Włochy. Przewodnik turystyczny

Italia, Repubblica Italiana. Polska nazwa oficjalna: Republika Włoska.

Włochy dzielą się na 20 regionów; kolejnymi jednostkami podziału administracyjnego są prowincje (łącznie jest 109 prowincji) i gminy. Do Włoch (do regionu Lombardia) należy także eksklawa Campione d'Italia położona w Szwajcarii.

Powierzchnia Włoch wynosi 301 230 km², ludność - ok. 60 mln. Największe miasta: Rzym (stolica kraju), Mediolan, Neapol, Turyn, Palermo, Genua, Bolonia, Florencja. Jednostką monetarną jest euro. Domena internetowa - .it. Kod samochodowy - I. Kod telefoniczny +39.

Podział administracyjny (regiony):

LACJUM [Lazio] (ze stolicą w Rzymie [Roma])
KAMPANIA [Campania] (Neapol [Napoli])
KALABRIA [Calabria] (Catanzaro )
BASILICATA (Potenza )
APULIA [Puglia] (Bari )
MOLISE (Campobasso )
ABRUZJA [Abruzzo] (L'Aquila )
MARCHE (Ankona [Ancona])
EMILIA-ROMANIA [Emilia-Romagna] (Bolonia [Bologna])
FRIULI-WENECJA JULIJSKA [Friuli-Venezia Julia] (Triest [Trieste])
WENECJA EUGANEJSKA [Veneto] (Wenecja [Venezia])
TRYDENT-GÓRNA ADYGA [Trentino-Alto Adige / Trentino-Südtirol] (Trydent [Trento / Trient])
DOLINA AOSTY [Valle d’Aosta / Vallée d’Aoste] (Aosta ) [Aosta / Aoste]
LOMBARDIA (Mediolan [Milano])
PIEMONT [Piemonte] (Turyn [Torino])
LIGURIA (Genua [Genova])
TOSKANIA [Toscania] (Florencja [Firenze])
UMBRIA (Perugia
SYCYLIA [Sicilia] (Palermo
SARDYNIA [Sardegna] (Cagliari )

Językiem urzędowym we Włoszech jest włoski; w regionie Trentino-Alto Adige / Südtirol językiem urzędowym obok włoskiego jest także niemiecki, a w regionie Dolina Aosty obok włoskiego także francuski.

Poniżej zamieszczamy skrócone informacje o regionach lub miejscowościach, których omówienia są już w witrynie a41.pl dostępne lub są aktualnie przygotowywane, wraz ze stosownymi odsyłaczami.

LACJUM

Region Lacjum składa się z pięciu prowincji.

prowincja Rzym
- Rzym - miasto i specjalna gmina (Roma Capitale) w środkowych Włoszech, położone w regionie Lazio, nad rzeką Tyber, 24 km od wybrzeża Morza Tyrreńskiego. Stolica i największe miasto Włoch (prawie 3 mln mieszkańców), czwarte pod wzgledem liczby ludności miasto Unii Europejskiej. Miasto założone w połowie VIII wieku p.n.e., początkowo stolica niewielkiego królestwa, potem republiki, wreszcie cesarstwa dominującego na całym regionem Morza Śródziemnego i dużą częścią Europy, jedna z najważniejszych cywilizacji Starożytności i jedno z najważniejszych zródeł, z których powstała dzisiejsza cywilizacja zachodnia. Dziś Rzym jest metropolią globalną, ważnym węzłem komunikacyjnym, ośrodkiem uniwersyteckim, siedzibą wielu instytucji miedzynarodowych, a także - dzięki ogromnej liczbie zabytków architektury pochodzących ze wszystkich okresów historycznych oraz wspaniałych muzeów sztuki - jedną z najważniejszych destynacji turystycznych w skali światowej, odwiedzaną corocznie przez miliony turystów z całego świata. W granicach Rzymu leży niezależne miasto-państwo (siedziba papieża, głowy Kościoła rzymskokatolickiego), znane jako Watykan, będący enklawą na terytorium państwowym Włoch. ... więcej informacji
prowincja Rieti (w przygotowaniu)
prowincja Viterbo (w przygotowaniu)
prowincja Latina (w przygotowaniu)
prowincja Frosinone (w przygotowaniu)

KAMPANIA

Region Kampania składa się z pięciu prowincji.

prowincja Neapol [Città Metropolitana di Napoli]
- Neapol (w przygotowaniu)
  
  POMPEJE
  Forum (Foro di Pompei), na wprost tzw. Świątynia Jowisza (Tempio di Giove), w głębi Wezuwiusz
  fot. PL
- Pompeje (Scavi di Pompei) - ruiny starożytnego miasta rzymskiego (łac. Pompeii), położonego na obrzeżach dzisiejszego miasta Pompei (pisanego przez jedno "i"), 24 km na południowy wschód od dzisiejszego Neapolu i ok. 10 km (w linii prostej) od krateru Wezuwiusza. Erupcja wulkanu, jaka miała miejsce 24 sierpnia 79 roku, niemal całkowicie zniszczyła miasto, zabijając jego mieszkańców i przykrywając ruiny kilkumetrową warstwą popiołu wulkanicznego. Ruiny Pompejów, odkryte ponad 1500 lat poźniej, a od połowy XVIII wieku stopniowo odsłaniane w ramach systematycznie prowadzonych badań wykopaliskowych (do dziś nie zakończonych), stały się dla historyków jednym z głównych źródeł wiedzy o życiu codziennym Rzymian, a zarazem, niemal od momentu odkrycia, przedmiotem rosnącego zainteresowania turystów, dziś stanowiąc jedną z największych atrakcji turystycznych Włoch, przyciągającą każdego roku ponad 2,5 mln odwiedzających z całego świata. ... więcej informacji
  
  SORRENTO
  Piazza Tasso
  fot. PL
- Sorrento - miejscowość i gmina (ok. 16,5 tys. mieszkańców) położona niecałe 50 km na południowy wschód od Neapolu. Znana miejscowość turystyczna, jedna z najpopularniejszych na całym Półwyspie Sorrentyńskim, słynącą z pięknego położenia, malowniczej zabudowy, lokalnych produktów (w tym słynnego likieru cytrynowego limoncello), chętnie kupowanych przez turystów, a także spektakularnych procesji organizowanych corocznie przez miejscowe bractwa pokutne w ramach uroczystych obchodów Wielkiego Tygodnia, których tradycje sięgają czasów Średniowiecza. Sorrento może być też dobrą bazą wypadową do zwiedzania miejscowości położonych nad Zatoką Neapolitańską, a także całego Półwyspu Sorrentyńskiego, w tym jego południowego wybrzeża, zwanego Wybrzeżem Amalfi. ... więcej informacji
- Massa Lubrense - gmina (ok. 14 tys. mieszkańców) położona na Półwyspie Sorrentyńskim, 55 km na południowy wschód od Neapolu, 6 km na południowy zachód od Sorrento i 34 km na zachód od Amalfi. Największa i najbardziej znana miejscowość w gminie Massa Lubrense, Sant'Agata sui due Golfi, może być dobrą bazą wypadową do zwiedzania rejonu Zatoki Neapolitańskiej, a także całego Półwyspu Sorrentyńskiego, w tym Wybrzeża Amalfi. ... więcej informacji
  
  CAPRI
  Marina Grande, widok ze statku dopływającego do portu; z lewej powyżej portu miejscowość Capri, z prawej Monte Solaro (589 m n.p.m.), najwyższy punkt wyspy
  fot. PL
- Capri - wyspa na Morzu Tyrreńskim, położona w południowej części Zatoki Neapolitańskiej, naprzeciwko Półwyspu Sorrentyńskiego, administracyjnie należąca do prowincji Kampania, znana z pięknych krajobrazów, wspaniałych widoków na długi odcinek wybrzeża Morza Tyrreńskiego, legendarnej Lazurowej Groty (Grotta Azzurra) i licznych zabytków, w tym pozostałości willi rzymskich wybudowanych tu za panowania Tyberiusza (który rezydował na Capri przez ostatnich 10 lat życia). Skolonizowana przez Greków w VII wieku p.n.e., już w czasach rzymskich służąca jako teren wypoczynku cesarzy, od XIX wieku jest jedną z najpopularniejszych destynacji turystycznych we Włoszech. Dwiema głównymi miejscowościami na wyspie są Capri i Anacapri. ... więcej informacji
prowincja Caserta (w przygotowaniu)
prowincja Benevento (w przygotowaniu)
prowincja Avellino (w przygotowaniu)
prowincja Salerno
- Positano - jedna z najpopularniejszych miejscowości turystycznych i gmina (ok. 4 tys. mieszkańców) na Wybrzeżu Amalfi, na stromych zboczach wzgórz opadających do Morza Tyrreńskiego, 87 km na południowy wschód od Neapolu, stolicy regionu, 44 km of Salerno, 18,5 km na zachód of Amalfi, słynąca z pięknego położenia, plaż i kąpielisk, a także lokalnych wyrobów alkoholowych. ... więcej informacji
  
  PRAIANO
  widok na miasto z drogi SS163 (Via Crevano)
  fot. PL
- Praiano - miejscowość i gmina (ok. 2 tys. mieszkańców), malowniczo położona na zboczach wzgórz schodzących do Morza Tyrreńskiego, ok. 64 km na południowy wschód of Neapolu, 35,5 km na południowy zachód of Salerno, 10,8 km na zachód of Amalfi. Popularna miejscowość turystyczna na Wybrzeżu Amalfi, słynąca z pięknego położenia, paru interesujących zabytków, słynnej dyskoteki przy jednej z plaż, a także lokalnych wyrobów alkoholowych. ... więcej informacji
- Furore (w przygotowaniu)
- Conca del Marini (w przygotowaniu)
  
  AMALFI
  widok głównej plaży (Spiaggia di Marina Grande), portu i zachodniej części miasta z molo wybiegającego w morze z Piazza Flavio Gioia
  fot. PL
- Amalfi - malowniczo położona miejscowość turystyczna i gmina (ponad 5 tys. mieszkańców) na Wybrzeżu Amalfi, ok. 70 km na południowy wschód od Neapolu, 25 km na południowy zachód od Salerno, stolicy prowincji. Miasto o długiej historii, niegdyś stolica jednej z czterech potężnych włoskich "republik morskich", obok Genui, Pizy i Wenecji. W latach 20. XX wieku modna miejscowość wakacyjna brytyjskiej arystokracji, dziś jedna z najpopularniejszych miejscowości turystycznych we Włoszech. ... więcej informacji
  
  ATRANI
  widok na miasto z drogi SS163 (Via Pantaleone Comite)
  fot. PL
- Atrani - miejscowość turystyczna i gmina (mniej niż 1 tys. mieszkańców) na Wybrzeżu Amalfi, ok. 70 km na południowy wschód od Neapolu, ok. 24 km od Salerno, stolicy prowincji, mniej niż 1 km na wschód of Amalfi, u ujścia rzeki Dragone. Jedna z najpopularniejszych miejscowości na Wybrzeżu Amalfi, z portem i plażami, a także kilkoma interesującymi zabytkami. ... więcej informacji
  
  RAVELLO
  widok z ogrodów Villa Rufolo
  fot. PL
- Ravello - słynna miejscowość turystyczna na Wybrzeżu Amalfi. Według niektórych opinii Ravello jest najpiękniejszą i najbardziej interesującą miejscowością w regionie, zarówno ze względu na architekturę ze słynnymi pałacami i willami oraz cenne zabytki, jak z uwagi na położenie i widoki: miasto jest zbudowane na stromej skale na wysokości ok. 350 m n.p.m., z panoramicznym widokiem na długi odcinek wybrzeża Morza Tyrreńskiego. ... więcej informacji
- Scala (w przygotowaniu)
- Minori - miejscowość turystyczna i gmina na Wybrzeżu Amalfi, ok. 4 km na północny wschód of Amalfi. Jedna z najpopularniejszych miejscowości turystycznych na Wybrzeżu Amalfi, słynąca z pięknego położenia, plaż i kąpielisk, dobrze zachowanych ruin rzymskiej willi, a także lokalnych produktów. ... więcej informacji
  
