Thonon-les-Bains

Miejscowość oraz gmina (ok. 35 tys. mieszkańców) we Francji, w regionie Rodan-Alpy, w departamencie Górna Sabaudia (Haute-Savoie), położona nad Jeziorem Genewskim, u podnóża Prealp Sabaudzkich, 35 km na północny wschód od Genewy , 193 km na północny wschód od Lyonu , 176 km od Grenoble , 121 km od Chambéry . Niegdyś jedno z ważniejszych miast Sabaudii, stolica historycznego regionu Chablais, dziś ośrodek przemysłowy, port śródlądowy, uzdrowisko i popularna miejscowość wypoczynkowa. Dojazd: z Genewy lub od szwajcarskiej autostrady nr 9, przez Saint-Gingolph , drogą D1005; jeśli jedzie się z południa, od strony Cluses , najlepiej jechać drogą D902 (znaną jako Route des Grandes Alpes) (➤ mapka)(➤ mapka).

Tereny, na których leży dzisiejsze Thonon-les-Bains (zwane też krótko: Thonon), były zasiedlone już w neolicie; są też dowody, że również w czasach rzymskich istniała tu osada, choć nie jest znana jej nazwa. Nie ma informacji o losach miejscowości we wczesnym Średniowieczu, natomiast wiadomo, że tereny, na których leży Thonon, od XI wieku znajdowały się w rękach hrabiów Sabaudii, i że od połowy XIII wieku Thonon-les-Bains było już osadą o charakterze miejskim (formalnie prawa miejskie nadał jej w 1266 roku Piotr II Sabaudzki), pod koniec stulecia otoczoną murami (obejmującymi również przedmieście Rives). W XIV wieku Thonon-les-Bains stało się jednym z ważniejszych miast Sabaudii: powstał wówczas zamek, pełniący początkowo funkcję twierdzy i więzienia, lecz w 1410 roku przebudowany i przekształcony w rezydencję władców, co zapoczątkowało szybki rozwój miejscowości jako ważnego miasta hrabstwa, a od 1416 roku suwerennego Księstwa Sabaudii-Piemontu, i stolicą historycznego regionu Chablais (dziś podzielonego między Francję i Szwajcarię - zob. niżej) - aż do 1860 roku, gdy na mocy traktatu zwartego w Turynie Sabaudia, podobnie jak hrabstwo Nicei, została włączona do Francji.
Thonon-les-Bains leży na południowym brzegu Jeziora Genewskiego, na północ od masywu górskiego Chablais będącego częścią Prealp Sabaudzkich. Centrum miasta, częściowo wyłączone z ruchu samochodów, skupione wokół Grande Rue , leży na wysokości 431 m n.p.m., kilkadziesiąt metrów nad poziomem lustra wody Jeziora Genewskiego.

Nad samym Jeziorem Genewskim leży dzielnica Rives, kiedyś osada rybacka i przedmieście Thonon. Dziś atrakcją dla turystów jest port jachtowy (obok portu rybackiego ) oraz przystań dla statków pływających na Jeziorze Genewskim, w tym statków wycieczkowych. Z centrum miasta, od punktu oznaczonego markerem (stacja Belvédère, przy Rue Michaud), do stacji w Rives, jeżdzi Funiculaire de Thonon-les-Bains, szynowa kolej linowo-terenowa (długość trasy wynosi 243 m, a deniwelacja 46 m), zbudowana w 1888 roku, później dwukrotnie modernizowana (w 1951 i w 1989 roku), obecnie całkowicie zautomtyzowana i stanowiąca sama przez się atrakcję dla wielu turystów. Z Rives wzdłuż Quai de Ripaille prowadzi popularna promenada, prowadząca do płatnej plaży miejskiej, Plage Municipale . Dalej są jeszcze dwie plaże, Plage de la Pinède i Plage de Saint-Disdille ; ta ostatnia położona już niedaleko ujścia rzeki Dranse (rezerwat przyrody, ścieżka piesza) i drugiej mariny w Thonon, znanej jako Port de Ripaille , zbudowanej w latach 80. XX wieku (➤ mapka)(➤ mapka).

Thonon-les-Bains jest uzdrowiskiem. Tutejsze termy - Valvital-Thermes de Thonon-les-Bains - są oznaczone markerem ; ich lecznicze działanie ma być związane z właściwościami wód mineralnych, znanych od XVI wieku (polecanych m.in. przez działającego w Sabaudii św. Franciszka Salezego), i oficjalnie uznanych jako "eau minérale naturelle" w 1864 roku.


Za najważniejsze zabytki Thonon-les-Bains uchodzą:

• kościół Saint-Hippolyte , pochodzący z XII wieku (zachowała się z tego czasu tylko krypta romańska), poźniej, w XVII wieku, przebudowany w lokalnym (sabaudzkim) stylu barokowym (obok stoi bazylika Saint-François-de-Sales, budowana w latach 1889-1930);

• Le Château de Sonnaz , posiadłość należąca do arystokratycznej rodziny Gerbaix de Sonnaz, zbudowana w 1666 roku na ruinach dawnego zamku hrabiów Sabaudii (w budynku mieści się dziś m.in Musée du Chablais, a także biuro informacji turystycznej);
  

  

  THONON-LES-BAINS

  Château de Ripaille
  fot. PL
• Château de Rives zwany też Château de Montjoux, niewielka twierdza zbudowana w XIV wieku mająca chronić wejście do portu;
• Château de Ripaille , pałac z XV-XVIII wieku, z sosnowo-dębowym lasem (stanowiącym niegdyś tereny łowieckie książąr Sabaudii), arboretum i winnicą;
• La Chapelle de la Visitation - dawna kaplica klasztorna, od lat 90. XX wieku, galeria sztuki współczesnej;
• pochodząca z XII wieku, zachowana w dzielnicy Rives wieża , będąca niegdyś miejscem poboru podatków.

• Chablais - to region niegdyś będący prowincją Księstwa Sabaudii-Piemontu, dziś podzielony na trzy części: jedna leży we francuskiej Sabaudii, a dwie w Szwajcarii, jedna w kantonie Vaud, a druga w kantonie Valais.
• Warto wiedzieć, że we wspomnianym wyżej zamku Ripaille pierwszy książę Sabaudii Amadeusz VIII przyjął (około 1440 roku) papieża Eugeniusza IV, a niedługo potem sam został papieżem (a właściwie antypapieżem, bo nie został uznany przez większość hierarchów kościoła katolickiego), przyjmując imię Feliksa V.
• Thonon-les-Bains jest miejscem, gdzie zaczyna się tzw. Route des Grandes Alpes - droga zaprojektowana w 1909 roku (jako "Route des Alpes") przez Touring Club de France i mająca prowadzić do Nicei - później trasa została nieco zmodyfikowana, przemianowana na "Route des Grandes Alpes" i kończy się w Mentonie. Pierwszy odcinek, licząc od strony Thonon, biegnie doliną rzeki Dranse, w stronę Morzine, Les Gets i Cluses.