Costa Brava

Costa Brava ("Dzikie Wybrzeże") - to długi na prawie 220 km północny odcinek hiszpańskiego wybrzeża Morza Śródziemnego, położony w prowincji Girona, w Katalonii, miedzy ujściem do morza rzeki Tordera, na południowy zachód od Blanes , do granicy z Francją, na północ od Portbou (➤ mapka)(➤ mapka). Od lat 60. XX wieku Costa Brava jest jednym z najważniejszych regionów turystycznych Katalonii i całej Hiszpanii, słynącym z korzystnego klimatu, wyjątkowej malowniczości krajobrazów, pięknych plaż, doskonałych warunków do uprawiania wszelkiego rodzaju sportów wodnych, wielu interesujących zabytków, a także rozwiniętej infrastruktury noclegowej i gastronomicznej. Dojazd do większości miejscowości położonych na wybrzeżu Costa Brava nie jest tak łatwy, jak np. w Andaluzji do miejscowości położonych na Costa del Sol lub na wybrzeżu na południowy zachód od Barcelony . Mniej więcej wzdłuż wybrzeża, od Barcelony przez Gironę , stolicę prowincji, do granicy francuskiej biegnie wprawdzie autostrada AP-7, ale w pewnej odległości od wybrzeża (parudziesięciu lub nawet kilkudziesięciu kilometrów); chcąc dojechać nad morze, trzeba korzystać z dróg lokalnych, w wielu przypadkach wąskich, krętych i niezbyt wygodnych, chociaż, z drugiej strony, na ogół niezwykle malowniczych, z licznymi punktami widokowmi, w których można się zatrzymać, i z tego powodu godnych polecenia (➤ mapka)(➤ mapka).

Rejon wybrzeża Costa Brava był zamieszkały już w czasach prehistorycznych, później był kolonizowany przez Greków, a następnie znalazł się pod kontrolą Rzymu. Po upadku Cesarstwa Rzymskiego przez pewien czas rządzili tu Wizygoci, a w VIII wieku zaczął się niedługi okres panowania Arabów, po którym już w IX wieku (inaczej niż w odniesieniu do południowej części Półwyspu Iberyjskiego, gdzie rekonkwista dotarła znacznie później) Katalonia znalazła się pod kontrolą państwa Franków.

W Średniowieczu i nawet jeszcze w pierwszych stuleciach czasów nowożytnych miejscowości zaliczane dziś do Costa Brava były - z obawy przed atakami piratów - zakładane często na wzgórzach, w pewnej odległości od wybrzeża. Później, gdy tego rodzaju niebezpieczeństwo minęło, zaczęły powstawać liczne miejscowości położone nad samym morzem, które jednak przez długi czas, aż do połowy XX wieku, funkcjonowały na ogół jako małe, szerzej nieznane wioski rybackie (inaczej niż np. na francuskiej czy włoskiej Riwierze, gdzie turyści przyjeżdżali w tym czasie już od co najmniej 100 lat). Sytuacja uległa zmianie w latach 50. i 60. XX wieku, gdy rząd hiszpański i lokalni przedsiębiorcy dostrzegli potencjał turystyczny regionu i zaczęli inwestować w jego infrastukturę, przyjmując, dla celów promocyjnych, nazwę Costa Brava (której jako pierwszy użył w 1908 roku dziennikarz Ferran Agulló i Vidal w jednym z artykułów opublikowanych w dzienniku "La Veu de Catalunya" publikowanym w Barcelonie w latach 1899-1937). Podobnie jak to miało miejsce w przypadku Costa del Sol, katalońskie wybrzeże Morza Śródziemnego zaczęło się szybko przekształcać w ciągnący się kilometrami pas hoteli, pensjonatów, restauracji, klubów, portów jachtowych i plaż, a także, w niektórych okolicach, w zespoły letnich, bardziej lub mniej luksusowych rezydencji, kupowanych lub budowanych przez osoby dysponujące odpowiednimi środkami finansowymi.

W porównaniu z niektórymi innymi turystycznymi regionami Hiszpanii Costa Brava nie obfituje w zabytki, chociaż np. słynny dolmen Puigsesforques zachowany w pobliżu Sant Antoni de Calonge, ruiny greckiego i rzymskiego miasta w pobliżu Sant Martí d'Empúries czy pozostałości benedektyńskiego klasztoru Sant Per de Rodes z X wieku (zob. El Port de la Selva) należą bez wątpienia do największych atrakcji całego hiszpańskiego wybrzeża Morza Śródziemnego. O turystycznej atrakcyjności Costa Brava stanowi jednak raczej przyroda regionu - wyjątkowa malowniczość linii brzegowej, z licznymi małymi zatoczkami otoczonymi przez strome klify, ok. 200 większych i mniejszych plaż (w tym wiele długich i szerokich pięknych plaż piaszczystych) i czyste wody przybrzeżne zachęcające do uprawiania wszelkiego rodzaju sportów wodnych. Warto pamiętać też o czterech wartych zwiedzenia ogrodach botanicznych, dwóch w Blanes (Jardí Botànic Marimurtra i Pinya de Rosa), Jardines de Santa Clotilde w Lloret de Mar, oraz Jardí Botànic de Cap Roig w Callela de Palafrugell, a także o słynnej kuchni katalońskiej i licznych organizowanych w sezonie letnim imprezach, w tym różnego rodzaju festiwalach muzycznych.