  MAIORI
  widok z drogi SS163 (Strada Statale Amalfitana) na zachód, w stronę miasta (z prawej)
  fot. PL
- Maiori - miejscowość turystyczna i gmina (ponad 5,5 tys. mieszkańców) położona na Wybrzeżu Amalfi, 66 km na południowy wschód od Neapolu, 20 km na południowy zachód od Salerno, stolicy prowincji, 6 km na północny wschód od Amalfi. Jedna z najpopularniejszych miejscowości turystycznych na Wybrzeżu Amalfi, słynąca z pięknego położenia, kilku interesujących zabytków, długiej (najdłuższej w regionie) plaży, a także lokalnych produktów. ... więcej informacji
- Tramonti (w przygotowaniu)
- Cetara (w przygotowaniu)
- Vietri sul Mare - mmiejscowość i gmina (ok. 8,5 tys. mieszkańców) położona 4 km na zachód od Salerno, 20 km na północny wschód od Amalfi. Popularna miejscowość turystyczna na Wybrzeżu Amalfi, położona na jego północno-wschodnim krańcu, słynąca z pięknego położenia, plaż i kąpielisk, znana też jako ośrodek przemysłu ceramicznego. ... więcej informacji
- Salerno (w przygotowaniu)
  
  SCARIO
  port i nabrzeże
  fot. PL
- Scario - nadmorska miejscowość turystyczna z niewielkim portem, położona w gminie San Giovanni a Piro, 194 km na południowy wschód od stolicy regionu, Neapolu, 142 km od stolicy prowincji, Salerno. Scario leży nad samym morzem, w pobliżu zachodniego krańca zatoki Golfo di Policastro, na południowych krańcach regionu Cliento, rozciągającego się w środkowej i południowej cześci prowincji Salerno i uchodzącego za jeden z najatrakcyjniejszych turystycznych regionów południowych Włoch. Odcinek wybrzeża między Scario a Marina di Camerota, zwłaszcza jego zachodnia część, zwana Punta degli Infreschi, słynie z malowniczych krajobrazów, skalistych zatoczek, grot, dawnych wież strażniczych, itp., a także czystości plaż i wody. ... więcej informacji
  
  SAPRI
  promenada nadmorska z widokiem na otaczające wzgórza
  fot. PL
- Sapri - nadomorska miejscowość i gmina (ok. 7 tys. mieszkańców) położonana południowych krańcach regionu (kilka km od granicy z regionem Basilicata), nad zatoką Golfo di Policastro, 201 km na południowy wschód od stolicy regionuu, Neapolu, 150 km od stolicy prowincji, Salerno. Sapri jest największą miejscowością nad Golfo di Policastro i popularną miejscowością wypoczynkową słynącą z czystości wody i plaż. ... więcej informacji

KALABRIA

Region Kalabria składa się z pięciu prowincji.

prowincja Cosenza
- Cosenza (w przygotowaniu)
- Scalea - nadmorska miejscowość i gmina (ok. 11 tys. mieszkańców), położona nad Morzem Tyrreńskim, na południowych krańcach Golfo di Policastro, 98 km na północny zachód od Cosenzy, 28 km na południe od Maratei, 43 km na południe od Sapri. Popularna letnia miejscowość turystyczna. ... więcej informacji
prowincja Crotone (w przygotowaniu)
prowincja Vibo Valente (w przygotowaniu)
prowincja Catanzaro (w przygotowaniu)
prowincja Reggio di Calabria (w przygotowaniu)

BASILICATA

Region Basilicata składa się z dwu prowincji.

prowincja Potenza
- Potenza (w przygotowaniu)
  
  MARATEA
  Castello, bazylika św. Błażeja (La basilica santuario di San Biagio)
  fot. PL
- Maratea - miejscowość i gmina (ok. 5200 mieszkańców) w prowincji Potenza, położona (jako jedyna gmina tego regionu) na wybrzeżu Morza Tyrreńskiego, 206 km na południowy wschód od Neapolu, 155 km od Salerno, 123 km na południe od miejscowości Potenza, stolicy prowincji. Z uwagi na malownicze położenie miasta i należących do gminy miejscowości na skalistym wybrzeżu Morza Tyrreńskiego i okolicznych wzgórzach, a także z uwagi na interesujące zabytki architektury Maratea - nazywana "perłą Morza Tyrreńskiego" (la Perla del Tirreno), zaś w nawiązaniu do licznych istniejących tu kościołów i kaplic "miastem 44 kościołów" (la città delle 44 chiese) - jest jedną z najpopularniejszych destynacji turystycznych regionu. ... więcej informacji
prowincja Matera (w przygotowaniu)

EMILIA-ROMANIA

Region Emilia-Romania, liczący ok. 4,5 mln mieszkańców, składa się z dziewięciu prowincji. Obejmuje historyczne regiony Emilia (prowincje Piacenza, Parma, Reggio Emilia, Modena, Bolonia i Ferrara) oraz Romania (prowincje Ravenna, Forli-Cesena i Rimini, położone na południowym wschodzie regionu). Stolicą regionu jest Bolonia. Emilia-Romania jest jednym z najbogatszych regionów Włoch. Głównymi atrakcjami regionu są z jednej strony słynące ze swego dziedzictwa historycznego i kulturowego miasta (zwłaszcza Bolonia, Modena, Parma, Ferrara, Piacenza czy Ravenna, ale też np. Castell'Arquato, Fidenza i Faenza), z drugiej zaś słynące z piaszczystych plaż kurorty nadmorskie (Riviera Adriatica).

prowincja Piacenza
- Piacenza - miasto i siedziba gminy (ok. 100 tys. mieszkańców), położone w miejscu, gdzie rzeka Trebbia wpada do Padu, w pobliżu skrzyżowania dwu autostrad: autostrady A1 łączącej Mediolan z Bolonią i autostrady A21 łączącej Brescię z Turynem. Stolica prowincji Piacenza, z godnym uwagi starym miastem bogatym w zabytki. Za najważniejsze atrakcje Piacenzy uchodzą m.in.: plac Piazza Cavalli ze stojącym przy nim XIII-wiecznym dawnym ratuszem, Palazzo del Comune (znanym też jako Palazzo Gotico) oraz dwoma konnymi pomnikami uchodzącymi za arcydzieła Francesca Mochiego, przedstawiającymi księcia Parmy, Aleksandra Farnese, i jego syna, Ranuccia I Farnese, kilka zabytkowych kościołów (w tym bazylika Sant'Antonino z IV wieku, kościół San Savino z X-XI wieku, katedra Santa Maria Assunta e Santa Giustina z XII-XIII wieku, i inne), a także liczne palazzi (m.in. XVI-wieczny Palazzo Farnese, mieszczący dziś muzem miejskie).
prowincja Parma
- Parma (w przygotowaniu)
prowincja Reggio Emilia
- Reggio Emilia (w przygotowaniu)
prowincja Modena
- Modena (w przygotowaniu)
- Carpi - liczące ok 70 tys. mieszkańców miasto położone ok. 21 km na północ od Modeny. Za główne atrakcje zabytki miasta uważa się duży renesansowy plac znany jako Piazza Martiri (ze stojącymi przy nim Palazzo dei Pio, dawnym zamkiem rodu Pio, który niegdyś rządził miastem, oraz bazyliką katedralną Sana Maria Assunta z pierwszej połowy XVI wieku, z barokową fasadą i kopułą ukończoną w XVIII wieku), a także XII-wieczny, później przebudowany, stojący niedaleko placu kościół Santa Maria in Castello.
prowincja Bolonia
- Bolonia / Bologna (w przygotowaniu)
prowincja Ferrara
- Ferrara - liczące ok. 130 tys. mieszkańców miasto w północnych Włoszech, niegdyś siedziba potężnego rodu d'Este. Do najważniejszych atrakcji Ferrary należą: zamek Castello Estense i katedra wraz z muzeum, a także Palazzo Comunale, pierwsza rezydencja rodu d'Este. ... więcej informacji
prowincja Ravenna
- Ravenna (w przygotowaniu)
- Cervia (w przygotowaniu)
prowincja Forli-Cesena (w przygotowaniu)
prowincja Rimini
- Rimini (w przygotowaniu)
- Riccione - liczące ok. 35 tys. mieszkańców miasto położone 12 km na południowy wschód od Rimini, na wybrzeżu Adriatyku. Od lat 30. XX wieku popularna miejscowość turystyczna (dziś, obok Rimini, najbardziej znany kurort na adriatyckim wybrzeżu prowincji) z długą piaszczystą plażą i promenadą, a także licznymi dyskotekami, klubami nocnymi itp., przyciągający raczej młodszych urlopowiczów.

FRIULI-WENECJA JULIJSKA

Region Friuli-Wenecja Julijska składa się z czterech prowincji.

prowincja Triest
prowincja Gorycja
prowincja Udine
prowincja Pordenone

WENECJA EUGANEJSKA

Region Wenecja Euganejska składa się z siedmiu prowincji.

prowincja Wenecja
- Wenecja - miasto w północnych Włoszech, nad Adriatykiem, stolica regionu Wenecja Euganejska [Veneto]. Położenie Wenecji na archipelagu ponad 100 wysp i wynikająca stąd unikalność zespołu urbanistycznego, jak również liczne zabytki Wenecji, która przez wiele stuleci była potęgą polityczną oraz jednym z najważniejszych ośrodków kultury ówczesnego świata powodują, że miasto należy dziś do ścisłej czołówki celów podróżynie tylko w Europie, ale i na świecie; odwiedza ją podobno rocznie ponad 12 milionów turystów. Do najbardziej znanych zabytków Wenecji należą: Plac św. Marka, Bazylika św. Marka i tzw. Pałac Dożów (Palazzo Ducale). ... więcej informacji
prowincja Treviso (w przygotowaniu)
prowincja Belluno
- Belluno - liczące ok. 36 tys. miasto położone 100 km na północ od Wenecji, stolica prowincji, z kilkoma interesującymi zabytkami. Dobra baza wypadowa do zwiedzania okolic.
- Auronzo di Cadore - miejscowość (ok. 3300 mieszkańców), położona 156 km na północ od Wenecji i 66 km na północny wschód od Belluno, nad rzeką Ansiei tworzącą na południowy wschód od miejscowości, między Auronzo a Santa Caterina, długi na 3 km utworzony przez zaporę zbiornik znany jako Lago di Santa Caterina (lub Lago di Auronzo). Głównymi atrakcjammi na terenie gminy są: jezioro _Lago di Misurina i położona nad nim miejscowość o tej samej nazwie, oraz wznoszący się w pobliżu, na granicy prowincji Belluno z gminą Dobbiaco w prowincji Bolzano w regionie Trydent, jeden z najsłynniejszych masywów dolomickich, Tre Cime di Lavaredo.
  
