Tossa de Mar

Niewielkie (ok. 5 tys. mieszkańców) miasto w Hiszpanii, położone nad Morzem Śródziemnym, na wybrzeżu Costa Brava, 87 km na północny wschód od Barcelony , 38 km na południe od Girony . Kurort, znany z dobrze zachowanej, pięknej starówki otoczonej murami obronnymi, oraz z kilku plaż. Dojazd: od strony Barcelony drogą C-32 i GI-600 w kierunku Blanes , dalej malowniczą drogą GI-682 wzdłuż wybrzeża; z Girony: C-250, C-65, C-253a i wreszcie GI-681 (➤ mapka)(➤ mapka).

O ile wiadomo, tereny zajmowane dziś przez Tossa de Mar były zamieszkałe już w czasach prehistorycznych. Między IV a I wiekiem p.n.e. zakładali tu osady Iberowie, nieco poźniej dotarli Rzymianie, o czym świadczą choćby pozostałości rzymskiej willi (zob. niżej) i liczne artefakty eksponowane w miejskim muzeum. W czasach rzymskich miasto nazywało się Turissa, później (w czasach arabskich) nosiło nazwę Tursam, w Średniowieczu - Tursa.

W X wieku władzę nad regionem, pozostającym wówczas w rękach hrabiów Barcelony, przejął opat klasztoru Santa Maria w Ripoll, który w 1187 roku nadał miejscowości prawa miejskie; zapewne w tym czasie zbudowany został na wzgórzu Mont Guardí pierwszy kościół. W XII wieku miasto zostało otoczone murami obronnymi, a na szczycie wzgórza wzniesiono zamek, który do początków XIX wieku był rezydencją opata. Później w tym miejscu stanęła działająca do dziś latarnia morska. Prawdopodobnie w XV wieku miasto zaczęło się rozrastać, nie mieszcząc się w granicach murów, i w ciągu następnych dwóch stuleci zajęło mniej więcej ten obszar, który zajmuje obecnie.

Starówka Tossa de Mar (Vila Vella), z labiryntem wąskich brukowanych uliczek, otoczona potężnymi murami z czterema basztami i trzema okrągłymi wieżami oznaczonymi markerami , i , jest jedynym tak dobrze zachowanym średniowiecznym (w kształcie sięgającym XIV wieku) miastem na wybrzeżu Katalonii.

Poza murami stoi obecny kościoł parafialny , poświęcony św. Wincentemu z Saragossy (męczennikowi ukrzyżowanemu na początku IV wieku), zbudowany w drugiej połowie XVIII wieku - mówi się, że może pomieścić wszystkich mieszkańców miasta. We wnętrzu warto zwrócić uwagę na kaplicę św. Sebstiana.

Jeszcze dalej od starego miasta, przy skrzyżowaniu Avinguda del Pelegrí i Carrer Maria Auxiliadora, stoi inny interesujący obiekt sakralny - kaplica św. Michała (Sant Miquel) z godnym uwagi barokowym ołtarzem. Po przeciwnej stronie placu, na wschód od kaplicy, można zobaczyć zabudowania dawnego szpitala dla ubogich, ufundowanego w drugiej połowie XVIII wieku przez jednego z mieszkańców (o nazwisku Tomás Vidal i Rey), który, jak wielu innych Hiszpanów i Katalończyków w owym czasie, wzbogacił się w Ameryce; mieści się tu obecnie miejski ośrodek kultury.

Główną plażą Tossa de Mar jest duża (prawie 400 m długości i ok. 60 m szerokości) Platja Gran , położona na północ od starego miasta. Po przeciwnej stronie cypla, na południowy zachód od starego miasta, w pobliżu murów, leży mała, bardzo malownicza plaża zwana El Codolar . Z kolei po drugiej stronie zatoki, na wschodnim skraju miasta, leży mniejsza i węższa niż plaża główna, ale zwykle nie tak zatłoczona, plaża La Mar Menuda - z wypożczalnią różnego rodzaju sprzętu do uprawiania sportów wodnych.

Stosunkowo niedaleko od plaż miejskich w Tossa de Mar mozna znaleźć inne, małe, nadzwyczaj malownicze plaże w wąskich, otoczonych skałami zatoczkach (jedną z nich jest np. plaża w zatoce Cala Giverola, parę kilometrów na północny wschód od plaży głównej, licząc w linii prostej - kilka obrazków z tego miejsca można zobaczyć w galerii zdjęć niżej); niestety znalezienie do nich drogi dojazdu lub dojścia nie zawsze jest łatwe.

• W 1914 roku odkryto w Tossa de Mar pozostałości willi rzymskiej (Villa Romana dels Ametllers) , a właściwie wielkiej posiadłości ziemskiej (pokrywającej dużą część dzisiejszej miejscowości Tossa de Mar) z willą złożoną z luksusowej części rezydencjalnej (mozaiki, stiuki, marmurowe rzeźby, fontanny, spa, rozbudowany system centralnego ogrzewania) oraz części gospodarczej, związaną z prowadzonym gospodarstwem rolnym (winnica, oliwki). Willę uważa się za jedno z najważniejszych świadectw obecności rzymskiej w dzisiejszej Hiszpanii (wówczas prowincji zwanej Hispania Tarraconensis), a zarazem dowód, że już wówczas zajmowali się oni tu produkcją wina i oliwy. Ruiny zabudowań można zobaczyć w miejscu, gdzie prowadzono wykopaliska; większość przedmiotów przeniesiono do muzeum miejskiego.

• Markerem oznaczone jest warte odwiedzenia muzeum miejskie - Museu de la Vila Vella, stojące w obrębie murów, przy głównym placu starówki (Plaça Roig i Soler), mieszczące się w budynku, który był niegdyś siedzibą gubernatora, zarządzającego miastem w imieniu opata klasztoru w Ripoll. Muzeum powstało w 1935 roku. W części archeologicznej eksponowane są przedmioty od czasów prehistorycznych do późnego Średniowiecza - w szczególności fagmenty mozaiki z atrium willi rzymskiej dels ametllers, a także przeniesione stamtąd rzeźby, ceramika, monety, narzędzia, przedmioty codziennego użytku. W muzeum można także podziwiać dzieła sztuki hiszpańskich i zagranicznych artystów, którzy odwiedzali miasto w latach 30. XX wieku.

• Warto wiedzieć, że Tossa de Mar była pierwszym miejscem w Katalonii (i na świecie), które zakazało, w 1989 roku, organizowania tzw. walk byków.