Gordes

Mała (ok. 2 tys. mieszkańców) miejscowość we Francji, w Prowansji, nadzwyczaj malowniczo położona tarasowo na wapiennej skale, 38 km na wschód od Awinionu , 22 km na północny wschód od Cavaillon (➤ mapka)(➤ mapka). Gordes, z renesansowym zamkiem na szczycie wzgórza, brukowanymi uliczkami oraz kamiennymi domami i murkami zamiast ogrodzeń, uchodzi za jedno z najpiękniejszych miast Francji i jest jedną z najpopularniejszych "destynacji" turystycznych Prowansji. Dojazd drogami lokalnymi, najlepiej z Cavaillon - jadąc drogą D15 warto zatrzymać się w miejscu, z którego roztacza się słynny widok na miasto i okolicę. W bezpośrednim sąsiedztwie Gordes leżą dwie wybitne atrakcje turystyczne regionu: opactwo Sénanque i tzw. Village des Bories (zob. niżej) (➤ mapka)(➤ mapka).

Początki Gordes związane są z Celtami i oppidum wzniesionym przez nich na szczycie wapiennej skały. Liczne dowody istnienia osady pochodzą też z czasów rzymskich.

W XI wieku na szczycie wzgórza (o wysokości prawie 350 m n.p.m.) zbudowany został zamek, rozbudowany w XII wieku; w połowie XIV wieku pojawiły się mury obronne. W 1481 roku Gordes, wraz z całą Prowansją, znalazło się w królestwie Francji.


Głównym zabytkiem Gordes jest zamek z XI-XII wieku, przebudowany w 1525 roku w stylu renesansowym. W latach 1970-1996, kupiony wcześniej i odrestaurowany przez francuskiego malarza pochodzenia węgierskiego, Victora Vasarely'ego, jednego z twórców op-artu, był siedzibą Fondation Vasarely i muzeum eksponującym ponad 500 dzieł tego artysty. Obecnie mieści się w nim muzeum malarstwa belgijskiego artysty znanego jako Pol Mara (1920-1998), także mieszkającego w Gordes. W samym zamku warto zwrócić szczególną uwagę na kominki, zwłaszcza bogato zdobiony kominek w wielkiej sieni, drzwi prowadzące na dziedziniec, i kilka innych detali architektury i wyposażenia.

Nieco na południe od zamku można zwiedzić kościoł Saint-Firmin oraz interesujące piwnice stojącego obok tzw. Palais Saint-Firmin.

Największą jednak atrakcją turystyczną Gordes jest bodaj samo położenie miejscowości, układ zabudowy i zachwycające średniowieczne rues en calade, brukowane kamieniami i obramowane kamiennymi murkami uliczki prowadzące od szczytu wzgórza w różnych kierunkach, m.in. ku pozostałościom murów bronnych.

Gordes jest od dawna miejscowością popularną wśród artystów - mieszkali lub pracowali w mieście m.in. André Lhote, Marc Chagall, Jean Deyrolle, Victor Vasarely i Pol Mara. Na francuskiej stronie Wikipedii można znaleźć długą listę znanych we Francji osób - ludzi polityki, kultury, dziennikarzy, mających tu posiadłości.

VILLAGE DE BORIES
fot. AL
• W najbliższym sąsiedztwie Gordes, w odległości ok. 2 km na zachód, można zwiedzić tzw. Village des Bories - zespół ok. 20 odrestaurowanych prehistorycznych budowli (zwanych borie) z małych płytek wapiennych kładzionych jedna na drugiej bez zaprawy, pełniących od mniej więcej połowy 4. tysiąclecia p.n.e. do końca XIX w. (sic!) funkcję siedzib mieszkalnych i i budynków gospdarczych.

• Ok. 4 km na północ od Gordes jest położone romańskie opactwo cystersów (Abbaye Notre-Dame de Sénanque), uważane za wybitny zabytek architektury romańskiej, ale słynne także z otaczających je, uprawianych przez mnichów pól lawendy.