Awinion / Avignon

Miasto (prawie 100 tys. mieszkańców) w południowej Francji, położone na lewym brzegu Rodanu, kilka kilometrów powyżej ujścia do Rodanu rzeki Durance, 98 km na północny zachód od Marsylii , stolicy regionu Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże, 45 km na północny wschód od Nîmes , 39 km na północny wschód od Arles i 33 km na południe od Orange (➤ mapka)(➤ mapka). Największe miasto i stolica departamentu Vaucluse, ważny ośrodek kulturalny; od 1947 roku siedziba sławnego, odbywającego się corocznie międzynarodowego festiwalu teatralnego - Festival d'Avignon. Ów festiwal, a z drugiej strony wspaniałe zabytki zachowane z czasów, gdy Awinion był, w XIV wieku, siedzibą papieży (a później jeszcze tzw. antypapieży) powodują, że miasto jest jedną z najpopularniejszych destynacji turystycznych południowej Francji. Dojazd: z północy lub z południowego wschodu autostradą A7 (E714), z południowego zachodu autostradą A9 (E15). Lotnisko - Caumont Airport - znajduje się ok. 8 km na południowy wschód od miasta.

Awinion powstał jako osada celtycka. W czasach rzymskich nosił nazwę Avenio. W Średniowieczu podlegał różnym władcom, pozostając ważnym ośrodkiem handlowym w dolinie Rodanu. Od 1348 roku, gdy papież Klemes VI kupił miasto wraz z okolicznymi terenami od ówczesnej ich właścicielki, Joanny I Sycylijskiej z dynastii andegaweńskiej, Awinion należał formalnie do państwa papieskiego; po rewolucji, w 1791 roku, cały region został przyłączony do Francji.


Siedzibą papieży Awinion był już od roku 1309. Rezydowali tu Klemes V, Jan XXII, Benedykt II, Klemens VI, Innocenty VI, Urban V i Grzegorz XI - wszyscy byli Francuzami i woleli rezydować w Prowansji, korzystając ze wsparcia królów Francji, chociaż byli też od nich uzależnieni politycznie i militarnie. W roku 1377 Grzegorz XI zdecydował się powrócić do Rzymu: Awionion stał się wówczas jeszcze na pewien czas siedzibą tzw. antypapieży.

Z okresu "papieskiego" zachowały się dwa bodaj najważniejsze zabytki Awinionu: mury obronne (les Remparts ) i rezydencja papieży - Palais des Papes . W bezpośrednim sąsiedztwie placu przed pałacem papieskim (Place du Palais ) stoją też: romańska katedra Notre-Dame-des-Doms z XII wieku, poźniej wielokrotnie przebudowywana, tzw. Petit Palais , dawny pałac biskupi z XIV-XVI wieku, oraz mennica, Hôtel des Monnaies z XVII wieku (dziś siedziba konserwatorium). Na północ od pałacu i katedry, na wzgórzu Rocher des Doms, rozciągają się ogrody z tarasem widokowym oferującym niezwykle rozległe widoki na okolice Awinionu.

Głównym placem miasta, wytyczonym w XV wieku, ale z zabudową w większości XIX-wieczną, jest Place de l'Horloge , biorący swą nazwę od gotyckiej wieży zegarowej ratusza; od placu w kierunku południowym biegnie główna ulica Awinionu, Rue de la République. Markerem oznaczony jest - znany wszystkim z francuskiej dziecięcej piosenki Sur le pont d'Avignon" - most św. Bénézeta (Pont Saint Bénézet) z XII w. Markerami brązowymi oznaczone są muzea w Awinionie, zob. niżej.
Łączna długość dobrze zachowanych murów obronnych (les Remparts) otaczających Stare Miasto w Awinionie, z ośmioma bramami, kilkoma wąskimi przejściami (poternes) i kilkudziesięcioma wieżami o różnych kształtach, wynosi prawie 4,5 km. Pierwsze fortyfikacje powstały oczywiście jeszcze w czasach rzymskich, potem rozwijano system obronny w wiekach XII i XIII. Mury papieskie pochodzą z wieku XIV; w następnych stuleciach, do XIX wieku włącznie, były one wielokrotnie restaurowane i modyfikowane (według niektórych specjalistów renowacja z XIX w. była niezbyt udana).

