Miejscowość i gmina handlowa (niecałe 8 tys. mieszkańców) w Bawarii, położona na wysokości 572 m n.p.m. w powiecie Berchtesgadener Land, w rejencji Górna Bawaria (Oberbayern), 154 km na południowy wschód od Monachium , 19 km na południowy wschód od Bad Reichenhall , stolicy powiatu, w pobliżu granicy z Austrią, 26 km na południe od Salzburga (➤ mapka)(➤ mapka). Całoroczna miejscowość turystyczna, dobra baza wypadowa do zwiedania Parku Narodowego Berchtesgaden i w szczególności okolic Jeziora Königssee . Dla części turystów interesujący jest fakt, że w czasach nazistowskich w położonym powyżej Berchtesgaden miejscu znanym jako Obersalzberg powstał i prawie do końca drugiej wojny światowej funkcjonował kompleks budynków pełniący funkcję prywatnego domu i oficjalnej rezydencji Hitlera. (➤ mapka)(➤ mapka).

Berchtesgaden leży w Alpach Bawarskich, u stóp Alp Berchtesgadeńskich, pasma górskiego stanowiącego część Alp Salzburskich, w Północnych Alpach Wapiennych. Na południowy zachód od Berchtesgaden wznoszą się szczyty Watzmann (2713 m) i Hochkalter (2607 m), na południowy wschód - Hoher Göll (2522 m) i Jenner (1874 m); markerem oznaczone jest Jezioro Königssee, uchodzące za jedno z najpiękniejszych jezior alpejskich w Niemczech (zob. niżej). W Berchtesgaden, w miejscu oznaczonym markerem , w pobliżu dworca kolejowego i ronda, gdzie krzyżują się wspomniane wyżej dwie główne drogi biegnące przez Berchtesgadener Land, droga 20 i droga 305, łączą się rzeki Königsseer Ache (rzeka wypływająca w Königssee , miejscowości w gminie Schönau am Königssee, z Jeziora Königssee) oraz Ramsauer Ache (rzeka wypływająca z Jeziora Hintersee w Ramsau bei Berchtesgaden); powstająca w ten sposób rzeka Berchtesgadener Ache płynie dalej wzdłuż drogi 305 na północny wschód w stronę miejscowości Marktschellenberg i granicy z Austrią.

W rejonie Berchtesgaden od dawno wydobywano sól; markerem oznaczona jest położona w północnej części miasta najstarsza w Niemczech działająca do dziś kopalnia soli (Salzbergwerk Berchtesgaden), czynna nieprzerwanie od 1517 roku, udostępniona zwiedzającym (przyciągająca ponad 300 tys. turystów rocznie).

Miasto i okolice znane były znacznie wcześniej: już na początku XII wieku wzmiankowano w dokumentach o istniejącym tu klasztorze augustianów, stanowiącym centrum niezależnego politycznie terytorium. W 1559 roku państewko to, stanowiące część Świętego Cesarstwa Rzymskiego, zostało podniesione przez cesarza Ferdynanda I do godności księstwa kościelnego (Fürstpropstei Berchtesgaden) i funkcjonowało w ten sposób aż do roku 1803. Później przechodziło kilkakrotnie z rąk do rąk (Francuzi, Austriacy), by ostatecznie stać się częścią Bawarii i miejscem chętnie odwiedzanym przez Wittelsbachów, członków bawarskiej rodziny królewskiej. Markerem oznaczony jest tzw. Schloss Berchtesgaden, dawny zespół klasztorny augustianów, po przejęciu miasta przez Wittelsbachów pełniący funkcję ich rezydencji. W XIX wieku zaczęli przyjeżdżać do Berchtesgaden i okolicznych miejscowości, a także nad Jezioro Königssee, pierwsi turyści, w tym artyści, dla których jednym z ulubionych tematów stał się widok z oznaczonego na mapce powyżej markerem miejsca znanego jako Malerwinkel ("zakątek malarzy").

Centrum Berchtesgaden stanowi Marktplatz (plac z widoczną na pierwszym zdjęciu zamieszczonym na tej stronie fontanną, Marktbrunnen, postawioną w połowie XVI wieku, z centralnym filarem z rzeźbą lwa i innymi zdobieniami dodanymi w XVII wieku) oraz okoliczne place (Weihnachtsschützenplatz, Schlossplatz, Rathausplatz) i ulice (m.in. Metzgerstrasse, ulica, na którą wychodzi tył stojącego przy Marktplatz budynku zwanego Hirschenhaus, uważanego za jeden z najbardziej interesujących zabytków Berchtesgaden, znanego ze zdobień elewacji z początków XVII wieku). Markerem oznaczony jest wspomniany już wyżej, stojący przy Schlossplatz, Schloss Berchtesgaden, pochodzące z początków XIII wieku zabudowania zespołu klasztornego, później przekształcone w rezydencję Wittelsbachów, dziś dostępną dla zwiedzających; w pobliżu wznosi się romańska kolegiata św. Piotra i św. Jana Chrziciela (Stiftskirche St. Peter und Johannes der Täufer) z XII wieku, dziś będąca kościołem parafialnym parafii św. Andrzeja (dawny kościół parafialny św. Andrzeja - Die Pfarrkirche St. Andreas - stojący przy Rathausplatz, z końca XIV wieku, później przebudowany w stylu barokowym, oznaczony jest markerem . Nieco dalej od centrum położone są: regionalne muzeum historyczne, mieszczące się w Schloss Adelsheim , rezydencji mieszczańskiej z pierwszej połowy XVII wieku, oraz otwarty w 2013 roku tzw. Haus der Berge , służący jako centrum informacyjne i edukacyjne Parku Narodowego Berchtesgaden (zob. niżej).


