Gandawa

Gandawa (nazwa niderlandzka: Gent; nazwa francuska: Gand) - to liczące ponad 260 tys. mieszkańców miasto w Belgii, położone w Regionie Flamandzkim, w prowincji Flandria Wschodnia, ok. 60 km na północny zachód od Brukseli (➤ mapka)(➤ mapka). Stolica prowincji Flandria Wschodnia, trzecie pod względem liczby mieszkańców miasto Belgii. Ośrodek gospodarczy i port morski oraz centrum naukowe. Popularny cel turystyczny, z godnymi uwagi zabytkami architektury oraz dziełami sztuki (z których bodaj najbardziej znanym jest słynny "Ołtarz Gandawski" przechowywany w katedrze św. Bawona). Miasto znane też jest z organizowanego każdego roku 10-dniowego festiwalu Gentse Feesten oraz z odbywającej się co cztery lata tradycyjnej wystawy kwiatów, Floraliën Gent.

Miasto leży u zbiegu dwu rzek, Leie i Skaldy (oznaczonych na zamieszczonych niżej mapkach odpowiednio markerami i ), połączonego długim na ok. 40 km kanałem z portem Terneuzen u ujścia Skaldy Zachodniej (Westerschelde) do Morza Północnego. W późnym Średniowieczu Gandawa była jednym z największych i najbogatszych miast północnej Europy (liczącym już na początku XIV wieku ok. 50 tys. mieszkańców), by później, poczynając od połowy XV wieku, a zwłaszcza po wojnie osiemdziesięcioletniej, stracić na znaczeniu. Dziś Gandawa jest trzecim pod względem liczby mieszkańców miastem Belgii, ośrodkiem gospodarczym i naukowym (ze znanym Uniwersytetem, założonym w 1817 roku) oraz kulturalnym. Miasto jest też jednym z najpopularniejszych ośrodków turystycznych w Belgii, znanym przed wszystkim z zabytkowej architektury historycznego centrum miasta oraz licznych cennych dzieł sztuki przechowywanych w gandawskich kościołach i muzeach.
Centrum miasta stanowi rejon słynnego zespołu wież - wieży kościoła św. Mikołaja , dzwonnicy znanej jako Belfort van Gent oraz wieży katedry św. Bawona , stojących przy placach Emile Braunplein (od nazwiska polityka belgijskiego, burmistrza Gandawy wlatach 1895-1921) i Sint-Baafsplein .

Dostępna dla zwiedzających dzwonnica Belfort, zbudowana w latach 1313-1380, uważana za symbol autonomii miasta, wznosi się na wysokośc 91 m. Pełniła w przeszłości różne funkcje, m.in. religijne, ale także funkcję wieży obserwacyjnej oraz pomieszczenia, gdzie przchowywano ważne dokumenty. Na wieży znajduje sie ponad 50 wielkich dzwonów (w tym słynny dzwon Roland, zainstalowany w 1325 roku) i carillon. Z platformy widokowej, położonej na wysokości 66 m, rozciąga się piękny widok na miasto. Do dzwonnicy przylega (od strony południowo wschodniej) budynek Sukiennic, o historii sięgającej początków XV wieku. W pobliżu dzwonnicy, na północ od niej, stoi Ratusz (Stadhuis), stanowiący kompleks budynków z drugiej połowy XIV wieku i pierwszej połowy XV wieku, z gotycką fasadą północną i renesansową fasadą od strony wschodniej.

Katedra św. Bawona (Sint-Baafskathedraal), główny kościół Gandawy, siedziba diecezji, stojąca w miejscu wcześniejszego romańskiego kościoła św. Jana (po którym zachowała się do naszych czasów tylko krypta), budowana od XII wieku, została ukończona w 1569 roku. W architekturze świątyni można znaleźć elementy wielu stylów, od gotyckiego, przez renesansowy i barokowy, do klasycystycznego. Wieża katedry jest jedną z trzech ze słynnego zespołu wież w Gandawie, obok wspomnianej dzwonnicy oraz (najwcześniejszej) wieży gotyckiego kościoła św. Mikołaja (Sint-Niklaaskerk) o historii sięgającej XIII wieku. Najcenniejszym dziełem sztuki przechowywanym w katedrze, będącym zresztą za najważniejszą atrację turystyczną Gandawy i przyciągającym do miasta znaczną część turystów, jest tzw. "Ołtarz Gandawski" - poliptyk tablicowy wykonany przez Huberta i Jana van Eycków, ukończony w 1432, znany też pod nazwą "Adoracja Mistycznego Baranka", uważany za opus magnum średniowiecznego malarstwa flamandzkiego. W katedrze można też zobaczyć cenne dzieła innych artystów (w tym Petera Paula Rubensa); dostępny jest także dla zwiedzających skarbiec kościelny.

Kierując się od kościoła św. Mikołaja na zachód dochodzi się po kilku minutach do mostu św. Michała (Sint-Michielsbrug) na rzece Leie, słynącego ze wspaniałego widoku. Na północ, po obu stronach rzeki Leie, biegną historyczne ulice Korenlei i Graslei . Dalej na północ wznosi się oznaczony markerem dawny zamek hrabiów Flandrii, Gravensteen, z IX-XII wieku, przebudowany w XIII wieku. Zamek jest jedyną prawie w całości zachowaną średniowieczną twierdzą we Flandrii. Jest dostępny dla zwiedzających; z donżonu rozciąga się spektakularny widok na miasto.

Markery i oznaczają odpowiednio dwa niewielkie, ale interesujące muzea: muzeum projektowania - Design Museum Gent, poświęcone belgijskiemu i międzynarodowemu wzornictwu od secesji do naszych czasów, oraz Huis van Alijn (dawniej Museum voor Volkskunde), muzeum poświęcone życiu codziennemu mieszkańców Gandawy w XX wieku.

Trzy inne ważne muzea Gandawy znajdują się nieco dalej od centrum, w południowej części miasta. Marker oznacza założone w 1810 roku Muzeum Sztuk Pięknych (Museum voor Schone Kunsten), z bogatą kolekcją malarstwa, rzeźby, rysunków i gobelinów od Średniowiecza do pierwszej połowy XX wieku, marker - Muzeum Sztuki Współczesnej (Stedelijk Museum voor Actuele Kunst), a marker - Muzeum Miejskie, mieszczące się, wraz z innymi instytucjami kultury, takimi jak Centrum Muzyczne (Muziekcentrum De Bijloke Gent), Akademia Sztuk Pięknych (Koninklijke Academie voor Schone Kunsten) i Konserwatorium (Hogeschool Gent Conservatorium) w zabudowaniach dawnego opactwa Bijloke.

Dla części czytelników interesująca może być informacja, że zachowały się w Gandawie trzy beginaże, dostępne dla zwiedzających: położony najbliżej centrum miasta tzw. Stary Beginaż św. Elżbiety , założony w 1235 roku, beginaż Sint-Amandsberg , oraz tzw. Mały Beginaż (Klein Begijnhof Onze-Lieve-Vrouw ter Hoye).