Saint-Raphaël

Miejscowość i gmina (ok 35 tys. mieszkańców) w południowej Francji, w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże, w departamencie Var, położona nad Morzem Śródziemnym, 66 km na południowy zachód od Nicei , u stóp masywu Esterel, sąsiadująca bezpośrednio (przez rzekę Pédégal, której ujście zaznaczone jest na mapce poniżej markerem ), z położonym bardziej na zachód Fréjus (➤ mapka)(➤ mapka). Od drugiej połowy XIX wieku Saint-Raphaël jest popularnym kurortem nadmorskim, przez długi czas szczególnie popularnym wśród pisarzy, artystów i przedstawicieli elit politycznych. Aglomeracja Fréjus Saint-Raphaël (łącznie ok. 85 tys. mieszkańców) stanowi ekonomiczne, kulturalne i turystyczne centrum najbardziej wysuniętej na wschód, sąsiadującej z departamentem Alpes-Maritimes części departamentu Var.

Tereny, na których leży dzisiejsza gmina Saint-Raphaël, były zasiedlone już w czasach prehistorycznych. W starożytności najprawdopodobniej zajmowali je Ligurowie, potem koloniści greccy, którzy założyli Marsylię, wreszcie Rzymianie, którzy rozbudowali grecki port w zatoce Agay, w kamieniołomie w Boulouris wydobywali występujący tu niebieski porfir, a w całym regionie dzisiejszego Saint-Raphaël budowali nad brzegiem morza wypoczynkowe wille i rezydencje. W X wieku opanowali te tereny i splądrowali Saraceni; w 972 roku wypędził ich Wilhelm I, hrabia Prowansji. W tym czasie powstał tu pierwszy ufortyfikowany kościół poświęcony archaniołowi Rafaelowi i otaczająca go osada. Pierwsze wzmianki o miejscowości Saint-Raphaël, pod tą nazwą, pochodzą z 1065 roku.

Przez stulecia miejscowość była niewielkim portem rybackim. Stała się znana dopiero w drugiej połowie XIX wieku (zwłaszcza po roku 1863, gdy otwarto w Saint-Raphaël dworzec kolejowy na linii łączącej Marsylię z Ventimiglią), z jednej strony dzięki staraniom ówczesnego mera miasta, Félixa Martina, z zawodu inżyniera, który rozpoczął zakrojoną na dużą skalę rozbudowę i modernizację miejscowości, z drugiej strony dzięki działalności pisarza i dziennikarza Alphonse'a Karra (1808-1890), który wielokrotnie przyjeżdżał do Saint-Raphaël i opublikował serię artykułów propagujących walory miejscowości. Miasto stało się modne wśród francuskich (a później też międzynarodowych) elit intelektualnych, artystycznych i politycznych - i takim pozostało co najmniej do połowy XX wieku. Przyjeżdżali tu pisarze i poeci (m.in. Alexandre Dumas, Victor Hugo, George Sand, Théophile Gautier, Guillaume Apollinaire, Guy de Maupassant, Colette, André Maurois, Georges Simenon, Antoine de Saint-Exupéry), artyści i aktorzy (m.in. Pablo Picasso, Antoine Lumière, Jean Cocteau, Sarah Bernhardt), politycy (m.in. Georges Clemenceau, Raymond Poincaré, Léon Blum), arystokracja (m.in. Albert I Koburg, od 1909 roku król Belgii).

Turyści zainteresowani przede wszystkim zabytkami z dawnych epok mogą w Saint-Raphaël przejść się na malutką starówkę, gdzie zachował się kościół z XII wieku (niegdyś kościół św. Rafaela, obecnie św. Piotra), zbudowany przez templariuszy w miejscu wcześniej istniejącej świątyni; można tu też zajrzeć do niewielkiego miejskiego muzeum archeologicznego i rzucić okiem na resztki średniowiecznych murów obronnych z wieżą i kilka domów uznanych za zabytki. Trochę pozostałości z epoki rzymskiej, a nawet z czasów prehistorycznych, zachowało się w Boulouris i w Agay).

Ton miastu nadają jednak budynki powstałe w czasach, gdy miasto stawało się kurortem - kasyno z 1881 roku, bazylika Notre-Dame-de-la-Victoire zbudowana w 1887 roku w stylu neobizantyjskim, słynne hotele (Excelsior i Continental ) otwarte na początku XX wieku, luksusowe wille i rezydencje, promenady wysadzane palmami i platanami, port jachtowy i piękne piaszczyste plaże. Główną plażą Saint-Raphaël jest Plage du Veillat ; w pobliżu jest jednak też (nawet większa) plaża we Fréjus , a także kilka innych, na wschód od miasta, do których można dojechać drogą D559 (w Boulouris, Dramont, Agay, Anthéor i Le Trayas).

Saint-Raphaël może być dobrym punktem wypadowym dla interesujących wycieczek. Cała gmina leży w tzw. masywie Esterel, górskim masywie wulkanicznym o powierzchni ok 32 tys. hektarów, z najwyższym szczytem Mont Vinaigre (618 m n.p.m.). Czerwone zabarwienie skał nadaje całemu obszarowi szczególny klimat; linia brzegowa o długości 24 km, z licznymi klifami i skalistymi zatoczkami, przypomina malowniczy fragment francuskiego wybrzeża Morza Śródziemnego, na południe od Marsylii (les calanques). Wzdłuż wybrzeża, w stronę Nicei , biegnie droga D559, szczególnie malownicza między Saint-Raphaël a Cannes . Jadąc D559 w przeciwną stronę, na południowy zachód, po trzech kwadransach można dotrzeć do Sainte-Maxime , skąd niedaleko jest już do Saint-Tropez .

• Warto wiedzieć, że dwukrotnie był w Saint-Raphaël Napoleon Bonaparte, choć za każdym razem w innej roli i w zasadniczo odmiennych okolicznościach. Po raz pierwszy - 9 października 1799 roku, jako triumfujący dowódca wojsk francuskich powracający z kampanii egipskiej. Po raz drugi - gdy po abdykacji w 1814 roku odpływał na Elbę na pokładzie fregaty brytyjskiej.
• Podczas II wojny światowej plaże Saint-Raphaël i okolic (podobnie jak Saint-Tropez i inne miejscowości między Toulonem a Cannes) były miejscem, gdzie 15 sierpnia 1944 roku lądowały wojska alianckie w ramach tzw. Operation Dragoon.