Sromowce Niżne

Malowniczo położona wieś turystyczna (ok. 1000 mieszkańców) w południowej Polsce, położona u stóp Trzech Koron , nad Dunajcem, na południowy wschód od Zalewu (Jeziora) Czorsztyńskiego , niedaleko znanych uzdrowisk pienińskich: Krościenka nad Dunajcem i Szczawnicy . Bodaj najlepszy w Pieninach punkt wyjścia do wyprawy pieszej na szczyt Trzech Koron. Dojazd: 8 km na wschód drogą lokalną ze Sromowiec Wyżnych (➤ mapka)(➤ mapka).

Wieś została założona w pierwszej połowie XIV wieku (niektóre źródła mówią nawet o końcu XIII wieku), ale długo była szerzej nieznaną wioską góralską. Zyskała na znaczeniu wraz z początkami turystyki pienińskiej: pierwsze turystyczne spływy Dunajcem ze Sromowiec do Szczawnicy odbywały się podobno już w pierwszej połowie XIX wieku, a na początku XX wieku zaczęła działać stacja turystyczna Oddziału Pienińskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. W okresie międzywojennym powstało schronisko znane dziś pod nazwą "Trzy Korony" ; założono też Polskie Stowarzyszenie Flisaków Pienińskich (przystań flisacka w Sromowcach Niżnych oznaczona jest markerem . Dziś miejsowość dysponuje rozbudowaną infrastrukturą turystyczną, z hotelem, polem namiotowym i licznymi kwaterami prywatnymi.

O turystycznej atrakcyjności Sromowiec Niżnych stanowi przede wszystkim położenie: wieś może być punktem początkowym spływu przełomem Dunajca (z przystani flisackiej ), bazą wypadową do wycieczek pieszych na szczyt Trzech Koron , Górę Zamkową (z resztkami zamku obronnego, w którym podobno znajdowała parokrotnie schronienie św. Kinga podczas najazdów Tatarów) czy Sokolicę, a także do tzw. Czerwonego Klasztoru na Słowacji, dawnego klasztoru kartuzów i kamedułów z XIV wieku, z niewielkim muzeum - przejście (dla pieszych i rowerzystów) umożliwia kładka przerzucona nad Dunajcem (oznaczona markerem ).

Interesującym zabytkiem w Sromowcach Niżnych jest zabytkowy kościół św. Katarzyny , pochodzący prawdopodobnie z początków XVI wieku, później wielokrotnie niszczony i przebudowywany (równieź jeszcze w pierwszej połowie XX wieku). Od 1986 roku jest nieczynny. Większość wyposażenia przeniesiono do stojącego tuż obok, zbudowanego w latach 80. XX wieku nowego kościoła Narodzenia NMP (w tym cenny tryptyk z końca XV wieku, stanowiący ołtarz główny w nowym kościele, a także drewnianą chrzcielnicę, być może z XVI wieku), część - do Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie. Część wyposażenia jednak pozostała w starym kościele, m.in. obrazy św. Antoniego i św. Katarzyny oraz barokowa ambona (datowane na XVIII wiek). Poza tym, po niedawnym remoncie kościoła, działa w nim obecnie niewielka, ale interesująca galeria sztuki, skoncentrowana na kulturze regionu.

• Licząc odległości w linii prostej, Sromowce Niżne leżą zaledwie ok. 6 km na południe od Krościenka nad Dunajcem i zaledwie ok. 7 km na południowy zachód od Szczawnicy; do obu tych miejscowości trzeba jednak jechać ze Sromowiec Niżnych drogą okrężną, przez Sromowce Wyżne (odległość drogowa ze Sromowiec Niżnych do Szczawnicy wynosi 23 km).