Ogromny ufortyfikowany pałac papieski (Palais des Papes) uważany jest za jedno z najwybitniejszych dzieł architektury gotyckiej w skali światowej. Na jednym z zamieszczonych zdjęć widać fasadę tzw. Nowego Pałacu (Palais Nouveau), zbudowanego na polecenie Klemensa VI, z głównym wejściem pod dwiema ośmiokątnymi wieżyczkami. Od północy i wschodu sąsiaduje z tą budowlą (niewidoczny na tym zdjęciu) tzw. Stary Pałac (Palais Vieux), zbudowany za panowania Benedykta XII.

We wnętrzu można zwiedzić dziedziniec, klika wielkich sal (w tym Salę Konsystorzową - Consistoire, Salę Audiencyjną - Le Grand Tinel, tzw. Komnatę z Jeleniem - Chambre du Cerf), kilka kaplic i apartamenty papieskie; warto jednak wiedzieć, że z oryginalnego wyposażenia pałacu nie zachowało się prawie nic, ponieważ wszystko zostało w różnych okolicznościach zniszczone lub rozgrabione.

Katedra Notre-Dame-des-Doms, budowana od V wieku, w obecnym romańskim kształcie pochodzi z XII wieku; złocony posąg Madonny na szczycie wieży zachodniej stoi od roku 1859. We wnętrzu warto zwrócić uwagę na romański ołtarz z XII wieku, XIII-wieczny tron biskupi (przy wejściu na chór) oraz grobowce Jana XXII i Benedykta XII. W jednej z kaplic można zobaczyć oryginalny ołtarz z VI wieku.

Słynny "pont d'Avignon" - to XII-wieczny most nad Rodanem zwany Pont Saint-Bénézet, zbudowany w latach 1171-1185. Pierwotnie miał długość 900 m i prowadził, przez dwie odnogi Rodanu, Petit Rhône i Grand Rhône, do Villeneuve-lès-Avignon. Z wielokrotnie niszczonego przez powodzie mostu zostały tylko cztery przęsła (z dwudziestu dwóch); na jednym z nich zachowały się romańskie kaplice - Chapelle Saint-Bénézet i (nad nią) Chapelle Saint-Nicolas.

• Z licznych kościołów w Awinionie za najbardziej interesujący, poza katedrą, uchodzi gotycki kościół św. Piotra (Église St-Pierre ) z XIV-XVI wieku, niecałe 100 m na wschód od Place de l'Horloge.

Za najważniejsze muzea w Awinionie uważa się:

• Musée du Petit Palais (Place du Palais), w dawnym pałacu biskupim, eksponujące dzieła malarstwa i rzeźby, w tym malarstwo szkoły awiniońskiej oraz obrazy Simone Martiniego ze Sieny, od którego szkoła ta się wywodziła;
• Musée Calvet (65, rue Joseph Vernet), w budynku z XVIII w., dawnej rezydencji Villeneuve-Martignan, z bogatą kolekcją dzieł sztuki od Starożytności do współczesności; w tym muzeum eksponowana jest też słynna prehistoryczna rzeźba zwana Stèle du rocher des Doms, znaleziona na Rocher des Doms;
• Musée Lapidaire (27, rue de la République), oddział archeologiczny muzeum Calvet, z bogatą kolekcją rzeźby greckiej i rzymskiej, ale też egipskiej, etruskiej, galijskiej i liguryjskiej;
• Musée Angladon (5, rue Laboureur), w rezydencji z XVII-XVIII wieku, z kolekcją dzieł sztuki z XVIII-XX wieku ze zbiorów prywatnych, obejmującą w szczególności malarstwo impresjonistów i modernistów (m.in. Cézanne, Degas, Modigliani, van Gogh, Picasso);
• Musée d'Art Contemporain (5, rue Violette), w Hôtel de Caumont, prezentujące dzieła artystów współczesnych zgromadzone przez marszanda i kolekcjonera Yvona Lamberta;
• Musée Louis Vouland (17, rue Victor Hugo), eksponujące sztukę dekoracyjną XVII-XVIII wieku.

• Sławny festiwal teatralny w Awinionie - Festival d'Avignon - po raz pierwszy odbył się w roku 1947. Obejmuje oprócz tradycyjnych przedstawień teatralnych imprezy muzyczne, taneczne i filmowe, przyciągając podobno corocznie ok. 100 tys. widzów. Część przedstawień ma miejsce w Pałacu Papieskim, inne odbywają się na ulicach.

• W Awinionie w roku 1873 zmarł i został pochowany na tutejszym cmentarzu brytyjski filozof John Stuart Mill.
• Bullą papieską Bonifacego VIII, w roku 1303, został powołany uniwersytet w Awinionie, działający do roku 1792.