Żarnowiec

Wieś kaszubska, położona 30 km na zachód od Pucka i Władysławowa , przy drodze nr 213 prowadzącej w kierunku Słupska, na wschód od Jeziora Żarnowieckiego (➤ mapka)(➤ mapka). Głównym zabytkiem jest kościół i zespół klasztorny ze skarbcem. Miejscowość położona jest ok. 5 km od morza, w ładnej, pagórkowatej okolicy; w pobliżu lasy, jezioro z przystanią i plażą, a także plaże nadmorskie w Dębkach , Białogórze lub Karwi (➤ mapka)(➤ mapka).

Żarnowiec był początkowo własnością cystersek (pierwsze wzmianki w dokumentach z XIII wieku). W końcu XVI wieku, po kasacie zgromadzenia cystersek, klasztor został przejęty przez benedyktynki, które m.in. prowadziły słynącą z haftów szkołę dla dziewcząt.

Główną atrakcją Żarnowca jest późnogotycki kościół Zwiastowania NMP z przełomu XIII i XIV wieku, poźniej przebudowywany, oraz przylegające do kościoła zabudowania klasztorne (w skarbcu interesujące zbiory sztuki sakralnej, złotnictwo, księgi, a także kolekcja dawnych haftów). Przy kościele cmentarz (mur cmentarny z XVII wieku).

• Na zachód od wsi leży duże rynnowe Jezioro Żarnowieckie , jedno z większych jezior w Polsce - jego powierzchnia wynosi 1431 ha (długość 7,6 km, szerokość 2,6 km), a głębokość sięga 16 m. Przez jezioro przepływa rzeka Piaśnica, która przed II wojną światową na sporym odcinku stanowiła granicę polsko-niemiecką. Dno jeziora znajduje się poniżej poziomu morza. Na jeziorze można uprawiać sporty motorowodne, a z uwagi na zawsze wiejące silne wiatry są tu dobre warunki do uprawiania windsurfingu (szkoła windsurfingu znajduje się w miejscowości Lubkowo ). Rzeka Piaśnica, od jeziora do ujścia w Dębkach , stanowi trasę spływów kajakowych. Nad Jeziorem Żarnowieckim miała powstać pierwsza w Polsce elektrownia jądrowa. Jej budowa rozpoczęła się w 1982 roku, ale w 1989 roku budowę wstrzymano. Czynna jest jednak (uruchomiona także w 1982 roku) największa w Polsce elektrownia wodna (szczytowo-pompowa) - Jezioro Żarnowieckie wykorzystywane jest jako jej dolny zbiornik. Na zachodnim brzegu jeziora leży wieś Nadole ze skansenem kaszubskim (zagroda gburska).

• Osada kaszubska na terenie obecnego Żarnowca istniała podobno już na początku XIII wieku. W XIV wieku, po zdobyciu Pomorza Gdańskiego przez Krzyżaków, Żarnowiec został podporządkowany komturstwu gdańskiemu, a po wojnie trzynastoletniej, w 1466 rieku, wszedł w skład Prus Królewskich. Od roku 1772 Żarnowiec należał do zaboru pruskiego; w okresie międzywojennym leżał tuż przy granicy polsko-niemieckiej, po stronie polskiej.