  MISURINA
  widok z północnego krańca jeziora Lago di Misurina w kierunku masywu Sorapiss
  fot. PL
- Misurina - miejscowość turystyczna w Dolomitach, położona w gminie Auronzo di Cadore na wysokości 1754 m n.p.m. u stóp jednej ze sławnych grup górskich - Tre Cime di Lavaredo, nad jeziorem o tej samej nazwie (Lago di Misurina). ... więcej informacji
  
  CORTINA D'AMPEZZO
  w głębi z lewej masyw Cristallo, w środku Passo Tre Croci
  fot. PL
- Cortina d'Ampezzo - miejscowość i gmina (około 6 tys. mieszkańców), uchodząca za turystyczną stolicę Dolomitów, jest znanym od dawna, modnym i raczej drogim ośrodkiem sportów zimowych, ale także całoroczną miejscowością wypoczynkową, słynącą z malowniczego położenia, bogatej oferty sportowej, turystycznej i rekreacyjnej, a także z licznych galerii i warsztatów rzemiosła artystycznego oraz sklepów z artykułami najlepszych światowych marek, nastawionych głównie na klientów o większych niż przeciętne możliwościach finansowych. ... więcej informacji
  
  ARABBA
  widok z drogi SP244 od strony przełęczy drogowej Passo Campolongo (1875 m)
  fot. PL
- Arabba - niewielka miejscowość (niecałe 300 mieszkańców) w północnych Włoszech, położona w Dolomitach, w prowincji Belluno regionu Wenecja Euganejska, położona 40 km na zachód od Cortiny d'Ampezzzo, w pobliżu ważnych dolomickich przełęczy drogowych Passo Pordoi oraz Passo Campologno. Popularna miejscowość turystyczna i stacja narciarska, z rozbudowaną bazą noclegową i gastronomiczną. ... więcej informacji
  
  ALLEGHE
  Via Lungo Lago
  nabrzeże jeziora Lago di Alleghe
  fot. PL
- Alleghe - licząca ok. 1200 mieszkańców miejscowość turystyczna położona na wysokości 979 m n.p.m., w wąskiej dolinie nad jeziorem o tej samej nazwie (Lago di Alleghe). W lecie główną atrakcją jest pobliski masyw Monte Civetta, jeden z najpiękniejszych i najbardziej znanych szczytów Dolmitów. W zimie Alleghe jest ośrodkiem narciarskim. ... więcej informacji
- Agordo (w przygotowaniu)
- Feltre (w przygotowaniu)
- Mel (w przygotowaniu)
  
  FALCADE
  Piazza Municipio
  fot. JP
- Falcade - miejscowość i gmina (ok. 1850 mieszkańców) położona w pobliżu granicy z regionem Trydent-Górna Adyga, 65 km na południowy wschód od Bolzano, 38 km (ok. 15 km w linii prostej) na południowy wschód od Canazei, 57 km na południowy zachód od Cortiny d'Ampezzo, na wysokości 1148 m n.p.m., na zachodnim krańcu doliny Valle del Biois. Jest popularnym całorocznym ośrodkiem turystycznym. ... więcej informacji
prowincja Vicenza (w przygotowaniu)
prowincja Werona
- Werona - drugie, po Wenecji, główne miasto regionu, położone nad Adygą, u podnóża Alp Weneckich, na linii Wenecja - Mediolan, niedaleko Jeziora Garda. Do najważniejszych zabytków w Weronie należą m.in: Arena z I wieku n.e. oraz Teatro Romano z I wieku p.n.e., dalej Piazza delle Erbe (centrum miasta, na miejscu dawnego rzymskiego forum), Piazza dei Signori z pomnikiem Dantego, grobowce Scaligerich i tuż obok kościół Santa Maria Antica, kościół Sant'Anastasia, Duomo (katedra), kościół San Zeno Maggiore, zamek Castelvecchio, a także uchodzący za jeden z najpiękniejszych we Włoszech renesansowy ogród Giardino Giusti (Via Giardino Giusti 2) oraz tzw. "dom Julii", przez wielu uważany za główną atrakcję Werony. ... więcej informacji
prowincja Padwa
- Padwa / Padova - liczące ok. 215 tys. mieszkańców miasto nad rzeką Bacchiglione, nieco ponad 40 km na zachód od Wenecji, 96 km na wschód od Werony, 118 km na północny wschód od Bolonii. Stolica prowincji Padwa, ośrodek gospodarczy, ważny węzeł komunikacyjny. Ośrodek turystyczny, znany z wybitnych zabytków architektury sakralnej i świeckiej, takich jak Bazylika św. Antoniego czy Kaplica Scrovegnich, a także z najstarszego na świecie Ogrodu Botanicznego.
prowincja Rovigo (w przygotowaniu)

TRYDENT-GÓRNA ADYGA

Region Trydent-Górna Adyga składa się z dwu prowincji.

prowincja Trydent - licząca ok. 500 tys. mieszkańców prowincja autonomiczna ze stolicą w Trydencie; innymi ważniejszymi miastami są m.in. Rovereto i Riva del Garda, położona na należącym do Trydentu północnym krańcu Jeziora Garda (większość wschodniego i połowa południowego brzegu należy do prowincji Werona w regionie Wenecja Euganejska, a większa część zachodniego i połowa południowego brzegu - do prowincji Brescia w Lombardii). Główną rzeką prowincji jest Adyga. Na terytorium prowincji leży najwyższy wierzchołek masywu Marmolady (3343 m n.p.m.), najwyższego szczytu Dolomitów; leży tu też kilka ważnych przełęczy dolomickich, m.in. Passo Campolongo (na granicy z regionem Wenecja Euganejska), Passo Rolle, Passo Sella (na granicy prowincji Trydent z prowincją Bolzano) czy Passo Pordoi (na granicy prowincji Trydent z prowincją Belluno w regionie Wenecja Euganejska). W Dolomitach uprawia się wspinaczkę i mniej zaawansowane formy turystyki górskiej oraz kolarstwo, a w zimie - sporty zimowe (liczne ośrodki narciarskie). Miejscowości nad Jeziorem Garda (zwłaszcza Torbole) są popularnymi ośrodkami sportów wodnych. Do innych znanych rejonów turystycznych prowincji Trydent należą m.in. doliny Val di Sole, Val Rendena, Val di Non, Val di Fiemme i Val di Fassa.
- Trydent - licząca niecałe 120 tys. mieszkańców stolica regionu Trydent-Górna Adyga i autonomicznej prowincji Trydent. Miasto o długiej historii, najbardziej znane jako miejsce, gdzie w latach 1545-1563 toczyły się obrady słynnego soboru trydenckiego, otwierającego epokę kontrreformacji. Dziś Trydent jest ważnym centrum politycznym, finansowym i przemysłowym północnych Włoch, znanym z relatywnie wysokiej jakości życia mieszkańców, ośrodkiem naukowym i kulturalnym, a także ośrodkiem turystycznym, znanym z dobrze zachowanego historycznego centrum z licznymi godnymi uwagi zabytkami. Turystów przyciągają też organizowane w Trydencie imprezy, m.in. międzynarodowy festiwal filmowy poświęcony górom oraz jarmark bożonarodzeniowy. ... więcej informacji
- Rovereto (w przygotowaniu)
  
  RIVA DEL GARDA
  fot. AL
- Riva del Garda - miejscowość i gmina na północnym krańcu Jeziora Garda, licząca ok. 15 tys. mieszkańców (druga co do wielkości niejscowość nad jeziorem). Znany ośrodek turystyczny. W pobliżu (m.in. w Torbole) ośrodki sportów wodnych - żeglarstwa i windsurfingu. ... więcej informacji
  
  MOLVENO
  widok z drogi SS421 w kierunku północno-zachodnim na jezioro Lago di Molveno i miejsowość
  fot. PL
- Molveno - licząca ok. 1,1 tys. mieszkańców gmina położona nad Jeziorem Molveno, ok. 40 km na północny zachód od Trydentu. Popularna miejscowość wypoczynkowa.. ... więcej informacji
- Moena - miejscowość i gmina (nieco ponad 2600 mieszkańców) położona na wysokości 1184 m n.p.m., nad Avisio, na południowym krańcu doliny Val di Fassa. W lecie Moena może być dobrą bazą wypadową dla osób zainteresowanych wycieczkami i poważniejszymi wyprawami górskimi, a także uprawiających turystykę rowerową. W zimie Moena jest popularnym ośrodkiem narciarskim. ... więcej informacji
- Soraga di Fassa - licząca mniej niż 700 mieszkańców, położona na wysokości 1220 m n.p.m., siedziba jednej z 6 gmin w Val di Fassa. Leży między grupą Latermar na zachodzie a Dolomiti Fassane na wschodzie. Miejscowość jest jedną z najstarszych osad w dolinie i siedzibą gminy, choć nie ma znaczenia turystycznego jako ewentualny punkt wyjściowy wycieczek górskich.
  
  VIGO DI FASSA
  droga SS241
  widok w kierunku północnym
  fot. JP
- Vigo di Fassa - miejscowość (ok. 1250 mieszkańców), położona w Dolomitach, w dolinie Val di Fassa, niecałe 100 km na północny wschód od Trydentu, 38 km na południowy wschód od Bolzano, 12,5 km na południowy zachód od Canazei. Całoroczny ośrodek turystyczny. ... więcej informacji
  
  POZZA DI FASSA
  droga SS48
  fot. JP
- Pozza di Fassa - licząca ok. 2300 mieszkańców miejscowość w gminie San Giovanni di Fassa (Sèn Jan di Fassa), położona u wylotu doliny Val San Nicolo (doliny bocznej doliny Val di Fassa), nad rzeką Avisio, 10 km na południowy zachód od Canazei. Siedziba gminy. Pozza di Fassa jest jedną z najpopularniejszych miejscowości turystycznych w Val di Fassa. ... więcej informacji
  
  PERA
  widok z drogi SS48
  fot. JP
- Pera - niewielka, licząca ok. 500 mieszkańców miejscowość położona ok. 1,5 km na północny wschód od Pozza di Fassa i tworząca z tą miejscowością praktycznie jeden organizm. Pera leży u wylotu doliny Val Vajolet i może być dobrym punktem wyjścia do wycieczek i poważniejszych wypraw górskich w grupie Catinaccio / Rosengarten.
  
  MAZZIN
  droga SS48
  widok w kierunku północnym
  fot. JP
- Mazzin - licząca niecałe 600 mieszkańców miejscowość należąca do rozproszonej gminy Mazzin (której siedziba znajduje się w miejscowości Fontanazzo, położonej wyżej, niecałe 3 km na północny wschód od Mazzin). Leży między Pozza di Fassa a Campitello di Fassa, na wysokości 1395 m, w miejscu, gdzie dolina Val di Fassa skręca skręca na północny wschód, a jeszcze wyżej na wschód w stronę Canazei. ... więcej informacji
- Campestrin - mała miejscowość należąca do gminy Mazzin, położona u wylotu doliny Val di Dona, w grupie Catinaccio / Rosengarten.
- Fontanazzo - mała miejscowość należąca do gminy Mazzin, położona między Campestrin a Campitello di Fassa. Może być punktem wyjścia do zwiedzania grupy Catinaccio / Rosengarten przez dolinę Val di Dona. Dolna część miejscowości (Fontanazzo di Sotto) jest siedzibą gminy Mazzin; część górna (Fontanazzo di Sopra) sąsiaduje z gminą Campitello di Fassa.
  
  CAMPITELLO DI FASSA
  fot. JP
- Campitello di Fassa - miejscowość i gmina (ok. 700 mieszkańców) położona w górnej części doliny Val di Fassa, na wysokości 1448 m n.p.m. Od XIX wieku ośrodek turystyczny. W Campitello di Fassa znajduje się dolna stacja kolejki linowej na Col Rodella (2387 m) - widokowe wgórze wznoszące się bezpośrednio nad miejscowością. ... więcej informacji
  
  CANAZEI
  droga SS48
  fot. PL
- Canazei - miejscowość i gmina (niecałe 2 tys. mieszkańców), położona w Dolomitach, 61 km na zachód od Cortiny d'Ampezzzo, 50 km na wschód od Bolzano, 109 km na północny wschód od Trydentu. Popularna miejscowość turystyczna i stacja narciarska, z rozbudowaną bazą noclegową i gastronomiczną. Przez Canazei przechodzi jedna z najważniejszych dróg dolomickich (Grande Strada delle Dolomiti / Große Dolomitenstraße). Od przełęczy Passo Fedaia i miejscowości położonych na wschód od niej można do Canazei dojechać drogą SP641, biegnącą (między przełęczą a Canazei) u północnych podnóży masywu Marmolady. ... więcej informacji
  
  MADONNA DI CAMPIGLIO
  widok z górnej stacji kolejki na Pradalago
  fot. PL
- Madonna di Campiglio - licząca nieco ponad 800 stałych mieszkańców miejscowość położona na wysokości 1552 m n.p.m., ok. 30 km (w linii prostej) na północny zachód od Trydentu, nieco ponad 100 m na południowy zachód od Bolzano. Całoroczna miejscowość turystyczna, słynny ośrodek sportów zimowych.. ... więcej informacji
prowincja Bolzano
- Bolzano / Bozen - licząca ponad 107 tys. mieszkańcówstolica autonomicznej prowincji Bolzano (Provincia autonoma di Bolzano-Alto Adige / Autonome Provinz Bozen-Südtirol ), węzeł komunikacyjny, ośrodek naukowy i kulturalny, ważny ośrodek turystyczny, znany z zabytków architektury, muzeów, a także organizowanych cyklicznie różnego rodzaju imprez. ... więcej informacji
  
