleci, a w VII wieku Arabowie, którzy wówczas na pewien czas przejęli Rodos, sprzedali go na złom). Wyspa należała później, podobnie jak cała Grecja, do Cesarstwa Rzymskiego, potem (przez dłuższy czas, z przerwami) do Cesarstwa Bizantyńskiego, a na początku XIV wieku znalazła się w rękach zakonu joannitów, którzy zbudowali tu fortyfikacje i utrzymali się na Rodos aż do 1523 roku, gdy wyspę zdobył Sulejman Wspaniały. Panowanie tureckie trwało do 1912 roku, później wyspa należała do Włoch, a po drugiej wojnie, w 1947 roku, została, wraz z całym Dodekanezem, przekazana Grecji.

Wyspa Rodos jest drugim (po Krecie) najpopularniejszym turystycznym rejonem Grecji, słynącym z łagodnego klimatu, długich plaż (w większości kamienistych lub żwirowych, ale też piaszczystych), możliwości uprawiania wszelkiego rodzaju sportów wodnych, a także z zabytków architektury. Markerem oznaczone jest lotnisko, położone kilkanaście kilometrów na południowy zachód od centrum miasta Rodos i obsługujące ponad 5 mln pasażerów rocznie. Do bardziej znanych miejscowości turystycznych na wyspie należą m.in. Faliraki i Lardos na wschodnim wybrzeżu, zaś Jalisos na wybrzeżu zachodnim. Półwysep (okresowo wyspa) Prasonisi na południowo-zachodnim krańcu Rodos jest jednym z najpopularniejszych ośrodków windsurfingowych i kitesurfingowych w Europie. Miejscowości Embonas jest znana jako centrum winiarstwa. Jeśli chodzi o zabytki, to - poza zabytkami miasta Rodos, o których mówimy niżej - do najważniejszych należą m.in.: akropol w Lindos (pozostałości cytadeli świątynnej i muzeum), pozostałości starożytnego doryckiego miasta znanego jako Kamejros , oraz pozostałości zbudowanego w 1480 roku zamku joannitów w pobliżu miejscowości Monolitos (dostępne dla zwiedzających ruiny zamku, rozległy widok).


Miasto Rodos, zajmujące północno-zachodni kraniec wyspy, jest reklamowane jako jedno z najlepiej zachowanych średniowiecznych miast w Europie. Marker oznacza miejsce, gdzie miał stać wspomniany wyżej Kolos Rodyjski; dziś w porcie Mandraki zauważy się zapewne przede wszystkim fort św. Mikołaja ([Φρούριο Αγίου Νικολάου]) zbudowany w 1464 roku przez joannitów, a także tzw. Dom Gubernatora w stylu art déco pochodzący z czasów panowania włoskiego i zabytkowe wiatraki . Zaraz za portem zaczyna się długa plaża , ciągnąca się najpierw na północ, a potem na południe, na zachód od miasta, aż do podnóży akropolu.

Za najważniejszą atrakcję Rodos uważa się Stare Miasto, całkowicie otoczone murami , od 1988 roku wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Markerem oznaczony jest Pałac Wielkich Mistrzów ([Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου των Ιπποτών της Ρόδου]) wzniesiony w XIV wieku, dostępny dla zwiedzających (chociaż warto wiedzieć, że oryginalny budynek został w 1856 roku zniszczony przez eksplozję amunicji i został odbudowany, jako letnia rezydencja Mussoliniego, w latach 30. XX wieku, oraz, że wnętrza nie są uważane za szczególnie interesujące). Warto natomiast zwiedzić Muzeum Archeologiczne , mieszczące się w XV-wiecznym budynku dawnego szpitala joannitów (w muzeum można też kupić bilet upoważniający do wstępu na otaczające cytadelę mury). Interesujący może też być spacer zabytkowymi ulicami, np. ulicą Ippoton ([οδός Ιπποτών]). Zwiedzając Stare Miasto warto też zwrócić uwagę na Muzeum Bizantyńskie , mieszczące się w pochodzącym z XI wieku budynku dawnej katedry bizantyjskiej, przekształconej przez joannitów w katedrę rzymskokatolicką, a także na meczet Sulejmana Wspaniałego ([Τέμενος Σουλεϊμάν]) oraz synagogę ([Συναγωγή "Σαλώμ"]). Poza murami, w pobliżu jednej z bram, stoi zbudowana w XX wieku przez Włochów rzymskokatolicka katedra św. Franciszka z Asyżu ([Εκκλησία του Αγ Φραγκίσκου της Ασίζης]).

Najważniejsze zabytki Rodos z czasów starożytnych znajdują się na akropolu z epoki hellenistycznej (III-II wiek p.n.e.), położonego na tarasach, niecałe 1,5 km na południowy zachód od Starego Miasta - należą do nich m.in. pozostałości świątyni Apollina , niewielki teatr oraz stadion . Inne ślady Starożytności można spotkać w różnych punktach miasta.