Évian-les-Bains

Miejscowość (znana dawniej jako Évian) oraz gmina (ok. 8,5 tys. mieszkańców) we Francji, w regionie Owernia-Rodan-Alpy, w departamencie Górna Sabaudia (Haute-Savoie), położona nad Jeziorem Genewskim, u podnóża Prealp Sabaudzkich, 45 km na północny wschód od Genewy , 203 km na północny wschód od Lyonu , 186 km od Grenoble , 131 km od Chambéry , 10 km na wschód od Thonon-les-Bains , niegdyś stolicy historycznego regionu Chablais, uzdrowisko (słynna woda mineralna Évian) i popularna miejscowość wypoczynkowa. Dojazd: z Genewy lub od szwajcarskiej autostrady nr 9, przez Saint-Gingolph , drogą D1005; jeśli jedzie się z południa, od strony Cluses , najlepiej jechać drogą D902 (znaną jako Route des Grandes Alpes) do Thonon-les-Bains, i następnie jeszcze 10 km drogą D1005 (➤ mapka)(➤ mapka).

Turystyczna historia Évian-les-Bains zaczyna się na przełomie XVIII i XIX wieku. Wiadomo wprawdzie, że południowe wybrzeże Jeziora Genewskiego było zasiedlone już w neolicie, i że w Starożytności istniały tu osady, w szczególności osady rzymskie. Pierwsze informacje o Évian dotyczą jednak dopiero Średniowiecza, ale też ograniczają się do tego, że miejscowość leżała na trasie pielgrzymek do opactwa Saint-Maurice d'Agaune (dziś w Szwajcarii) i że jako jedno z miast prowincji Chablais (dziś podzielonego między Francję i Szwajcarię) pozostawała przez kilka stuleci w granicach Sabaudii, zachowującej niezależność aż do 1860 roku, lecz następnie - na mocy traktatu zwartego w Turynie - włączonej, podobnie jak hrabstwo Nicei, do Francji.

Do końca XVIII wieku miejscowość, zwana wówczas Évian, nie była szerzej znana, mimo że wiedziano już o istnieniu na jej terenie źródeł wód podziemnych. W końcu pierwszej dekady XIX wieku wody te zostały zbadane i uznane za mające własności lecznicze. Ten fakt, w połączeniu z budową w Évian nowego portu śródlądowego oraz drogi łączącej Évian z jednej strony z Genewą, zaś z drugiej strony z Saint-Gingolph na granicy szwajcarskiej w pobliżu wschodniego krańca Jeziora Genewskiego, stał się kluczowym elementem rozwoju miasta jako uzdrowiska. W 1823 roku powstało pierwsze przedsiębiorstwo zjmujące się budową ujęć wód podziemnych i ich komercyjnym wykorzystaniem - Société des Eaux Minérales d'Évian, które kupiło dwa główne źródła, w tym tzw. źródło Cachat (od nazwiska ówczesnego właściciela). Później przedsiębiorstwo to wprawdzie zbankrutowało, ale źródła zostały odkupione przez jeden z hoteli, zainteresowanie miejscowością nie malało, infrastruktura turystyczna przeznaczona dla gości przybywających "do wód" zaczęła się rozrastać - i w połowie XIX wieku Évian funkcjonowało już jako liczące się europejskie uzdrowisko.

W 1865 roku Évian - w celach promocyjnych - zmieniło nazwę na Évian-les-Bains; kilka lat wcześniej (na rok przed włączeniem miejscowości do Francji) powstało przedsiębiorstwo Société Anonyme des Eaux Minerales de Cachat (istniejące, po pewnych przekształceniach, do dziś, i należące obecnie do znanej grupy Danone). Dokupiono kolejne źródła, przeprowadzono kolejne badania, które potwierdziły lecznicze własności "wody mineralnej Évian", równolegle w mieście budowano kolejne hotele (pod koniec XIX wieku było już w Évian 20 hoteli), pensjonaty i prywatne rezydencje, powstało kasyno (uważane do dziś za największe tego typu kasyno w Europie) i teatr, roszszerzono ofertę leczenia uzdrowiskowego. Już na przełomie XIX i XX wieku Évian uchodziło za jedno z najbardziej elitarnych miejscowości wypoczynkowych w Europie, utrzymując tę renomę również po pierwszej wojnie światowej. W luksusowych hotelach, takich jak Hotel Royal czy Hilton, zatrzymywali się przedstawiciele elit - np., z jednej strony, królowie angielscy Edward VII i Jerzy V, zaś z drugiej - m.in. Marcel Proust czy hrabina Anna-Élisabeth de Noailles. Po drugiej wojnie światowej sława Évian-les-Bains nieco przygasła, choć jest dziś wciąż raczej elitarną miejscowością wypoczynkową niż popularnym kurortem obsługującym masowy ruch turystyczny, a ślady dawnej świetności są wciąż wyraźnie widoczne.