  VIPITENO
  Kościół Ducha Świętego przy Piazza Città
  widok spod dzwonnicy - Wieży Dwunastu / Zwölferturm (Torre delle Dodici)
  fot. PL
- Vipiteno / Sterzing - licząca ok. 7 tys. mieszkańców (z przewagą ludności niemieckojęzycznej - ok. 75%) miejscowość i gmina w prowincji Bolzano, położona 15 km na południowy zachód od przełęczy Brenner. ... więcej informacji
- Fortezza / Franzenfeste - licząca mniej niż 1 tys. mieszkańców (z przewagą ludności niemieckojęzycznej - ok. 60%) miejscowość i gmina położona w południowej części doliny Wipptal, 43 km na południowy wschód od przełęczy Brenner. Ważny węzeł kolejowy. ... więcej informacji
  
  MERANO
  Castel Trauttmansdorff i ogrody botaniczne
  fot. JP
- Merano (niemiecka nazwa: Meran) - miasto i licząca ponad 40 tys. gmina położona 33 km na północny zachód od Bolzano. Miasto, słynące z łagodnego klimatu i pięknego położenia, jest popularnym ośrodkiem turystycznym. ... więcej informacji
  
  ST. LEONHARD IN PASSEIER
  fot. JP
- St. Leonhard in Passeier (nazwa włoska: San Leonardo in Passiria) miejscowość i licząca ok. 3,500 mieszkańców gmina położona w dolinie Passeiertal / Val Passiria w miejscu, gdzie dolina ta, biegnąca od Merano mniej więcej południkowo na północ, rozdziela się na dwie gałęzie, z których jedna prowadzi na północny zachód, w stronę granicy z Austrią na przełęczy Timmelsjoch / Passo del Rombo, a druga, znana jako Waltental, na północny wschód, w stronę przełęczy Jaufenpass / Passo di Monte Giovo i miejscowości Vipiteno / Sterzing w dolinie Wipptal. ... więcej informacji
- Bressanone / Brixen - liczące ok. 22 tys. mieszkańców miasto i gmina położone 44 km na południowy wschód od przełęczy Brenner. Główne miasto doliny Valle Isarco, z licznymi godnymi uwagi zabytkami architektury w historycznym centrum. W lecie dobra baza wypadowa dla turystyki pieszej i rowerowej, w zimie ośrodek narciarski. ... więcej informacji
- Brunico / Bruneck - liczące ok. 16,5 tys. mieszkańców miasto i gmina położone w prowincji Bolzano, 67 km na południowy wschód od przełęczy Brenner. Największe miasto doliny Val Pusteria, znane z XIII-wiecznego zamku oraz z położonego w pobliżu ośrodka narciarskiego, jednego z największych w Południowym Tyrolu. ... więcej informacji
- Ortisei / Sankt Ulrich in Gröden - miejscowość i gmina (ok. 4,7 tys. mieszkańców) położona w Dolomitach na wysokości 1236 m n.p.m. w dolinie Val Gardena, 66 km od Cortiny d'Ampezzo, 36 km na wschód od Bolzano, 93 km na północny wschód od Trydentu. Popularna miejscowość turystyczna i stacja narciarska, z rozbudowaną bazą noclegową, gastronomiczną i sportowo-rekreacyjną. ... więcej informacji
  
  SELVA DI VAL GARDENA
  Castel Gardena / Fischburg, widok od strony zachodniej
  fot. JD
- Santa Cristina Valgardena / St. Christina in Gröden - miejscowość i gmina (ok. 1,9 tys. mieszkańców)położona w Dolomitach na wysokości 1428 m n.p.m. w dolinie Val Gardena, 62 km od Cortiny d'Ampezzo, 40 km na wschód od Bolzano, 96 km na północny wschód od Trydentu. Popularna miejscowość turystyczna i stacja narciarska. ... więcej informacji
  
  SELVA DI VAL GARDENA
  droga SS242
  fot. PL
- Selva di Val Gardena / Wolkenstein in Gröden - miejscowość i gmina (niecałe 2,7 tys. mieszkańców) położona w Dolomitach na wysokości 1563 m n.p.m., w dolinie Val Gardena, 59 km od Cortiny d'Ampezzo, 43 km na wschód od Bolzano, ok. 100 km na północny wschód od Trydentu. Popularna miejscowość turystyczna i stacja narciarska, z rozbudowaną bazą noclegową, gastronomiczną i sportowo-rekreacyjną. ... więcej informacji
  
  CORVARA IN BADIA
  droga SS244
  wjazd do miasta od strony północnej
  widok na masyw Piz Boè (3152 m)
  fot. PL
- Corvara in Badia - miejscowość i gmina (niecałe 1400 mieszkańców) położona 63 km na północny wschód od Bolzano, 36 km na południe od Brunico, 36 km na zachód od Cortiny d'Ampezzo. Popularna miejscowość turystyczna i stacja narciarska, z rozbudowaną bazą noclegową i gastronomiczną. Główny ośrodek regionu turystycznego Alta Badia, położonego w górnej części doliny Val Badia.. ... więcej informacji
- Colfosco - licząca ok. 500 mieszkańców miejscowość położona w dolinie Alta Badia, w gminie Corvara in Badia. Całoroczny ośrodek turystyczny. ... więcej informacji

DOLINA AOSTY

Autonomiczny region Dolina Aosty dzieli się na 74 gminy.

Valtournenche - licząca ok. 2300 mieszkańców rozproszona gmina zajmująca górną część doliny Valtournenche, odgałęziającej się od doliny rzeki Dora Baltea w okolicy miejscowości Châtillon i biegnącej na północ, w stronę Matterhornu (4478 m), tu noszącego nazwę Monte Cervino. Z turystycznego punktu widzenia najważniejszą miejscowością gminy jest bez wątpienia miejscowość Breuil-Cervinia, znana przede wszystkim jako jeden z największych i najważniejszych ośrodków narciarskich we Włoszech. ...więcej informacji

LOMBARDIA

Region Lombardia, składający się z 12 prowincji, leży w północnych Włoszech. Od północy graniczy ze Szwajcarią (z kantonami Ticino i Gryzonia), od zachodu z Piemontem, od południa z regionem Emilia-Romania, wreszcie od wschodu z Wenecją Euganejską i regionem Trydent-Górna Adyga. Powierzchnia Lombardii wynosi 23 863,65², liczba ludności - ok. 10 mln. Najważniejszymi i najpopularniejszymi ośrodkami turystycznymi Lombardii są: Mediolan, Pawia, Bergamo, Brescia i Mantua. Na turystów czeka tu też wiele mniejszych, malowniczo położonych miast i miejscowości nad wielkimi lombardzkimi jeziorami, np. Luino nad Jeziorem Maggiore, Menaggio, Tremezzo, Como, Bellagio, Varenna nad Jeziorem Como, Sirmione, Desenzano del Garda czy Limone sul Garda nad Jeziorem Garda, a także zachowane w różnych miejscach zabytkowe zamki czy sanktuaria. Miejscowości położone nad jeziorami oferują bogate możliwości plażowania, kąpieli, uprawiania wszelkiego rodzaju sportów wodnych, a także wycieczek statkami, a Alpy - nieograniczone możliwości uprawiania turystyki górskiej, pieszej (od łatwych spacerów czy wycieczek pieszych poprzez poważne wyprawy górskie do wspinaczki, zarówno w rejonie doliny Valtellina, w ALpach Retyckich, jak w Alpach Bergamskich, np. w masywie Grigna) i rowerowej. W zimie do dyspozycji turystów jest kilka nowoczesnych ośrodków narciarskich. Dla części turystów szczególną atrakcję mogą stanowić liczne w Lombardii ślady obecności ludzi na tych terenach w czasach prehistorycznych, np. słynny, jeden z największych na świecie zbior petroglifów w dolinie Val Camonica lub prehistoryczne osady palafitowe, zachowane w wielu miejscach, np. w pobliżu południowego krańca Jeziora Garda. Wiele z atrakcji Lombardii figuruje na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. ... więcej informacji

prowincja Mediolan
- Mediolan - stolica regionu Lombardia i prowincji Mediolan, położona na północno-zachodnim skraju Niziny Padańskiej, na wysokości 122 m n.p.m., 575 km na północny zachód od Rzymu, 267 km na zachód od Wenecji, 283 km na południowy wschód od Zurychu i 320 km na południowy wschód od Genewy.
  
  MEDIOLAN
  katedra Santa Maria Nascente
  fot. PL
  
  Mediolan jest drugim (po Rzymie) pod względem liczby ludności miastem Włoch, najważniejszym włoskim centrum przemysłowym i finansowym (siedzibą włoskiej giełdy, licznych banków, towrzystw ubezpieczeniowych, itp.), ważnym węzłem komunikacyjnym, ośrodkiem kulturalnym i naukowym, oraz jednym z najważniejszych ośrodków mody w skali światowej; jest też jedną z najpopularniejszych destynacji turystycznych Włoch, przyciągającą rocznie prawie 10 mln zwiedzających. Do najbardziej znanych atrakcji Mediolanu zalicza się m.in.: katedrę Santa Maria Nascente, słynny teatr operowy La Scala, kościół św. Ambrożego (Sant'Ambrogio) z XI wieku, jeden z najlepszych przykładów romańskiej architektury Lombardii, bazylikę San Lorenzo Maggiore zbudowaną na przełomie IV i V wieku (według niektórych źródeł nawet wcześniej, na początku drugiej połowy IV wieku), jeden z najstarszych kościołów Mediolanu, zespół sakralny Santa Maria delle Grazie z freskiem Ostatnia Wieczerza Leonarda da Vinci, jedno z najważniejszych europejskich muzeów sztuki znane jako Pinacoteca di Brera, otwartą w 1877 galerię handlową, znaną jako Galleria Vittorio Emanuele II, a także legendarną "dzielnicę mody" - Quadrilatero della moda). ...więcej informacji
prowincja Monza e Brianza
- Monza (w przygotowaniu)
- Bianza (w przygotowaniu)
prowincja Bergamo
- Bergamo - miasto i gmina położone 57 km na północny wschód od Mediolanu, 43 km na północny zachód od Brescii. Czwarte pod względem liczby mieszkańców (po Mediolanie, Brescii i Monzie) miasto Lombardii i stolica prowincji, jedno z najbardziej uprzemysłowionych i najbogatszych miast Włoch. Węzeł komunikacyjny, z międzynarodowym lotniskiem Orio al Serio International Airport, znanym też jako Il Caravaggio International Airport (będącym trzecim pod względem liczby pasażerów międzynarodowym lotniskiem we Włoszech), dworcem kolejowym i przebiegającą w pobliżu miasta autostradą A4. Główną atrakcją turystyczną jest Città Alta (Bergamo Alta), położona na wzgórzach, otoczona murami obronnymi historyczna część miasta, uważana za jeden z najbardziej malowniczych zespołów architektonicznych we Włoszech i będąca drugą, po Mediolanie, najpopularniejszą atrakcją turystyczną Lombardii. ... więcej informacji
prowincja Lecco
- Lecco - miasto i gmina (ok. 48 tys. mieszkańców), położone w pobliżu południowo-wschodniego krańca Jeziora Como, 56 km na północny wschód od Mediolanu, 31 km na północny wschód od Como, 42 km na północny zachód od Bergamo. Malowniczo położona stolica prowincji Lecco. Lecco nie uchodzi za szczególnie interesującą destynację turystyczną. Z części przewodników turystycznych i innych źródeł dotyczących miasta zdaje się nawet wynikać, że warto je odwiedzić głównie dlatego, że w domu swego ojca, hrabiego Pietra Manzoniego (1736-1807), rezydencji rodu Manzonich w dzielnicy Caleotto w Lecco, spędził część swego dzieciństwa wybitny włoski pisarz Alessandro Manzoni (1785–1873). Nie wydaje się jednak, by należało wiązać turystyczne znaczenie Lecco przede wszystkim z osobą Manzoniego. Miasto jest ładne, malowniczo położone, i może być atrakcyjnym miejscem wakacyjnego pobytu (zwłaszcza dla osób zainteresowanych sportami wodnymi lub turystyką górską), a także dobrą bazą wypadową do zwiedzania okolic Jeziora Como i całej północnej Lombardii. ... więcej informacji
  
