Arona

Miasto i gmina (ok.14,5 tys. mieszkańców) we włoskim regionie Piemont w prowincji Novara, położone nad Jeziorem Maggiore , 77 km na południowy zachód od Locarno , 68 km na północny zachód od Mediolanu , 42 km na północ od Novary , stolicy prowincji (➤ mapka)(➤ mapka). Miejsce urodzenia św. Karola Boromeusza.

Arona leży w pobliżu południowego końca Jeziora Maggiore, na jego zachodnim brzegu. Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z X wieku; w XI wieku powstało na terenie dzisiejszej Arony opactwo benedyktyńskie, wokół którego rozwinęła się większa osada. W 1439 roku Arona znalazła się w rękach książęcego rodu Boromeuszy (wcześniej należała m.in. do Viscontich) i przez długie lata pozostawała częścią praktycznie niezależnego, choć formalnie podporządkowanego księstwu Mediolanu, państwa Boromeuszy.

Bodaj najbardziej znaną atrakcją turystyczną Arony jest Sancarlone - wykonany z płyt miedzianych posąg św. Karola Boromeusza (zwany też Colosso di san Carlo Borromeo), kardynała i arcybiskupa Mediolanu, żyjącego w latach 1538-1584, w 1610 roku kanonizowanego przez papieża Pawła V. Ten gigantyczny, ponad 35-metrowy posąg (licząc z granitowym cokołem o wysokości 11,7 m) powstał na zlecenie innego Boromeusza, kardynała Federico Borromeo (1564-1631), założyciela Biblioteki Ambrozjańskiej, w latach 1614-1697. Pierwotnie miał być głównym elementem "Świętej Góry" (Sacro Monte di Arona), której budowa nie została jednak ukończona (powstały zaledwie trzy kaplice). Posąg stoi w miejscowości San Carlo, na północy zachód od centrum Arony, na wzgórzu z widokiem na jezioro (turyści mogą wejść do wnętrz posągu i wspiąć się na wysokość głowy posągu, skąd można obejrzeć okolicę przez oczodoły i otwory w uszach).

Markerem oznaczony jest jeden z głównych placów Arony, Piazza del Popolo, przy którym stoi m.in. kościół Santa Maria di Loreto ; w pobliżu można też zobaczyć pochodzący z końca XI wieku budnek sądu oraz pozostałości dawnego portu. Na zachód od Piazza del Popolo znajduje się oznaczony markerem popularny park, Parco della Rocca Borromea, na terenie którego znajdowała się niegdyś twierdza (zniszczona przez wojska Napoleona), w której urodził się św. Karol Boromeusz; inna twierdza Boromeuszy, Rocca Borromeo di Angera, oznaczona markerem na pierwszej mapce zamieszczonej na tej stronie, widoczna z Arony, m.in. z okolic Piazza del Popolo, ale także z okolic oznaczonej markerem przystani promów i statków pływających po Jeziorze Maggiore, stoi na przeciwległym, lombardzkim brzegu jeziora.

Mając w Aronie więcej czasu warto odwiedzić dwa interesujące zabytki architektury sakralnej: Kolegiatę Narodzenia Najświętszej Maryi Panny oraz kościół Santi Martiri (znany również jako San Graziano). Pierwszy z tych kościołów - to świątynia w stylu gotycko-bizantyjskim, której historia sięga początków drugiej połowy XV wieku (poźniej kościół był wielokrotnie, aż do początków drugiej połowy XIX wieku, restaurowany i modyfikowany); warto zwrócić uwagę na fasadę, ołtarz główny i liczne cenne dzieła sztuki sakralnej we wnętrzu. Drugi ze wspomnianych kościołów - to kościół poświęcony męczennikom o imionach Graziano, Felino, Fedele i Carpoforo, pochodzący (w obecnym kształcie) z końca XV wieku, z fasadą zbudowaną przez jezuitów (do których kościół należał w latach 1572-1773).


Na południe od centrum Arony rozciąga się pozostający pod ochroną park krajobrazowy Lagoni di Mercurago , m.in. z pozostałościami prehistorycznych osad palafitowych figurujących na liście Światowego Dzeidzictwa UNESCO.