Świeradów-Zdrój

Miasto (około 4,5 tys. mieszkańców) w południowo-zachodniej Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie lubańskim, położone 514 km na południowy zachód od Warszawy, 151 km na zachód od Wrocławia , stolicy województwa, 35 km od Jeleniej Góry , 33 km od Lubania , stolicy powiatu, w pobliżu granicy z Czechami (➤ mapka)(➤ mapka). Przed II wojną światową miejscowość była znana pod nazwą Bad Flinsberg. Dziś Świeradów-Zdrój jest uzdrowiskiem i głównym ośrodkiem turystycznym w Górach Izerskich, z dobrze rozwiniętą bazą noclegową i gastronomiczną. W lecie jest dobrą bazą wypadową do wycieczek pieszych, w zimie - popularnym ośrodkiem narciarskim.

Osada została założona prawdopodobnie w końcu XIII lub na początku XIV wieku; pierwsze o niej wzmianki w dokumentach pochodzą z połowy XVI wieku. Już wtedy podejrzewano, że tutejsze wody mineralne (wzmiankowane po raz pierwszy w 1572 roku w książce Leonarda Thurneyssera, szwajcarskiego lekarza zatrudnionego na dworze elektora brandenburskiego w Berlinie) mają własności zdrowotne. Dwa wieki później, na polecenie ówczesnych właścicieli dużej części Kotliny Jeleniogórskiej, Schaffgotschów, zostały zbadane przez specjalną komisję i uznane za lecznicze. W 1768 roku zbudowany został w Świeradowie (wówczas Bad Flinsberg) pierwszy dom zdrojowy i odtąd miejscowość rozwijała się jako uzdrowisko, zyskując szczególną popularność w końcu XIX i w pierwszej połowie XX wieku. Po II wojnie światowej miejscowość została wcielona do Polski (ludnośc niemiecka, podobnie jak to miało miejsce w innych miejscowościach regionu, została wysiedlona, a na jej miejsce przybyli polscy przesiedleńcy, głównie z terenów wschodnich przedwojennej Rzeczypospolitej), otrzymując (po pewnym okresie wahań wynikających stąd, że wcześniej nie istniał żaden polski odpowiednik niemieckiej nazwy Bad Flinsberg) ostatecznie nazwę Świeradów-Zdrój.


Świeradów-Zdrój jest położony na wysokości 450-710 m n.p.m., w dolinie rzeki Kwisy, w Górach Izerskich. Z uwagi na szczególny podgórski klimat, a także możliwość korzystania z wód leczniczych (radoczynnych szczawów używanych zarówno do picia, jak do kąpieli) oraz okładów borowinowych (zalecanych zwłaszcza w przypadkach chorób reumatycznych, ale też chorób narządów ruchu, układu krążenia oraz chorób ginekologicznych) miejscowość uważana jest za jedno z najatrakcyjniejszych uzdrowisk Dolnego Śląska. Jest też popularną miejscowością turystyczną, z rozbudowaną bazą noclegową i gastronomiczną, a także sportowo-rekreacyjną (baseny, korty tenisowe, tereny do jazdy konnej). W lecie Świeradów, poza kuracjuszami, odwiedzają głównie miłośnicy górskiej turystyki pieszej; w zimie - narciarze (na północnym zboczu Stogu Izerskiego działa stacja narciarska Ski & Sun Świeradów-Zdrój z koleją gondolową na Stóg Izerski i długą na ok. 2,5 km trasą zjazdową; są też inne wyciągi) i saneczkarze (dwa tory saneczkowe).

Za główną ulicę Świeradowa-Zdroju uważa się biegnącą z północnego zachodu na południowy wschód ulicę Zdrojową , pełniącą rolę deptaka. Markerem oznaczony jest główny zabytek miejscowości - pochodzący z końca XIX wieku zespół uzdrowiskowy przy ulicy Zdrojowej 2, z Domem Zdrojowym z 1899 roku (zbudowanym w miejscu, w którym stał wcześniejszy budynek zniszczony w pożarze), składającym się z dwu części połączonych długą na 80 metrów drewnianą halą spacerową (najdłuższą na Dolnym Śląsku); najbardziej rzucającym się w oczy elementem zespołu jest wysoka (46 m) wieża zegarowa, widoczna z wielu miejsc Świeradowa (i sama stanowiąca punkt widokowy). Godne uwagi są też w Świeradowie liczne inne budynki - zespoły willowe, pensjonaty, sanatoria.