  VARENNA
  okolice przystani statków i promów
  fot. PL
- Varenna - miejscowość i gmina (ok. 800 mieszkańców) malowniczo położona na wschodnim brzegu Jeziora Como, 18 km na północ od Lecco. Malowniczo położona Varenna, dawniej wioska rybacka, jest dziś jedną z najpopularniejszych miejscowości turystycznych nad Jeziorem Como, z dobrze rozwiniętą infrastrukturą noclegową i gastronomiczną, dogodnie położoną mniej więcej w połowie drogi między północnym a południowym krańcem jeziora. Dzięki swemu położeniu i wygodnym połączeniom promowym z Bellagio, Griante i Menaggio Varenna może być dobrą bazą do zwiedzania całego regionu Jeziora Como. ... więcej informacji
  
  COLICO
  Piazza Garibaldi
  fot. PL
- Colico - miasto i gmina (niecałe 8 tys. mieszkańców) w Lombardii, położone w pobliżu północnego krańca Jeziora Como, na jego wschodnim brzegu, 37 km na północ od Lecco. Dla większości turystów Colico i okolice stanowią przede wszystkim bazę do uprawiania sportów wodnych. Dla innych bardziej interesujące będą wycieczki górskie w masywie Monte Legnone, a dla turystów zainteresowanych militariami atrakcyjne mogą być liczne w okolicach Colico pozostałości fortyfikacji z różnych okresów historycznych. Dysponujące rozbudowaną infrastrukturą turystyczną miasto może też być dobrą bazą do zwiedzania regionu Jeziora Como i północnej Lombardii. ... więcej informacji
prowincja Como
- Como - miasto i gmina (ok. 85 tys. mieszkańców) położone na wysokości 201 m n.p.m. w pobliżu południowo-zachodniego krańca Jeziora Como, 52,5 km na północ od Mediolanu. Malowniczo położone miasto, stolica prowincji Como, słynące z kilku interesujących zabytków, z których za najważniejszy uchodzi katedra Santa Maria Assunta, jest jednym z najczęściej odwiedzanych przez turystów miejscowości w Lomabrdii, dla wielu z nich pełniąc też rolę bazy wypadowej do zwiedzania całego regionu. ... więcej informacji
MENAGGIO
Viale Benedetto Castelli
fot. PL
Menaggio - licząca nieco ponad 3 tys. stałych mieszkańców, najważniejsza miejscowość wypoczynkową na zachodnim brzegu Jeziora Como, dysponującą rozbudowaną infrastrukturą noclegową i gastronomiczną, położona ok. 35 km na północny wschód od Como, 12 km od Porlezzy nad jeziorem Lugano, w odległości ok. 5 km w linii prostej od Varenny i w podobnej odległości od Bellaggio. Za główny plac historycznego centrum Menaggio uchodzi Piazza Garibaldi. W pobliżu placu jest przystań, z której odpływają promy łączące Menaggio z innymi miejscowościami nad Jeziorem Como, port jachtowy, a także południowy koniec ulicy Viale Benedetto Castelli, pełniącej funkcję promenady. ...więcej informacji

GRAVEDONA
widok na miasto z promu płynącego przez Jezioro Como
po prawej budynek Palazzo Gallio
fot. JD
Gravedona - miasto liczące niecałe 3 tys. mieszkańców, położone na wysokości 201 m n.p.m. w prowincji Como, w pobliżu północnego krańca Jeziora Como, ok. 100 km na północ od Mediolanu, 55 km na północ od Lecco, nieco ponad 50 km na północny wschód od Como, 54 km na zachód od Sondrio i 39 km na południowy zachód od Chiavenny. Miasto może być dobrą bazą do zwiedzania regionu Jeziora Como i północnej Lombardii. Do najważniejszych atrakcji turystycznych Gravedony należą: wzniesiony w końcy XVI wieku Palazzo Gallio oraz kilka zabytkowych kościołów, w tym kościół Santa Maria del Tiglio o historii sięgającej XII wieku. ...więcej informacji
prowincja Varese - prowincja (ok. 900 tys. mieszkańców) położona w północno-zachodniej części Lombardii. Na zachodzie prowincja Varese graniczy z Piemontem: granica biegnie przez Jezioro Maggiore i dalej na południe wzdłuż początkowego odcinka dolnego biegu rzeki Ticino. Na terenie prowincji leży południowo-zachodni kraniec Jeziora Lugano oraz całe Jezioro Varese, które wraz z sześcioma mniejszymi jeziorami tworzy grupę jezior zwaną "siedmioma jeziorami prowincji Varese" (Sette Laghi Varesini). Najbardziej interesującym miastem prowincji jest jej stolica, Varese. Na północny zachód od Varese znajduje się sanktuarium Sacro Monte di Varese, a na południowy wschód park archeologiczny Castelseprio. Na wschodnim brzegu Jeziora Maggiore najbardziej interesującymi miejscami są miasto Luino, sanktuarium znane jako Eremo di Santa Caterina del Sasso, a także, w pobliżu południowego końca jeziora, dawna twierdza Rocca di Angera.
- Varese (w przygotowaniu)
- Luino - liczące ok. 14 tys. mieszkańców masto znane z odbywającego się w każdą środę targu, przyciągającego rzesze turystów z kraju i zagranicy.
prowincja Pavia
- Pawia / Pavia (w przygotowaniu)
prowincja Lodi (w przygotowaniu)
prowincja Cremona
- Cremona - miasto (nieco ponad 70 tys. mieszkańców) położone w dolinie Padu, 85 km na południowy wschód od Mediolanu, znane ze średniowiecznych zabytków najwyższej klasy, a także jako miejsce urodzenia i działalności najwybitniejszego lutnika w historii muzyki, Antonia Stradivariego, zwanego Stradivariusem. Dzięki centralnemu położeniu, tuż przy autostradzie A21 (E70) łączącej Piacenzę z Brescią Cremona może być dobrym punktem wypadowym do zwiedzania całych północnych Włoch. Główną atrakcją turystyczną Cremony jest plac Piazza del Comune, przy którym stoją najważniejsze zabytki miasta: romańska katedra (Cattedrale di Santa Maria Assunta) z XII wieku z elementami gotyckimi, renesansowymi i barokowymi oraz wysoką dzwonnicą, ośmioboczne baptysterium z XII wieku, Palazzo del Comune - ratusz z XIII wieku (w jednej z sal mieszczącego się w ratuszu muzeum można zobaczyć słynne skrzypce "Il Cremonese 1715" wykonane w 1715 roku przez Antonia Stradivariego), oraz tzw. Loggia dei Militi z końca XIII wieku. Stosunkowo niedaleko Piazza del Comune leży Piazza Stradivari, z pomnikiem sławnego lutnika. Nieco oddalone od centrum są: Museo Stradivariano i Museo Civico Ala Ponzone (kolekcja malarstwa, rzeźby, ceramiki, obiektów archeologicznych, itp.). ... więcej informacji
prowincja Mantua
- Mantua - miasto (niecałe 50 tys. mieszkańców), w końcu XII wieku otoczone z trzech stron (dla zwiększenia obronności) sztucznymi jeziorami (Lago Superiore, Lago di Mezzo, i Lago Inferiore) utworzonymi z rozlewisk rzeki Mincio wypływającej z Jeziora Garda; czwarte jezioro wyschło w końcu XVIII wieku. Przez prawie cztery stulecia Mantua - rządzona przez ród Gonzagów - była jednym z najważniejszych ośrodków politycznych i kulturalnych w północnych Włoszech. Za główny zabytek Mantui uchodzi Palazzo Ducale, ogromny zespół zamkowo-pałacowy będący niegdyś siedzibą Gonzagów, położony między Piazza Sordello a brzegiem jeziora Lago di Mezzo. Przy Piazza Sordello wznosi się też katedra (Cattedrale di San Pietro, Duomo), zbudowana na przełomie XIV i XV wieku. Na południowy zachód od Piazza Sordello znajdują się kolejne dwa główne place Mantui - Piazza del Broletto i Piazza dell'Erbe, z Palazzo della Ragione (z wieżą zegarową z XV wieku) i charakterystyczną Rotonda di San Lorenzo z XI wieku, a także bodaj najważniejszym kościołem Mantui, Basilica di Sant'Andrea, wzniesionym w XV wieku na polecenie Ludovica II Gonzagi według projektu Albertiego (poźniej przebudowywanym i ukończonym dopiero w XVIII wieku). ... więcej informacji
prowincja Brescia - największa pod względem powierzchni, licząca ponad 1,2 mln mieszkańców prowincja Lombardii, położona między Jeziorem Iseo na zachodzie i Jeziorem Garda na wschodzie, oraz Alpami Retyckimi na północy i północnym wschodzie i doliną Padu na południu. Prowincja Brescia graniczy z prowincjami Sondrio na północy i połnocnym zachodzie, Bergamo na zachodzie, Cremona na południowym zachodzie i na południu, Mantua na południu, oraz z prowincją Werona regionu Wenecja Euganejska i prowincją Trydent regionu Trydent-Górna Adyga. Głównymi atrakcjami prowincji są: jej stolica, Brescia (z zabytkami z czasów rzymskich i longobardzkich), miejscowości położone na zachodnim i południowo-zachodnim brzegu Jeziora Garda (w tym Limone sul Garda, Gargnano, Toscolano-Maderno, Gardone Riviera, Salò, San Felice del Benaco, Desenzano del Garda i Sirmione, oraz dolina Val Camonica ze słynnym, jednym z największych na świecie zbiorów petroglifów i prehistoryczne osady palafitowe, zachowane w wielu miejscach, np. w pobliżu południowego krańca Jeziora Garda.
- Brescia - miasto (niecałe 200 tys. mieszkańców) i gmina w Lombardii, położone ok. 90 km na wschód od Mediolanu, 69 km na północny zachód od Werony, niedaleko południowego krańca Jeziora Garda. Drugie, po Mediolanie, największe miasto Lombardii, stolica prowincji Brescia. Jeden z najważniejszych ośrodków przemysłowych Włoch. Założone ok. 1200 lat p.n.e. miasto, bogate w dobrze zachowane zabytki ze wszystkich okresów historycznych, jest dziś jedną z najpopularniejszych destynacji turystycznych północnych Włoch. Do najważniejszych zabytków Brescii, figurujących na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO, należą park archeologiczny obejmujący rejon rzymskiego forum oraz zespół klasztorny San Salvatore-Santa Giulia z czasów Longobardów. ... więcej informacji
  
  LIMONE
  fot. AL
- Limone sul Garda - niewielka (ok. tysiąca mieszkańców) miejscowość w północnej części zachodniego brzegu Jeziora Garda, wciśnięta między jezioro i strome skały. Kościół San Benedetto z XVII wieku, port, promenada, mała starówka. Pozostałości licznych limonaie (uprawa cytryn), najlepiej widoczne od strony jeziora. ... więcej informacji
  
  GARGNANO
  widok z drogi SP9 po zachodniej stronie jeziora w kierunku Monte Baldo
  fot. AL
- Gargnano - popularna miejscowość turystyczna (ok. 3 tys. mieszkańców) położona na zachodnim brzegu Jeziora Garda, z kilkoma zabytkami. Gargnano może być wygodną bazą wypadową do zwiedzania całego rejonu na zachód od jeziora. ... więcej informacji
- Toscolano-Maderno - dwie połączone miejscowości (ok. 7 tys. mieszkańców) położone na zachodnim brzegu Jeziora Garda. Charakter turystyczny ma leżące od strony południowej Maderno, z szeroką plażą. ... więcej informacji
- Gardone Riviera - mała miejscowość i gmina znana z dawnej rezydencji Gabriela d'Annunzio (obecnie muzeum) oraz ogrodu botanicznego. ... więcej informacji
- Salò - licząca nieco ponad 10 tys. mieszkańców miejscowość i gmina na zachodnim brzegu Jeziora Garda, nad zatoką, z długą i bardzo ładną promenadą nadbrzeżną oraz kilkoma interesującymi zabytkami. W latach 1943-1945 Salò było stolicą tzw. Republiki Salò, mariontkowego państwa stworzonego przez Niemców po obaleniu rządów faszystowskich we Włoszech. ... więcej informacji
- San Felice del Benaco (w przygotowaniu)
  
