Luz-Saint-Sauveur

Luz-Saint-Sauveur (do 1962 roku: Luz) - to miejscowość i gmina (ok. 1200 mieszkańców) we Francji, w regionie Oksytania, w departamencie Hautes-Pyrénées, 859 km na południowy zachód od Paryża, 30 km na południe od Lourdes . Całoroczna miejscowość turystyczna. Dojazd z Lourdes drogą D821 do Argèles-Gazost, następnie drogą D913 do Pierefitte-Nestalas i wreszcie drogą D921 do Luz (➤ mapka)(➤ mapka).

Luz-Saint-Sauveur leży nad rzeką Bastan, łączącą się na północny zachód od miasta z Gave de Gavarnie; przez rzekę Bastan Luz bezpośrednio sąsiaduje z miejscowością Esquièze-Sère. Zdjęcie przedstawia widok Luz (ze szczytami Pirenejów w głębi) z mostu granicznego na drodze D921, tuż przed głównym skrzyżowaniem (oznaczonym na mapce poniżej markerem ), gdzie od drogi D921 , prowadzącej z Pierefitte-Nestalas na południowy zachód, w kierunku Saint-Sauveur i Mostu Napoleona (zob. niżej), oddziela się droga D918 , biegnąca na wschód, w kierunku przełęczy Col du Tourmalet (zob. niżej).

Luz-Saint-Sauveur jest miejscowością goszczącą turystów przez cały rok. W zimie główną atrakcją jest Luz-Ardiden - oddalony od centrum Luz o 12 km ośrodek narciarski położony na wysokości 1700-2500 m n.p.m., składający się z dwóch połączonych terenów: Béderet i Aulian (łącznie ok. 60 km tras). W lecie Luz-Saint-Sauveur może być doskonałą bazą wypadową do wypraw górskich w rejonie najwyższych szczytów Pirenejów i położonych u ich stóp dolin (zob. niżej). Całoroczną atrakcją są termy (Les Thermes Luzea, w Saint-Sauveur, na południowy zachód od centrum Luz), znane od XVI wieku, szczególnie często odwiedzane przez elity europejskie (m.in. przez Napoleona III i jego małżonkę, cesarzową Eugenię) w XIX wieku. Za szczególną atrakcję Luz, przyciągającą wielu turystów zagranicznych, uchodzi festiwal jazzowy, odbywający się tu każdego roku w lipcu.

Głównym zabytkiem miasta jest kościół św. Andrzeja (8, Place de la Comporte), zwany zazwyczaj "kościołem templariuszy", w rzeczywistości będący kościołem joannitów, zbudowanym w XII i XIII wieku, później otoczonym murami obronnymi i parokrotnie przebudowanym. Innym godnym odnotowania obiektem sakralnym w Luz jest kaplica - La chapelle Solférino - wzniesiona (z wykorzystaniem ruin dawnej kaplicy św. Piotra) w 1859 roku na polecenie Napoleona III. Będąc w Luz warto też rzucić okiem na widoczne z różnych punktów Luz-Saint-Sauveur ruiny zamku - Château Sainte-Marie , niegdyś ważnej, zbudowanej przez hrabiów Bigorre w X wieku strategicznej twierdzy, później przechodzącej wielokrotnie z rąk do rąk, wreszcie opuszczonej (ale od lat 80. XX wieku restaurowanej).

• Szczególną atrakcją turystyczną w Luz jest tzw. most Napoleona, imponująca konstrukcja łącząca brzegi rzeki Gave de Gavarnie, zbudowana na polecenie Napoleona III. Jednoprzęsłowy kamienny most o długości 68 m, na wysokości 63 m nad poziomem wody, jest podtrzymywany przez łuk (42 m średnicy), oparty bezpośrednio na skałach przy brzegu rzeki. W pobliżu wschodniego końca mostu stoi 14-metrowa kolumna wzniesiona dla upamietnienia pobytów w Luz pary cesarskiej, Napoleona III i Eugenii (napis głosi: "A leurs Majestés impériales Napoléon III et l'Impératrice Eugénie, les habitants de LUZ St SAUVEUR reconnaissants". Most został otwarty w 1861 roku; we wrześniu 1863 roku Napoleon III przybył, by go podziwiać.
  
  Dziś - dla części turystów - główną atrakcją mostu jest możliwość wykonania skoku na linie.

• Luz-Saint-Sauveur leży w dolinie rzeki Gave, uważanej za jedną z najpiękniejszych dolin pirenejskich, niedaleko najwyższych szczytów Pirenejów (w tym najwyższego szczytu Pirenejów francuskich, Vignemale , wznoszącego się na wysokość 3298 m n.p.m.) i może być doskonałą bazą wypadową dla turystów zainteresowanych zwiedzeniem całego rejonu i wycieczkami w góry.
  
  W odległości 20 km na północ od Luz, na drodze z Lourdes , leży miejscowość Argèles-Gazost (uzdrowisko termalne), a bliżej, w odległości 13 km - Pierefitte-Nestalas , miejscowość położona w miejscu, gdzie łączą się rzeki Gave de Gavarnie i the Gave the Cauterets, tworząc Gave de Pau. Droga 920 prowadzi stąd do Cauterets (uzdrowisko położone na wysokości 932 m n.p.m.), skąd w lecie można łatwo dotrzeć do jeziora Lac de Gaube (1725 m n.p.m.) i schroniska Refuge des Oulettes z pięknym widokiem na Vignemale, a w zimie skorzystać z ośrodka sportów zimowych na płaskowyżu Lys, 1850-2400 m n.p.m. Droga 921 prowadzi z Luz-Saint-Sauveur do Gavarnie , punktu początkowego wycieczek do słynnego amfiteatru skalnego zwanego Cirque de Gavarnie (przy granicy z Hiszpanią), uchodzącego za jedną z największych atrakcji tej części Pirenejów (tu wypływa, tworząc widowiskowy wodospad, Gave de Gavarnie). Jadąc natomiast z Luz-Saint-Sauveur na wschód drogą 918 można dotrzeć, przez słynną przełęcz Col du Tourmalet , do ośrodka narciarskiego La Mongie , skąd kolejką linową można wyjechać w pobliże słynącego z widoków szczytu Pic du Midi de Bigorre (2876 m), z najwyżej w Pirenejach położonym obserwatorium astronomicznym. Przez Arreau jedzie się do Saint-Lary Soulan - ośrodka narciarskiego i bazy wypadowej do zwiedzania Massif de Néouvielle . Jeszcze dalej na wschód leży miejscowość Bagnères-de-Luchon (i położony wyżej ośrodek narciarski zwany Superbagnères), oddalona o niecałe 20 km (w linii prostej) od najwyższego szczytu Pirenejów (3404 m n.p.m.), leżącego po stronie hiszpańskiej, Aneto .

• Luz-Saint-Sauveur jest miejscowością, przez którą wielokrotnie przebiegała trasa Tour de France. Jednym z najtrudniejszych wyzwań tego wyścigu jest długi podjazd z Luz do Luz-Ardiden; innym - podjazd na legendarną przełęcz Col du Tourmalet.