Miasto (ponad 32 tys mieszkańców) w północno-wschodniej Sycylii, położone nad Morzem Tyrreńskim, 39 km na zachód od Messyny
(➤ mapka)(➤ mapka). Najlepszy punkt wypadowy do zwiedzania Wysp Liparyjskich. Dojazd autostradą A20 (E90), biegnącą wzdłuż północnego wybrzeża Sycylii.
MILAZZO
Piazza Caio Duilio, widok w kierunku południowego odcinka Piano Baele
fot. PL
Rejon Milazzo był zamieszkały już w czasach prehistorycznych. W Starożytności istniała tu osada znana jako Mylae, założona prawdopodobnie (lub zhellenizowana) pod koniec VIII wieku p.n.e. przez kolonistów greckich z Zankle (dzisiejszej Messyny). Później miasto, przez stulecia przechodzące z rąk do rąk, na dłuższy czas zostało opanowane przez Kartagińczyków, a następnie w III wieku p.n.e., po dwu słynnych bitwach morskich między flotą rzymską a flotą kartagińską - w 260 roku p.n.e. pod Mylae (pierwszej bitwie morskiej z Kartaginą wygranej przez Rzymian ) i w 257 roku p.n.e. pod Tyndaris - i po zajęciu niedługo potem przez Rzymian dzisiejszego Palermo (wówczas Panormus) znalazło się w strefie wpływów Rzymu, by ostatecznie dwa wieki poźniej, po wygranej przez Marka Agryppę bitwie morskiej w 36 roku p.n.e. między siłami Oktawiana, któremu służył Agryppa, a siłami Pompejusza, stać się miastem rzymskim.
MILAZZO
pieszy odcinek Via Giacomo Medici
fot. PL
Po upadku Zachodniego Cesarstwa Rzymskiego Milazzo pozostawało przez pewien czas w rękach Bizancjum, stając się w tym czasie jedną z pierwszych na Sycylii siedzib biskupstwa. W IX wieku Sycylia została podbita przez Arabów, którzy w miejscu dziś znanym jako Castello di Milazzo zaczęli budować twierdzę, stanowiącą zalążek fortyfikacji, dziś zajmujących rozległy teren o powierzchni ok. 7 hektarów, z zabudowaniami o powierzchni ok. 12 tys m
2. Zamek został powiększony przez Normanów, którzy przejęli Sycylię na przełomie XI i XII wieku, następnie odbudowany i znacznie wzmocniony przez Fryderyka II Hohenstaufa, panującego na Sycylii w latach 1198-1250, i wreszcie przez Hiszpanów jeszcze rozbudowany i otoczony murami obronnymi z okrągłymi wieżami. Rozwijające się wokół zamku miasto przez stulecia pozostawało ważnym w regionie północno-wschodniej Sycylii ośrodkiem rolnictwa i rybołóstwa (w tym połowów tuńczyka), aż do zjednoczenia Włoch w 1861 roku (później straciło nieco na znaczeniu głównie dlatego, że straciło na znaczeniu strategiczne położenie miasta, zamku i portu).
MILAZZO
Capo Milazzo
fot. PL
Położenie miasta pozostaje natomiast jego kluczowym atutem z turystycznego punktu widzenia. Milazzo leży u podstawy długiego na około 8 km wąskiego półwyspu wychodzącego w Morze Tyrreńskie między dwiema zatokami: Golfo di Patti

na zachodzie (zatoką ciągnącą się aż do przylądka zwanego Capo Calavà

) i Golfo di Milazzo

na wschodzie. W odległości kilkudziesięciu kilometrów na północny zachód od Milazzo leżą Wyspy Liparyjskie (z których największą jest Lipari

), zwane też Wyspami Eolskimi (Isole Lipari, Isole Eolie) - grupa kilkunastu wysp pochodzenia wulkanicznego (na dwu z tych wysp, Vulcano i Stromboli, znajdują się wciąż czynne wulkany) stanowiąca jedną z największych atrakcji turystycznych w tym rejonie Morza Śródziemnego. Port Milazzo