  DESENZANO
  fot. AL
- Desenzano del Garda - największa miejscowość (ok. 27 tys. mieszkańców) nad Jeziorem Garda, położona na jego południowo-zachodnim krańcu, z promenadą, plażami, ośrodkiem sportów wodnych i kilkoma interesującymi zabytkami, znana jao miejscowość wypoczynkowa już w czasach rzymskich ... więcej informacji
- Sirmione - licząca ok. 7 tys. mieszkańców miejscowość i gmina na półwyspie Sirmione, wcinającym się od południa w Jeziora Garda niemal dokładnie w połowie południowego brzegu. Popularne miejsce wypoczynku i uzdrowisko (gorące źródła wody zawierającej siarkę) znane od czasów rzymskich. Główne atrakcje: ruiny rzymskiej willi zwanej Grotte di Catullo i warowny zamek na wodzie Scaligerich z XIII wieku. ... więcej informacji
prowincja Sondrio - licząca ok. 180 tys. mieszkańców górzysta prowincja położona na północy Lombardii, granicząca ze Szwajcarią (kantony Ticino i Gryzonia), ze stolicą w Sondrio. Dwiema głównymi częściami prowincji są: Valchiavenna, region alpejski położony na północ od Jeziora Como, obejmujący w szczególności dolinę Valle Spluga (zwaną też Val San Giacomo), między przełeczą Passo dello Spluga a Chiavenną, oraz Valtellina, region pokrywający się w przybliżeniu z dorzeczem górnego biegu rzeki Adda. Głównymi miastami prowincji są Sondrio, Tirano, Bormio i Livigno, a turystyczna atracyjność prowincji jest związana przede wszystkim z Alpami, zarówno w lecie (turystyka piesza i rowerowa), jak w zimie (narciarstwo i inne sporty zimowe). Szczególną atrakcję stanowi położona na wysokości 2757 m n.p.m. przełęcz Passo dello Stelvio oraz biorący od niej nazwę park narodowy, Parco Nazionale dello Stelvio.
- Montespluga (w przygotowaniu)
- Madesimo (w przygotowaniu)
- Campodolcino (w przygotowaniu)
- San Giacomo Filippi (w przygotowaniu)
  
  CHIAVENNA
  Viale Consoli Chiavennaschi (droga SS36), widok z mostu na Merze w górę rzeki (z prawej widoczna wieża kościoła Santa Maria)
  fot. PL
- Chiavenna - historyczne miasto i gmina (niecałe 7,5 tys mieszkańców) położone na północ od Jeziora Como, 127 km na północny wschód od Mediolanu, 70 km na północny zachód od Sondrio, niedaleko granicy ze Szwajcarią. Chiavenna jest największym miastem alpejskiego regionu i popularnym ośrodkiem turystycznym, znanym m.in. ze słynnego festiwalu "Sagra dei Crotti". Za najważniejszy zabytek Chiavenny uważa się kolegiatę św. Wawrzyńca (Collegiata di San Lorenzo). Chiavenna może być też dobrą bazą wypadową do zwiedzania całego regionu Valchiavenna. ... więcej informacji
- Piuro - gmina (niecałe 2 tys. mieszkańców) położona 6,5 km na wschód od Chiavenny, 8,5 km od granicy ze Szwajcarią. W XV i XVI wieku w tym rejonie leżało miasto Piuro, wówczas bogaty, znany w Europie ośrodek handlowy, prawie całkowicie zniszczony przez ogromne osuwisko góry Monte Conto, u której stóp Piuro leżało. Dziś głównymi atrakcjami gminy są: muzeum (Museo degli scavi di Piuro) poświęcone historii miejscowości przed katastrofą, a także położony w pobliżu wodospad znany jako Cascate dell'Acquafraggia. ... więcej informacji
- Villa di Chiavenna - miejscowość i gmina (ok. 1000 mieszkańców), położona na wysokości 633 m n.p.m., nad rzeką Merą, sąsiadująca ze szwajcarską gminą Bregaglia. Za najważniejsze atrakcje turystyczne gminy uważane są stare rezydencje w centrum miejscowości i pobliskie rezydencje wiejskie oraz liczne w okolicy tzw. crotti (jaskinie wykorzystywane przez miejscową ludność jako miejsca przechowywania żywności) ...więcej informacji
- Gordona (w przygotowaniu)
- Morbegno (w przygotowaniu)
- Sondrio - liczące ok. 22 tys. mieszkańców miasto położone w dolnej Valtellinie. Ośrodek administracyjny prowincji Sondrio ... więcej informacji
- Tirano - liczące ok. 9 tys. mieszkańców miasto położone 32 km na półocny wschód od Sondrio i 41 km na południowy zachód od Bormio, jednego z najważniejszych ośrodków turystycznych górnej części doliny (Alta Valtellina). Ważny węzeł komunikacyjny, miejscowość turystyczna znana z sanktuarium maryjnego (Madonna di Tirano) oraz jako stacja końcowa jednej z linii zabytkowych Kolei Retyckich ... więcej informacji
- Bormio - miejscowość i gmina (ok. 4 tys. mieszkańców), położone na wysokości 1225 m n.p.m. w dolinie Addy, niedaleko granicy szwajcarskiej. Bormio jest malowniczo położoną miejscowością turystyczną, z dobrze zachowanym średniowiecznym centrum miasta, i źródłami termalnymi znanymi już w czasach rzymskich i wykorzystywanymi do dzisiaj (Terme di Bormio). W zimie Bormio jest popularnym ośrodkiem narciarskim ... więcej informacji
  
  LIVIGNO
  Via Pedrana
  fot. PL
- Livigno - miasto i gmina licząca ok. 6,5 tys. mieszkańców, położona na wysokości 1816 m n.p.m., w pobliżu granicy ze Szwajcarią. Całoroczna miejscowość turystyczna, w zimie jeden z ważniejszych włoskich ośrodków narciarskich. Strefa wolnocłowa ... więcej informacji

PIEMONT

Region Piemont składa się z ośmiu prowincji (z których jedną jest metropolia Turyn).

prowincja Turyn (Città metropolitana di Torino)
- Turyn (w przygotowaniu)
prowincja Novara
- Arona - miasto i gmina (ok.14,5 tys. mieszkańców), położone w pobliżu południowego końca Jeziora Maggiore, na jego zachodnim brzegu. Miejsce urodzenia św. Karola Boromeusza, którego gigantyczny posąg (Colosso di san Carlo Borromeo) stoi w miejscowości San Carlo, na północy zachód od centrum Arony, na wzgórzu z widokiem na jezioro. ... więcej informacji
prowincja Verbano-Cusio-Ossola
- Alagna Valsesia - niewielka miejscowość i gmina (licząca mniej niż 500 mieszkańców), położona u stóp masywu Monte Rosa, w dolinie Valsesia w prowincji Vercelli we włoskim Piemoncie. Ważna miejscowość turystyczna, w zimie znany ośrodek narciarski. ... więcej informacji
- Macugnaga - rozproszona gmina (ok. 550 mieszkańców) położona w Alpach Pennińskich, w dolinie Valle Anzasca, której górna część podchodzi pod masyw Monte Rosa, drugą najwyższą górę Alp. Miejscowość turystyczna, w zimie popularny ośrodek narciarski. ... więcej informacji
- Belgirate - mała (ok. 500 mieszkańców) miejscowość i gmina położona na zachodnim brzegu Jeziora Maggiore, z licznymi willami i rezydencjami z XVIII i XIX wieku. ... więcej informacji
- Stresa - pięknie położona nad Jeziorem Maggiore popularna miejscowość turystyczna i gmina (ok. 5 tys. mieszkańców), znana przede wszystkim z licznych willi, parków i ogrodów, w tym słynnych ogrodów na dwu spośród pięciu położonych w pobliżu Stresy i w większości należących do gminy Stresa wysp tworzących archipelag Wysp Boromejskich (Isole Borromee). ... więcej informacji
- Baveno - liczące ok. 5 tys. mieszkańców miasto położone na zachodnim brzegu Jeziora Maggiore, nad Zatoką Boromejską, ok. 3 km na północny zachód od Stresy. Miasto jest pięknie położone, z kilkoma godnymi uwagi zabytkami architektury sakralnej, zabudowane licznymi willami i rezydencjami (w większości pochodzącymi z XIX wieku). ... więcej informacji
- Verbania - miasto i gmina (ok. 30 tys. mieszkańców) położone nad Jeziorem Maggiore. Miasto Verbania jest stolicą prowincji Verbano-Cusio-Ossola. Jest także popularną miejscowością turystyczną, znaną z parków i ogrodów, z kórych najsłynniejszym jest ogród botaniczny Villa Taranto, a także kliku cennych zabytków architektury. Dzięki centralnemu położeniu Verbania może być też dobrą bazą wypadową do zwiedzania całego regionu Jeziora Maggiore. ... więcej informacji
- Ghiffa - miasto i gmina (liczące niecałe 2,4 tys. mieszkańców), położone na zachodnim brzegu Jeziora Maggiore, ok. 6 km na północny wschód od Verbanii. Główną atrakcją Ghiffy jest położony na wznoszącym się w pobliżu miejscowości na wysokość 360 m n.m.p. wzgórzu kompleks sakralny - Sacro Monte della Santa Trinità di Ghifa - będący jedną ze "Świętych Gór" Piemontu i Lombardii. ... więcej informacji
- Cannobio - liczące ok. 5100 mieszkańców miasto położone ok. 5 km na południe od granicy szwajcarsko-włoskiej, w miejscu, gdzie czasach rzymskich znajdowała się rzymska osada Cannobinum, w pobliżu ujścia potoku Cannobino, mającego swe źródła w pobliżu Cima della Laurasca (2195 m) i płynącego w kierunku Jeziora Maggiore doliną o tej samej nazwie (Valle Cannobina). ... więcej informacji

LIGURIA

Region Liguria składa się z ośmiu prowincji.

prowincja Genua
- Genua (w przygotowaniu)
prowincja La Spezia (w przygotowaniu)
prowincja Savona (w przygotowaniu)
prowincja Imperia
- Imperia (w przygotowaniu)
  
  SAN REMO
  wybrzeże i plaże w pobliżu portu
  fot. PL
- San Remo / Sanremo - dość duża miejscowość (prawie 60 tys. mieszkańców) nad Morzem Śródziemnym, 145 km na południowy zachód od Genui, ok. 20 km od granicy z Francją. Najbardziej znana (niegdyś elitarna) nadmorska miejscowość turystyczna zachodniej części włoskiej riwiery (Riviera di Ponente). Słynąca też jako "miasto kwiatów", a także jako siedziba Festiwalu Piosenki Włoskiej, kiedyś jednego z najważniejszych w Europie festiwali tego typu. ... więcej informacji
  
  VENTIMIGLIA
  Passeggiata Cavalotti
  fot. AL
- Ventimiglia - miasto położone na Riviera di Ponente, u ujścia do Morza Liguryjskiego rzeki Roia. Miejscowość graniczna między Włochami z Francją. W pobliżu słynny ogród botaniczny - Villa Hanbury, położony na cyplu Mortola, między granicą włosko-francuską. ... więcej informacji

TOSKANIA

Region Toskania składa się z jednego miasta metropolitalnego (Florencja) i dziewięciu prowincji.

