Żarnowiec

Wieś kaszubska, położona 30 km na zachód od Pucka i Władysławowa , przy drodze nr 213 prowadzącej w kierunku Słupska, na wschód od Jeziora Żarnowieckiego (➤ mapka)(➤ mapka). Głównym zabytkiem jest kościół i zespół klasztorny ze skarbcem. Miejscowość położona jest ok. 5 km od morza, w ładnej, pagórkowatej okolicy; w pobliżu lasy, jezioro z przystanią i plażą, a także plaże nadmorskie w Dębkach , Białogórze lub Karwi (➤ mapka)(➤ mapka).

Żarnowiec był początkowo własnością cystersek (pierwsze wzmianki w dokumentach z XIII wieku). W końcu XVI wieku, po kasacie zgromadzenia cystersek, klasztor został przejęty przez benedyktynki, które m.in. prowadziły słynącą z haftów szkołę dla dziewcząt.

Główną atrakcją Żarnowca jest późnogotycki kościół Zwiastowania NMP z przełomu XIII i XIV wieku, poźniej przebudowywany, oraz przylegające do kościoła zabudowania klasztorne (w skarbcu interesujące zbiory sztuki sakralnej, złotnictwo, księgi, a także kolekcja dawnych haftów). Przy kościele cmentarz (mur cmentarny z XVII wieku).


Na zachód od wsi leży duże rynnowe Jezioro Żarnowieckie , jedno z większych jezior w Polsce - jego powierzchnia wynosi 1431 ha (długość 7,6 km, szerokość 2,6 km), a głębokość sięga 16 m. Przez jezioro przepływa rzeka Piaśnica, która przed II wojną światową na sporym odcinku stanowiła granicę polsko-niemiecką. Dno jeziora znajduje się poniżej poziomu morza. Na jeziorze można uprawiać sporty motorowodne, a z uwagi na zawsze wiejące silne wiatry są tu dobre warunki do uprawiania windsurfingu (szkoła windsurfingu znajduje się w miejscowości Lubkowo ). Rzeka Piaśnica, od jeziora do ujścia w Dębkach , stanowi trasę spływów kajakowych. Nad Jeziorem Żarnowieckim miała powstać pierwsza w Polsce elektrownia jądrowa. Jej budowa rozpoczęła się w 1982 roku, ale w 1989 roku budowę wstrzymano. Czynna jest jednak (uruchomiona także w 1982 roku) największa w Polsce elektrownia wodna (szczytowo-pompowa) - Jezioro Żarnowieckie wykorzystywane jest jako jej dolny zbiornik. Na zachodnim brzegu jeziora leży wieś Nadole ze skansenem kaszubskim (zagroda gburska).


Osada kaszubska na terenie obecnego Żarnowca istniała podobno już na początku XIII wieku. W XIV wieku, po zdobyciu Pomorza Gdańskiego przez Krzyżaków, Żarnowiec został podporządkowany komturstwu gdańskiemu, a po wojnie trzynastoletniej, w 1466 rieku, wszedł w skład Prus Królewskich. Od roku 1772 Żarnowiec należał do zaboru pruskiego; w okresie międzywojennym leżał tuż przy granicy polsko-niemieckiej, po stronie polskiej.