, stanowiący główny punkt orientacyjny miasta, jest też najważniejszym punktem wypadowym do zwiedzania Wysp Liparyjskich, na które można dostać się korzystając z jednej z licznych jednostek pływających regularnie między Milazzo a wyspami (można też, mając odpowiednie uprawnienia, wyczarterować jacht). Milazzo może też być dobrą bazą do zwiedzania całej północno-wschodniej Sycylii, od Messyny do miejscowości położonych nad Golfo di Patti (w tym np. do
Tyndaris 
); dalej byłoby do Parku Narodowego w górach Nebrodi

albo na południe, do miejscowości w rejonie
Etny 
, ale nawet takie wycieczki są możliwe, o ile przeznaczy się na nie cały dzień
(➤ mapka)(➤ mapka).
W samym mieście za główny zabytek uważa się pozostałości wspomnianego wyżej zamku, Castello di Milazzo

, oraz sąsiadującej z nim tzw. starej katedry

, wzniesionej w XVII wieku w miejscu wcześniejszego kościoła (Chiesa Madre di Santa Maria) według projektu Camillo Camillianiego. Zamek, stara katedra i stare miasto znajdują się na niewysokim wzgórzu położonym ok. 1,5 km na północ od portu; spacer ulicą Via Umberto I
o 
i dalej Via G. B. Impallomeni

nie powinien zająć więcej niż pół godziny, chyba że będzie się chciało przy okazji rzucić okiem na dwa zabytki położone niedaleko Piazza Roma

, Santuario di San Francesco di Paola

z XV wieku oraz kościół i klasztor San Papino

z XVII wieku (San Papino i San Francesco di Paola są, obok Santo Stefano Protomartire, patronami Milazzo).
MILAZZO
Santuario di Sant'Antonio da Padova, wnętrze
fot. PL
Znacznie dalej, bo ok. 6,5-7 km, jest od portu do końca półwyspu - cypla Capo Milazzzo; można jednak dojechać samochodem (drogą SP72 lub SP72bis) aż do parkingu, od którego można zejść schodkami do sanktuarium św. Antoniego z Padwy

Santuario di Sant'Antonio da Padova) - małego kościoła wykutego w skale w miejscu, gdzie podobno święty znalazł schronienie, gdy jego płynący do Lizbony statek rozbił się podczas gwałtownej burzy morskiej w 1221 roku (grota już w 1232 roku stała się miejscem kultu, a w 1575 roku powstała tu świątynia istniejąca do dziś w mniej więcej ówczesnym kształcie, choć później jeszcze parokrotnie modyfikowana). Ze ścieżki prowadzącej z parkingu prawie do samego końca półwyspu rozciągają się wspaniałe widoki w stronę Golfo di Patti, a także na północ, w stronę Wysp Liparyjskich; panoramę dużego odcinka wybrzeża Morza Tyrreńskiego można też podziwiać z okolic latarni morskiej, oznaczonej markerem

na mapce zamieszczonej wyżej.
Za centrum dzisiejszego Milazzo uważa się najbliższe okolice portu

i dzielnicę położoną od portu na północ. Jednym z ważniejszych placów jest Piazza Caio Duilio

(biorący swą nazwę od imienia Gaiusza Duiliusza, ktory dowodził flotą rzymską podczas wspomnianej wyżej bitwy morskiej z Kartagińczykami w 260 roku p.n.e.); przy placu, obok niewielkiego kościoła (Chiesa del Carmine), stoi budynek, w którym mieści się biuro turystyczne (Ufficio Turistico di Milazzo) oraz niewielkie muzeum morskie (Museo della Tonnara e del Mare).
MILAZZO
Lungomare Garibaldi
fot. PL
Na północ z placu biegnie Via Cumbo Borgia

, którą w kilka minut można dojść do tzw. nowej Katedry

, poświęconej Santo Stefano Protomartire, zbudowanej w pierwszej połowie XX wieku. Mając w Milazzo nieco więcej czasu warto też przejść się ulicami prowadzącymi wzdłuż wschodniego wybrzeża półwyspu (równolegle do północno-zachodniego nabrzeża portu biegnie Via Luigi Rizzo

,
dalej, za Piazza della Repubblica

, Via Francesco Crispi

, a jeszcze dalej na północ Lungomare Garibaldi

), z widokami w stronę Golfo di Milazzo.