prowincja Florencja [Città Metropolitana di Firenze]
- Florencja - stolica Toskanii. Miasto kojarzące się z Renesansem i zachowanymi z tego okresu zabytkami architektury i licznymi dziełami sztuki - we Florencji działali m.in. Dante Alighieri, Leonardo da Vinci i Michał Anioł (Michelangelo Buonarotti), Sandro Boticelli, Donatello, i wielu innych - jest jednym z najczęstszych celów turystycznych we Włoszech, odwiedzanych rocznie przez miliony turystów. ... więcej informacji
  
  VINCI
  samochody turystów pod murami miasta
  fot. AL
- Vinci - otoczone winnicami i gajami oliwnymi miasto rodzinne Leonarda da Vinci. Największą atrakcją miasta jest muzem Leonarda da Vinci, skoncentrowane na działalności Leonarda da Vinci jako wynalazcy, budowniczego, inżyniera, kościół Santa Croce, miejsce chrztu, oraz w pobliskim Anchiano, dom, w którym 15 kwietnia 1452 roku urodził się Leonardo da Vinci. ... więcej informacji
- Empoli (w przygotowaniu)
prowincja Prato
- Prato (w przygotowaniu)
prowincja Pistoia
- Pistoia (w przygotowaniu)
prowincja Lucca
- Lukka / Lucca - jedno z najbogatszych miast w regionie, a niegdyś, od XI do XIV wieku, będące potęgą gospodarczą i polityczną. Najbardziej znane z doskonale zachowanych murów obronnych z XVI-XVII wieku, a także jako miasto rodzinne Giacomo Pucciniego. Przez wielu uważane jest też za jedno z najpiękniejszych miast Włoch. ... więcej informacji
  
  VIAREGGIO
  deptak pieszy
  Belvedere delle Maschere
  fot. PL
- Viareggio - miasto (ok. 60 tys. mieszkańców) położone nad Morzem Tyrreńskim, 27 km na zachód od Lukki. Popularny kurort nadmorski, znany ponadto jako siedziba słynnego Karnawału w Viareggio (Carnevale di Viareggio) uważango za jeden z najważniejszych karnawałów we Włoszech, Europie i na świecie.. ... więcej informacji
prowincja Massa-Carrara
- Massa (w przygotowaniu)
- Carrara (w przygotowaniu)
prowincja Piza
- Piza - miasto w zachodniej Toskanii, nad rzeką Arno, w pobliżu ujścia Arno do Morza Liguryjskiego. Najbardziej znane z tzw. Krzywej Wieży oraz z jednego z najstarszych i najsłynniejszych uniwersytetów w Europie. Główną atrakcją turystyczną jest Campo dei Miracoli, ogromy płaski trawiasty teren, na którym wznoszą się: katedra, baptysterium i "Krzywa Wieża". ... więcej informacji
  
  VOLTERRA
  widok na miasto z Piazza Martiri della Libertà
  fot. PL
- Volterra - niewielkie miasto położone na wzgórzu mniej więcej w połowie drogi między Pizą a Sieną. Niegdyś ważne centrum etruskie, znane też jako tradycyjne miejsce wydobywania i przetwarzania alabastru. Museo Guarnacci, z bogatymi zbiorami prezentującymi kulturę etruską od IV do I wieku p.n.e, uchodzi za jedno z najważniejszych muzeów archeologicznych we Włoszech. ... więcej informacji
- San Miniato (w przygotowaniu)
  
  CASCIANA TERME
  fot. AL
- Casciana Terme - niewielkie miasto (ok. 2500 mieszkańców) znane od dawna jako uzdrowisko termalne. ... więcej informacji
  
  CHIANNI
  widok na miasto z drogi SP48
  fot. AL
- Chianni - niewielka miejscowość i gmina (ok. 1500 mieszkanców) położone na wzgórzu, na wysokości 284 m n.p.m., w otoczeniu lasów kasztanowych, winnic i gajów oliwnych. ... więcej informacji
prowincja Livorno
- Livorno (w przygotowaniu)
- Piombino (w przygotowaniu)
prowincja Grosseto
- Grosseto (w przygotowaniu)
- Orbetello (w przygotowaniu)
prowincja Siena
- Siena - otoczone średniowiecznymi murami miasto w środkowej Toskanii, w XII i XIII wieku jedno z największych i najważniejszych w Europie. Do najważniejszych zabytków Sieny należą m.in.: plac katedralny z romańsko-gotycką katedrą oraz ogromny Piazza del Campo (na którym dwa razy do roku rozgrywany jest słynny wyścig konny zwany "Palio"), uchodzący za jeden z najpiękniejszych średniowiecznych placów we Włoszech. ... więcej informacji
  
  SAN GIMIGNANO
  widok na miasto od strony południowej z lokalnej drogi nr SP47 prowadzącą w kierunku Volterryfot. PL
- San Gimignano - otoczone murami średniowieczne miasto w środkowej Toskanii, z dobrze zachowaną architekturą zabytkowego centrum; szczególną atrakcję stanowi zespół 14 zachowanych (z ponad 70 niegdyś istniejących), z daleka widocznych wież z XI-XIII wieku, nadający miastu jedyny w swoim rodzaju wygląd. ... więcej informacji
  
  MONTERIGGIONI
  Piazza Roma
  fot. AL
- Monteriggioni - średniowieczne, niemal w całości zachowane miasteczko-twierdza w środkowej Toskanii, niedaleko Sieny. ... więcej informacji
- Montalcino (w przygotowaniu)
- Montepulciano (w przygotowaniu)
  
  CAMPIGLIA D'ORCIA
  widok na miejscowość od strony południowej z drogi nr SP61
  fot. PL
- Campiglia d'Orcia - to mała (ok. 400 mieszkańców) miejscowość położona w Toskanii, około 65 km na południowy wschód od Sieny. ... więcej informacji
- Pienza (w przygotowaniu)
- Monticchiello (w przygotowaniu)
  
  SINALUNGA
  widok na miasto od strony północno-wschodniej z ulicy Via Piave
  fot. PL
- Sinalunga - liczące ok. 12 tys. mieszkańców miasto i siedziba gminy położone w Toskanii, w prowincji Siena, na wysokości 364 m. n.p.m., niecałe 50 km na południowy wschód od Sieny, 35 km na południowy zachód od Arezzo... więcej informacji
  
  PETROIO
  widok na miejscowość od strony zachodniej z drogi nr SP71
  fot. PL
- Petroio - to mała miejscowość położona w w gminie Trequanda, ok. 60 km na południowy wschód od Sieny, znana z wyrobów z terakoty. ... więcej informacji
prowincja Arezzo
- Arezzo - Miasto i gmina (ok. 100 tys. mieszkańców) położone niecałe 80 km na południowy wschód od Florencji. Stolica prowincji, ważny ośrodek turystyczny znany z tradycji złotniczej, wielu zabytków architektury sakralnej i świeckiej, a także z Giostra del Saracino, organizowanego dwa razy w roku turnieju rycerskiego o początkach sięgających Średniowiecza. ... więcej informacji
- Sansepolcro (w przygotowaniu)
- Monterchi (w przygotowaniu)
- Cortona (w przygotowaniu)

UMBRIA

Region Umbria składa się z dwu prowincji.

Perugia (w przygotowaniu)

ASYŻ
Bazylika Św. Franciszka (Basilica di San Francisco)
widok na miasto od strony południowo-zachodniej
fot. PL
Asyż - miasto i gmina w środkowych Włoszech, położone 27 km na południowy wschód od Perugii, znane przede wszystkim jako miejsce urodzenia św. Franciszka, urodzonego jako Giovanni di Pietro di Bernardone w 1181 lub 1182 roku, zmarłego w 1226 roku, kanonizowanego dwa lata później, założyciela zakonu franciszkanów, oraz miejsce urodzenia i śmierci św. Klary, współzałożycielki zakonu klasysek. Słynie też z wielu zabytków i jest jednym z najważniejszych ośrodków turystycznych Umbrii i całych środkowych Włoch. ... więcej informacji

SYCYLIA

Region Sycylia składa się z dziewięciu prowincji.

prowincja Messyna
- Messyna - trzecie pod względem liczby mieszkańców (ok. 250 tys.) miasto na Sycylii, położone nad Cieśniną Mesyńską, połączone komunikacją promową z Półwyspem Apenińskim. Dla większości turystów miejsce, w którym zaczynają zwiedzanie Sycylii. Miasto było prawie całkowicie zniszczone przez katastrofalne trzęsienie ziemi z epicentrum w Cieśninie Messyńskiej, jakie miało miejsce 28 grudnia 1908 roku. ... więcej informacji
  
  MILAZZO
  Piazza Caio Duilio, widok w kierunku południowego odcinka Piano Baele
  fot. PL
- Milazzo - miasto (ponad 32 tys mieszkańców) położone nad Morzem Tyrreńskim, 39 km na zachód od Messyny. Najlepszy punkt wypadowy do zwiedzania Wysp Liparyjskich. ... więcej informacji
- Wyspy Liparyjskie (w przygotowaniu)
  
  TYNDARIS
  Santuario della Madonna Nera
  fot. PL
- Tyndaris - mała miejscowość (zaledwie kilkudziesięciu stałych mieszkańców) położona nad zatoką Morza Tyrreńskiego zwaną Golfo di Patti, na niewysokim (268 m n.p.m.) wzgórzu, 60 km na zachód od Messyny, znana z tzw. Sanktuarium Czarnej Madonny, parku archeologicznego (z pozostałościami miasta z czasów greckich i rzymskich), a także pięknego widoku na znajdującą się u stóp wzgórza lagunę. ... więcej informacji
  
  NOVARA DI SICILIA
  
  fot. PL
- Novara di Sicilia - mała (ok. 1,5 tys. mieszkańców), ładnie położona i malowniczo zabudowana miejscowość położona 69 km na zachód od Messyny. ... więcej informacji
  
  GIARDINI-NAXOS
  widok od strony Capo Schisò
  fot. PL
- Giardini-Naxox - miejscowość i gmina (ok. 9,5 tys. mieszkańców) położona na wybrzeżu Morza Jońskiego, 40 km na południowy zachód od Messyny, 39 km na północny wschód od Katanii, 6,5 km od Taorminy. Popularna nadmorska miejscowość turystyczna. ... więcej informacji
  
  TAORMINA
  widok z korony Teatro Antico, w głębi z lewej wybrzeże Morza Jońskiego na południowy zachód od Taorminy, z prawej masyw Etny
  fot. PL
- Taormina - miejscowość (ok. 11 tys. mieszkańców) i gmina położona na południowych zboczach gór masywu Monti Peloritani opadających do Morza Jońskiego, 52 km na południowy zachód od Messyny i 53 km na północny wschód od Katanii. Taormina jest jedną z najpopularniejszych miejscowości turystycznych na Sycylii, słynącą z rozciągających się z wielu punktów miasta spektakularnych widoków na długi odcinek wybrzeża Morza Jońskiego i na pobliską Etnę, zabytków, z których najbardziej znanym jest dobrze zachowany i pięknie położony teatr grecko-rzymski (Teatro antico), a także z niezwykle rozbudowanej infrastruktury turystycznej, z wieloma hotelami, pensjonatami, restauracjami, kawiarniami, galeriami sztuki, antykwariatami i sklepami, odwiedzaną od XIX wieku przez przedstawicieli europejskiej arystokracji, elit finansowych, świata polityki, intelektualistów, pisarzy i artystów, a także przez miliony "zwykłych" turystów z całego świata. ... więcej informacji
  
  CASTELMOLA
  widok z Teatro Antico w Taorminie
  fot. PL
- Castelmola - mała miejscowość turystyczna (ok. 1,1 tys. mieszkańców) i gmina, położona nad Taorminą, na wzgórzu na wysokości 501 m n.p.m., 56,5 km na południowy zachód od Messyny, 57,5 km na północny wschód od Katanii. Główną atrakcją Castelmoli jest bliskość Taorminy, oraz malownicze położenie miasta, z którego wielu punktów rozciągają się wspaniałe rozległe widoki na długi odcinek wybrzeża Morza Jońskiego i niedaleką Etnę. ... więcej informacji
  
