Arosa

Licząca ok. 3,2 tys. mieszkańców miejscowość i gmina we wschodniej Szwajcarii, położona w Alpach Retyckich, w regionie Plessur należącym do kantonu Gryzonia. Uzdrowisko znane od lat 80. XIX wieku, dziś całoroczna, słynąca z korzystnego klimatu miejscowość wypoczynkowa, w zimie popularny ośrodek sportów zimowych, z rozbudowaną infrastrukturą turystyczną.

Niemiecko-języczna Arosa leży na wysokości 1775 m n.p.m., w górnych partiach doliny Schanfigg, niewiele ponad 10 km (w linii prostej) na południowy wschód od Churu i w podobnej odłeglości od Davos , u stóp masywu Aroser Weisshorn (2653 m), należącego do pasma Plessur (Plessur-Alpen, także Plessurgebirge), z wznoszącym się na wysokość 2980 m najwyższym szczytem Aroser Rothorn ; innym znanym szczytem pasma jest położony w pobliżu Parpaner Rothorn (2899 m).

Tereny, na których leży dzisiejsza Arosa, były zamieszkałe od czasów prehistorycznych. Na przełomie XIII i XIV wieku do dzisiejszej Gryzonii przybyli niemieckojęzyczni Walserzy, częściowo zastępując wcześniej mieszkającą w tym regionie ludność mówiącą po retoromańsku. Do połowy XIX wieku Arosa, pozostając częścią Davos, była alpejską wsią pasterską. W połowie XIX wieku usamodzielniła się, a w latach 80. XIX wieku została uznana za uzdrowisko. W 1888 roku powstało w Arosie pierwsze sanatorium (przyjmujące kuracjuszy z chorobami płuc), a poczynając od przełomu XIX i XX wieku Arosa zaczęła się szybko rozwijać głównie jako zimowa miejscowość wypoczynkowa - z końca lat 30. XX wieku pochodzą pierwsze elementy infrastruktury narciarskiej, a w 1956 roku uruchomiona została kolej linowa na wspomniany wyżej szczyt Weisshorn.

W Arosie jest końcowa stacja jednej z linii kolejowej należącej do zabytkowej, uruchomionej w latach 80. XIX wieku sieci wąskotorowych połączeń kolejowych znanych jako Koleje Retyckie (Rhätische Bahn) - markerem oznaczony jest tzw. Langwieser Viaduct, wiadukt kolejowy uważany za jeden z ważniejszych zabytków w okolicach Arosy. Marker oznacza regionalne mmuzeum etnograficzne, Heimatmuseum Schanfigg, zaś marker - kościół ewangelicki (Dorfikirche) w historycznej części Arosy (Innerarosa, w odróżnieniu od kurortu otaczającego Obersee, zwanego Ausserarosa), pełniący poza fukcjami sakralnymi także rolę ośrodka kultury.

Turystyczne znaczenie Arosy wiąże się jednak przede wszystkim z położeniem miejscowości oraz jej rozbudowaną i zróżnicowaną infrastrukturą, obejmującą m.in. kolejkę linową na Weisshorn (z dolną stacją położoną w pobliżu dworca kolejowego ) oraz kolejkę na grań Hörnli (ze stacją dolną oznaczoną markerem i położoną na wysokości 2512 m stacją górną oznaczoną markerem ). W lecie można w uprawiać turystykę pieszą (korzystając z ok. 200 km znakowanych tras) i rowerową, sporty wodne na jeziorach Obersee i Untersee , dostępne jest także pole golfowe i inne obiekty sportowe. W zimie Arosa jest popularnym ośrodkiem narciarskim, połączonym od 2013 roku z ośrodkiem Lenzerheide (w miejscowości Lenzerheide oznaczonej markerem na pierwszej z mapek zamieszczonych na tej stronie), oferującym (jako ośrodek Arosa-Lenzerheide) 225 km tras zjazdowych i ponad 40 wyciągów.