Szczególnym okresem historii Berchtesgaden był okres nazistowski. Hitler i inni przywódcy NDSAP przyjeżdżali tu już w latach 20. XX wieku; później Hitler najpierw wynajął, a później kupił na stoku znanym jako Obersalzberg, na wschód od miasta, dom górski, który w połowie lat 30. zaczęto rozbudowywać, przekształcając zarazem całą okolicę w silnie strzeżony teren i kompleks zabudowań (Führersperrgebiet Obersalzberg), połączony wąską krętą górską drogą z Berchtesgaden (gdzie zbudowano nową stację hotelową, reprezentacyjny hotel, itp.). Centrum kompleksu stanowiła rezydencja Hitlera, znana jako Berghof; w 1939 roku częścią kompleksu stał się zbudowany jako prezent urodzinowy NSDAP z okazji 50. urodzin Hitlera budynek (pełniący funkcję herbaciarni) postawiony na zachodnim skraju grzbietu Kehlstein (w masywie Hoher Göll) górującego nad Berghofem, znany jako Kehlsteinhaus (w większości źródeł angielskojęzycznych noszący nazwę "Eagle's Nest"). Z Berghofu pozostały do dnia dzisiejszego zaledwie niewielkie fragmenty fundamentów - Obersalzberg został zbombardowany i prawie całkowicie zniszczony podczas alianckiego bombardowania pod koniec wojny, 25 kwietnia 1945 roku, a pozostałości kompleksu wysadzone w powietrze na polecenie władz Bawarii w 1952 roku. Zachowała się natomiast herbarciarnia (w pobliże której prowadzi droga zamknięta dla samochodów prywatnych - dojazd busem) mieszcząca dziś restaurację; okkolice Kehlsteinhaus słyną z rozległego spektakularnego widoku na okolice. Osoby zainteresowane historią III Rzeszy mogą zwiedzić też otwarte w 1999 roku specjalne muzeum - Dokumentationszentrum Obersalzberg, oznaczone markerem ; można też zwiedzać bunkry w hotelu Zum Türken , istniejącego już przed przejęciem Obersalbergu przez nazistów, włączonego przez nich do Berghofu, a po wojnie zwróconego właścicielom.



Za największą atrakcję turystyczną w rejonie Berchtesgaden uchodzi założony w 1978 roku Park Narodowy Berchtesgaden (Nationalpark Berchtesgaden), położony na terenie gmin Schönau am Königsee i Ramsau bei Berchtesgaden, zajmujący trzy równoległe doliny, dolinę Jeziora Königssee, dolinę potoku Wimbach - Wimbachtal (między masywami Watzmann i Hochkalter ) oraz dolinę potoku Klausbach - Klausbachtal (biegnącą od Jeziora Hintersee na południowy zachód, w stronę przełęczy Hirschbichl ). Jedną z najpopularniejszych atrakcji parku jest Jezioro Königssee, po którym pływają statki wycieczkowe (zob. Jezioro Königssee). Watzmann, trzecia najwyższa góra Niemiec (po Zugspitze i Hochwanner w paśmie Wettersteingebirge), słynie z tras wspinaczkowych, ale dostępna jest także dla doświadczonych i dobrze wyposażonych turystów. Osoby zainteresowane łatwymi lub niezbyt trudnymi trasami mogą się wybrać np. na górę Jenner (w pobliżu szczytu można też dojechać kolejką linową, której dolna stacja znajduje się w Königssee ), do tzw. Eiskapelle , niewielkiego lodowca położonego u stóp słynnej wschodniej ściany (Ostwand) Watzmanna (na wysokości zaledwie 800-1000 m n.p.m.), lub do wąwozu Wimbachklamm w dolinie Wimbachtal.

Na północ od Berchtesgaden, w miejscowości Marktschellenberg, można zrobić wycieczkę np. do wąwozu Almbachklamm lub do jaskiń lodowych Schellenberger Eishöhle .

W zimie największym ośrodkiem narciarskim w rejonie Berchtesgaden jest ośrodek Jenner-Schönau am Königssee (610-1800 m n.p.m.), z łatwymi i niezbyt trudnymi trasami o łącznej długości 8 km i kilkoma wyciągami, choć kilka wyciagów jest też w samym Berchtesgaden, w rejonie Obersalzbergu.