  LETOJANNI
  plaże Letojanni widziane z korony Teatro Antico w Taorminie
  fot. PL
- Letojanni - mała miejscowość nadmorska (ok. 2,8 tys. mieszkańców) i gmina położona nad Morzem Jońskim, 51 km na południowy zachód od Messyny, 52 km na północny wschód od Katanii i ok. 8,5 km na północny wschód od Taorminy. Miejscowość jest znana z długiej piaszczystej plaży; może też być dobrą bazą wypadową do zwiedzania północno-wschodniej Sycylii. ... więcej informacji
prowincja Palermo
- Palermo - stolica Sycylii. Największe miasto (ponad 650 tys. mieszkańców) oraz najważniejszy ośrodek gospodarczy i kulturalny wyspy, położone w jej północno-zachodniej części. Miasto, założone w VIII wieku p.n.e., z licznymi zabytkami architektury i dziełami sztuki zachowanymi z różnych okresów historycznych oraz bogatą ofertą turystyczną, jest dziś jednym z głównych celów turystycznych we Włoszech i w całym regionie Morza Śródziemnego, przyciągającym każdego roku tysiące odwiedzających z całego świata. Głównymi zabytkami Palermo są Pałac Normanów - Il Palazzo dei Normanni, którego początki sięgają czasów arabskich, oraz katedra, pochodząca z kolei z okresu panowania Normanów. Poza tym jednak miasto słynie z licznych zabytkowych kościołów i budowli świeckich pochodzących z różnych okresów historycznych. Są też w Palermo interesujące muzea (warto pamiętać zwłaszcza o Museo Archeologico Regionale), interesujące rozwiązania urbanistyczne i architektoniczne, a także piękne parki i ogrody. ... więcej informacji
  
  MONREALE
  Plac Wilhelma II, w głębi fasada katedry
  fot. ALW
- Monreale - miejscowość i gmina (prawie 40 tys. mieszkańców) położona 10 km na południowy zachód od Palermo, na zboczach wzgórza Monte Caputo w kotlinie Conca d'Oro. Głównym zabytkiem Monreale jest wspaniała, dobrze zachowana katedra, zbudowana w XII wieku przez Wilhelma II, normańskiego króla Sycylii, jako element większego zespołu sakralnego, obejmującego świątynię, pałac arcybiskupi i klasztor. Katedra w Monreale jest największą w tym regionie budowlą z tego okresu i uchodzi za jeden z najwybitniejszych przykładów architektury normańskiej w skali światowej. ... więcej informacji
prowincja Trapani
- Trapani - miasto i gmina na zachodnim krańcu Sycylii, stolica prowincji o tej samej nazwie, 111 km na zachód od Palermo, 14 km na zachód od Erice, u stóp Monte San Giuliano. Port rybacki i ważny węzeł komunikacyjny (port promowy, lotnisko). Turystyczne znaczenie Trapani wiąże się przede wszystkim z położeniem miasta, oferującym połączenie promowe z Wyspami Egadyjskimi, Pantellerią, Sardynią i Tunezją. Trapani może też być doskonałą bazą wypadową do zwiedzania północno-zachodniej Sycylii. ... więcej informacji
  
  SEGESTA
  świątynia
  fot. PL
- Segesta - dawna stolicą i ośrodek administracyjny Elymów, którzy przybyli na Sycylię ok. 1100 roku p.n.e. i osiedlili się w północno-zachodniej części wyspy. Główną atrakcją turystyczną dzisiejszej Segesty jest dobrze zachowana (choć najwyraźniej nieukończona) wielka dorycka świątynia. ... więcej informacji
  
  CASTELLAMMARE DEL GOLFO
  widok z drogi SS187
  fot. PL
- Castellammare del Golfo - miasto i gmina (ok 15 tys. mieszkańców) położone 48 km na wschód od Trapani i 67 km na zachód od Palermo, nad zatoką znaną jako Golfo di Castellammare. Miejscowość może być dobrą bazą do zwiedzania północno-zachodniej Sycylii. ... więcej informacji
  
  SAN VITO LO CAPO
  plaża, widok w kierunku Monte Monaco
  fot. PL
- San Vito lo Capo - miejscowość i gmina (ok. 4,4 tys. mieszkańców) położone na północny wschód od Trapani, 109 km na zachód od Palermo i 43 km na północny zachód od Castellammare del Golfo. Popularna miejscowość turystyczna, słynna z długiej piaszczystej plaży oraz położonego częściowo na terytorium gminy rezerwatu znanego jako Riserva dello Zingaro. San Vito lo Capo może też stanowić dobrą bazę wypadową do zwiedzania całej północno-zachodniej Sycylii. ... więcej informacji
  
  ERICE
  Viale Conte Pepoli
  fot. AL
- Erice - doskonale zachowane średniowieczne miasto, położone na wzgórzu (751 m n.p.m.). Kilkadziesiąt kościołów, piękne widoki na okolicę. Jedna z najważniejszych atrakcji zachodniej Sycylii. ... więcej informacji
- Wyspy Egadyjskie (w przygotowaniu)
- Marsala (w przygotowaniu)
prowincja Agrygent (w przygotowaniu)
- Agrygent - miasto liczące dziś ok. 60 tys. mieszkańców, położone na południowym wybrzeżu Sycylii, 127 km na południe od Palermo. Miasto zostało założone przez kolonistów greckich w VI wieku p.n.e., pod nazwą Akragas (Ἀκράγας) i przez pewien czas było jednym z najpotężniejszych politycznych i militarnych ośrodków Wielkiej Grecji na Sycylii. Dziś Agrygent jest stolicą rolniczej prowincji o tej samej nazwie i ważnym ośrodkiem handlowym oraz jedną z najważniejszych destynacji turystycznych na Sycylii, słynną głównie z tzw. Doliny Świątyń (Valle dei Templi) - rozległego terenu archeologicznego z pozostałościami świątyń greckich z VI i V wieku p.n.e., uchodzącymi za jeden z najwybitniejszych przykładów architektury i sztuki Wielkiej Grecji i za jedną z największych atrakcji turystycznych na Sycylii. Akragas znane jest też jako miejsce, gdzie urodził się wybitny filozof grecki Empedokles (żyjący prawdopodobnie w latach 490-430 p.n.e.), a Kaos pod Agrygentem - jako miejsce, gdzie urodził się Luigi Pirandello (1867-1936). ... więcej informacji
prowincja Ragusa (w przygotowaniu)
prowincja Syrakuzy
- Syrakuzy - miasto nad Morzem Jońskim, 65 km na południe od Katanii, uchodzące za jeden z najbardziej interesujących celów turystycznych na Sycylii. Miasto założone w VIII wieku p.n.e. przez kolonistów greckich, przez co najmniej pięć wieków odgrywało kluczową rolę w basenie Morza Śródziemnego, dominując nad wschodnią częścią Sycylii i rywalizując politycznie i militarnie z jednej strony z Atenami, z drugiej - z Kartaginą. Słynne z dobrze zachowanych zabytków Starożytności, m. in. z teatru greckiego z V wieku p.n.e., w którym wystawiano tragedie Ajschylosa, ale także z barokowej architektury powstałej po wielkim trzęsieniu ziemi w 1693 roku, które zniszczyło całą południowo-wschodnią część wyspy. W Syrakuzach urodził się i zakończył życie Archimedes, zabity przez żołnierza podczas zdobywania przez Rzymian miasta w 212 roku p.n.e. ... więcej informacji
ETNA
południowe zbocza Etny na wysokości ok. 2900 m n.p.m.,widok w kierunku wierzchołka z okolic Torre del Filosofo
fot. PL
prowincja Katania - jedna z dziewięciu prowincji Sycylii, licząca ok. 1,1 mln mieszkańców, położona nad Morzem Jońskim, ze stolicą w Katanii. Na terenie prowincji znajduje się Etna, największy czynny wulkan w Europie. W 1987 roku powstał na zboczach wulkanu rezerwat przyrody (area naturale protetta) - Parco dell'Etna, o powierzchni nieco ponad 58 tys. hektarów, z siedzibą w Nicolosi. Etna jest jedną z najważniejszych atrakcji turystycznych na Sycylii. W lecie zboczami wulkanu biegną liczne szlaki turystyczne, z których część prowadzi w pobliże kraterów szczytowych; w zimie zbocza Etny stanowią tereny narciarskie. Poza Katanią i Etną (oraz otaczającymi wulkan miejscowościami) za atrakcje turystyczne uchodzą m.in.: odcinek wybrzeża Morza Jońskiego na północ od Katanii, z archipelagiem wysepek znanych jako Isole dei Ciclopi, wąwóz rzeki Alcantara (Gole dell'Alcantar), a także rezerwat rzeki Fiumefreddo di Sicilia.
- Katania - miasto położone nad Morzem Jońskim, 98 km na południe od Messyny, 65 km na północ od Syrakuz. Katania jest dużym miastem (ok. 300 tys. mieszkańców), pod względem wielkości drugim (po Palermo) na Sycylii i dziesiątym we Włoszech, stolicą prowincji o tej samej nazwie, ważnym ośrodkiem przemysłowym, węzłem komunikacyjnym, tradycyjnym centrum kulturalnym i artystycznym, a z uwagi na liczne zabytki bardzo popularnym celem turystycznym. Szczególną cechą Katanii jest związek jej dziejów z aktywnością pobliskiej Etny oraz powtarzającymi się co pewien czas w regionie trzęsieniami ziemi. Ostatnie wielke katastrofy miały miejsce w wieku XVII: w 1669 roku miała miejsce wielka erupcja wulkanu (z kraterów w pobliżu Nicolosi) powodująca ogromne zniszczenia Katanii przez spływającą lawę, natomiast w 1693 roku doszło do katastrofalnego trzęsienia ziemi, które zniszczyło całą południowo-wschodnią część Sycylii. ... więcej informacji
  
  ACI CASTELLO
  Zamek
  w głębi tzw. Faraglioni dei Ciclopi w Aci Trezza
  fot. PL
- Aci Castello - miejscowość położona 10 km na północny wschód od Katanii; początek tzw. Wybrzeża Cyklopów [Riviera dei Ciclopi]. ... więcej informacji
  
  ACI TREZZA
  Faraglioni dei Ciclopi
  fot. PL
- Aci Trezza - mała miejscowość położona 12 km na północny wschód od Katanii, leżąca na wybrzeżu Morza Jońskiego, naprzeciwko grupy tzw. Wysp Cyklopich (Isole dei Ciclopi). ... więcej informacji
  
  ACIREALE
  katedra
  fot. PL
- Acireale - dość duża miejscowość położona 21 km na północny wschód od Katanii, położona na tarasie z lawy wychodzącym na Morze Jońskie. Miasto znane od Starożytności jako uzdrowisko; od końca XVI wieku słynne z widowiskowych obchodów karnawału. ... więcej informacji
  
  GIARRE
  Piazza Duomo i katedra
  fot. PL
- Giarre - miejscowość położona 30 km na północ od Katanii, 24 km na południowy zachód od Taorminy, niecałe 20 km (w linii prostej) na wschód od wierzchołka Etny. ... więcej informacji
  
  RIPOSTO
  Via Spiaggia in Sant'Anna
  fot. PL
- Riposto - niewielka miejscowość położona nad Morzem Jońskim, 32 km na północ od , 22 km na południowy zachód od Taorminy , niecałe 20 km (w linii prostej) na wschód od wierzchołka Etny, bezpośrednio sąsiadująca z Giarre. ... więcej informacji
  
  NICOLOSI
  Piazza Vittorio Emanuele i Chiesa Madre dello Spirito Santo
  fot. PL
- Nicolosi - niewielka miejscowość położona ok. 20 km w linii prostej od Katanii, na wysokości ok. 700 m n.p.m. na południowych zboczach Etny. Uważana za główną miejscowość turystyczną w bezpośredniej bliskości wulkanu. ... więcej informacji
  
  ZAFFERANA ETNEA
  fot. AL
- Zafferana Etnea - miejscowość turystyczna w bezpośredniej bliskości Etny; w ostatnich latach główny (obok Nicolosi) punkt startowy letnich i zimowych wypraw na wulkan. ... więcej informacji
prowincja Enna (w przygotowaniu)
prowincja Caltanissetta (w przygotowaniu)