Santa Cristina Valgardena

Santa Cristina Valgardena (nazwa niemiecka: St. Christina in Gröden, nazwa w języku ladyńskim: Santa Cristina Gherdëina) - to miejscowość i gmina (ok. 1,9 tys. mieszkańców) w północnych Włoszech, położona w Dolomitach na wysokości 1428 m n.p.m. w dolinie Val Gardena, w prowincji Bolzano, w regionie Trydent-Górna Adyga, 62 km od Cortiny d'Ampezzo , 40 km na wschód od Bolzano , 96 km na północny wschód od Trydentu . Popularna miejscowość turystyczna i stacja narciarska. Przez Santa Cristina przechodzi droga SS242, biegnąca od skrzyżowania z drogą SS12, równoległą do autostrady A22 (E45) prowadzącej z przełęczy Brenner na południe, do skrzyżowania z jedną z najważniejszych dróg dolomickich (Grande Strada delle Dolomiti / Große Dolomitenstraße) - SS48 łączącą miejscowość Ora / Auer , położoną tuż przy jednym z węzłów autostrady A22 (E45) (Egna, Ora, Termeno / Neumarkt, Auer, Tramin), z Cortiną d'Ampezzzo i Auronzo di Cadore (po przekroczeniu granicy regionów Tryent-Górna Adyga i Wenecja Euganejska droga zmienia nazwę na SR48) (➤ mapka)(➤ mapka).

Santa Cristina Valgardena jest najmniejszą z trzech miejscowości położonych w dolinie Val Gardena - dwie pozostałe to Selva di Val Garena / Wolkenstein in Gröden i Ortisei / Sankt Ulrich in Gröden . Będąc w Santa Cristina, warto odwiedzić jeden z najstarszych kościołów w całej dolinie Val Gardena - Chiesa di Santa Cristina e Sant'Antonio Abate , a także rzucić okiem na XVII-wieczny zamek Wolkensteinów zwany Castel Gardena / Fischburg (zamek jest własnością prywatną i nie jest udostępniony do zwiedzania)..

Od XVII wieku, podobnie jak cała dolina Val Gardena, Santa Cristina było ośrodkiem przemysłu drzewnego; od połowy XIX wieku główną rolę w regionie zaczęła odgrywać turystyka. Dziś Santa Cristina jest całoroczną miejscowością turystyczną: w lecie może być bazą wypadową do wycieczek pieszych, w zimie jest popularnym ośrodkiem narciarskim, z łatwym dojazdem do Selvy i tras narciarskich należących do słynnej okrężnej trasy narciarskiej znanej jako Sella Ronda (zob. Passo Sella).

• Warto wiedzieć, że Santa Cristina Valgardena jest jedną z kilkunastu miejscowości zaliczanych do Ladinii - rejonu zamieszkałego przez Ladynów, rdzenną ludność Dolomitów posługującą się reliktowymi dialektami języka retoromańskiego (ok. 90% mieszkańców Santa Cristina deklaruje, że język ladyński jest ich językiem ojczystym); zob. Cortina d'Ampezzo: "Ladinia".
• Warto też wiedzieć, że cała dolina Val Gardena od dawna, w każdym razie od XVII wieku, jest rejonem znanym z przemysłu drzewnego; od XIX wieku produkowane są tu masowo rzeźbione w drewnie ołtarze, posągi, itp. na potrzeby kościołów, ale także drewniane zabawki. Dzieła artystów z Val Gardena można podziwiać m.in. w kościele parafialnym oraz w muzeum regionalnym w Ortisei / Sankt Ulrich.