Wybrzeże Costa Brava leży w całości w prowincji Girona, w trzech komarkach: odcinek południowy w komarce Selva, środkowy w komarce Baix Empordà, północny w komarce Alt Empordà, graniczącej z Francją.

Stolica komarki Selva, Santa Coloma de Farners , licząca ok. 12,5 tys. mieszkańców, leży prawie 30 km od morza i nie ma większego znaczenia turystycznego. Główne miejscowości nadmorskie - to Blanes , Lloret de Mar (miejscowość zdolna do przyjęcia w sezonie letnim ok. 150 tys. gości) oraz Tossa de Mar .

Stolica komarki Baix Empordà, La Bisbal d'Empordà (niecałe 11 tys. mieszkańców), położona ok. 20 km od morza, także nie uchodzi za szczególnie interesującą destynację turystyczną, chociaż warto wiedzieć, że jest ważnym ośrodkiem produkcji ceramiki oraz tradycyjnym ośrodkiem ludowego tańca katalońskiego, sardany. Najważniejsze nadmorskie miejscowości turystyczne komarki Baix Empordà - to Sant Feliu de Guíxols , Platja d'Aro (nadmorska część miasta Castell-Platja d'Aro), Sant Antoni de Calonge (położona nad morzem część gminy Calonge), Palamós , Palafrugell (największe miasto komarki, liczące ok. 23 tys. mieszkańców, położone ok. 5 km od morza, obejmujące kilka znanych nadmorskich miejscowości turystycznych, w tym Llafranc i Tamariu), Begur , L'Estartit (miejscowość, w pobliżu której leży mały archipelag wysp Medes - Illes Medes ) oraz L'Escala .

Najbardziej na północ wysunięty odcinek wybrzeża Costa Brava należy do komarki Alt Empordà, której stolica, Figueres (ok. 50 tys. mieszkańców), jest znana przede wszystkim jako miejsce urodzenia Salvadora Dalego i jeden z trzech wierzchołków tzw. "trójkąta Dalego". Najważniejsze miejscowości nadmorskie - to Sant Martí d'Empúries (miejscowość położona w pobliżu słynnych ruin greckiego, a póżniej rzymskiego miasta ᾽Εμπόριον / Emporiae, którego początki sięgają pierwszej połowy VI wieku p.n.e.), Sant Pere Pescador , Empuriabrava (część gminy Castelló d'Empúries, słynąca z jednego największych portów jachtowych w skali światowej), Roses (miejscowość położona na północnym krańcu zatoki znanej jako Golf de Roses i na południowym wybrzeżu półwyspu Cap de Creus ), Cadaques (miejscowość słynąca z pięknego położenia, malowniczej zabudowy, a także z Muzeum Dalego, który w latach 1930-1982 mieszkał w pobliskim Port Lligat), El Port de la Selva , Llanca , Colera , wreszcie Portbou .

Region Costa Brava jako całość nie stanowi odrębnej jednostki administracyjnej i nie ma w tym sensie oznaczonych granic, dlatego w różnych źródłach granice te są różnie rysowane. Niekiedy do Costa Brava zalicza się nie tylko miejscowości i tereny położone na wybrzeżu, lecz także niektóre śródlądowe gminy i komarki prowincji Girona (tak czyni np. Patronat de Turisme Costa Brava Girona, organizacja zajmująca się promocją turystyki w prowincji). Na naszej stronie przyjmujemy definicję węższą, zgodnie z którą Costa Brava - to stosunkowo wąski pas wybrzeża Morza Śródziemnego ciągnący się od ujścia rzeki Tordera, stanowiącej granicę między prowincjami Girony i Barcelony, bezpośrednio na południowy zachód od miejscowości Blanes, do granicy z Francją na północnym wschodzie. Miejscowości położone dalej od morza omawiamy na tej stronie tylko wtedy, gdy albo są bezpośrednio związane z miejscowościami nadmorskimi, albo gdy stanowią oczywisty i łatwo osiągalny cel wycieczek dla osób spędzających wakacje na wybrzeżu.