Malaga / Málaga

Miasto (ok. 570 tys. mieszkańców) na południu Hiszpanii, w Andaluzji, położone nad Morzem Śródziemnym, 534 km na południe od Madrytu, 128 km na południowy wschód od Sewilli , stolicy Andaluzji (➤ mapka)(➤ mapka). Ważny port pasażerski i handlowy. Malaga jest stolicą prowincji o tej samej nazwie i ważnym ośrodkiem finansowym i gospodarczym południowej Hiszpanii. Uważane jest też za główne miasto odcinka hiszpańskiego wybrzeża Morza Śródziemnego znanego jako Costa del Sol. Malaga, miasto z bardzo długą historią, z interesującymi zabytkami i infrastrukturą kulturalną, znana też jako miasto rodzinne Pabla Picasso, jest dziś jedną z najpopularniejszych destynacji turystycznych w Hiszpanii, odwiedzaną przez kilka milionów gości rocznie. Najlepszy dojazd do Malagi - od przebiegającej w pobliżu autostrady A7.

Malaga uchodzi za jedno z najstarszych miast na świecie, jako że została założona przez Fenicjan około 770 roku p.n.e. Później, od VI wieku p.n.e., pozostawała w strefie wpływów Kartaginy, by w końcu III wieku p.n.e. znaleźć się w rękach Rzymian, najpierw Republiki, następnie Cesarstwa Rzymskiego. Po upadku Cesarstwa miasto znalazło się najpierw pod kontrolą Wizygotów, później - Bizancjum. Już w najwcześniejszych okresach swej historii Malaga była ważnym portem i ośrodkiem handlowym. Znaczenie miasta jeszcze wzrosło po zajęciu go przez Arabów, którzy panowali tu przez prawie 800 lat: początkowo Malaga podlegała kalifatowi Kordoby, później przez pewien czas była stolicą niezależnej taify, by w końcu stać się najważniejszym portem emiratu Grenady. Wojska "królów katolickich" Hiszpanii, Ferdynandowi II Aragońskiemu i Izabeli I Kastylijskiej, zajęły Malagę po długim i krwawym oblężeniu w 1487 roku, zaledwie pięć lat wcześniej, niż zdobyta została Grenada, ostatni punkt muzułmańskiego oporu na Półwyspie Iberyjskim.

W czasach nowożytnych, w każdym razie poczynając od XVII wieku, Malaga nie odgrywała tak ważnej roli, jak dawniej, do czego przyczyniło się m.in. wypędzenie morysków na początku tego stulecia, a później powtarzające się epidemie i katastrofy żywiołowe. Lepszy okres przyszedł w wieku XIX, gdy Malaga stała się jednym z najbardziej zindustrializowanych miast w Hiszpanii. Później jednak miasto znowu podupadło, do czego w drugiej połowie XIX wieku przyczyniła się m.in. plaga filoksery, która zniszczyła winnice całego regionu, zaś w XX wieku - hiszpańska wojna domowa lat 1936-1939.

Okres prosperity przyszedł - dla całego odcinka wybrzeża Morza Śródziemnego znanego jako Costa del Sol - dopiero w drugiej połowie XX wieku, dzięki gwałtownemu rozwojowi turystyki. Dziś Malaga, częściowo dzięki korzystnemu położeniu w centrum Costa del Sol i walorom klimatu, częściowo dzięki zachowanym zabytkom architektury ze wszystkich okresów historycznych (poczynając od fenickich, poprzez rzymskie i arabskie do chrześcijańskich), częściowo wreszcie jako miasto rodzinne Pabla Picasso - jest jednym z głównych celów turystycznych w Andaluzji i w całej Hiszpanii, przyciągającym rocznie miliony odwiedzających.
Malaga leży u stóp niewysokiego pasma górskiego Montes de Málaga, nad rzeką Rio Guadalmedina . Za najważniejsze atrakcje Malagi (poza plażami i wszystkim, co jest związane z morzem) uchodzą zachowane fragmenty dawnych murów miejskich (fenickich, rzymskich i późniejszych), pozostałości budowli rzymskich i arabskich, obiekty sakralne wzniesione po przejęciu Malagi przez chrześcijańskich władców Hiszpanii (w tym katedra - Catedral de la Encarnación), a także muzea, w tym dwa muzea związane z osobą i twórczością urodzonego w Maladze Pabla Picassa. Większość zabytków, w każdym razie wszystkie wymienione wyżej, znajduje się na lewym brzegu Rio Guadalmedina, na północ od portu , położonego w pobliżu ujścia rzeki do Morza Śródziemnego.

Najstarszymi zabytkami z czasów starożytnych są w Maladze pozostałości fenickich murów obronnych z VII wieku p.n.e., odkryte podczas budowy Muzeum Picassa (zob. niżej) przy Calle San Agustín (można je zobaczyć w podziemiach muzeum).

Najważniejszym zabytkiem z czasów rzymskich jest oznaczony markerem amfiteatr, pochodzący z I wieku p.n.e., odkryty dopiero w 1951 roku. Na wschód od amfiteatru, na niewysokim wzgórzu, stoi duża arabska twierdza, Alcazaba , zbudowana zapewne w VIII wieku w miejscu, gdzie wcześniej znajdowało się miasto kartagińskie, a następnie rzymskie, rozbudowana później w okresie, gdy Malaga była stolicą niezależnej taify i kolejny raz przebudowana i rozbudowana za panowania dynastii Nasrydów.

W jednym z budynków twierdzy w 1949 roku otwarto jedno z najważniejszych muzeów Malagi, Museo Arqueológico Provincial de Málaga - muzeum archeologiczne z bogatymi zbiorami eksponatów z czasów fenickich, rzymskich i arabskich.

W 1973 roku muzeum to zostało formalnie połączone z muzeum sztuk pięknych, Museo Provincial de Bellas Artes (z dziełami m.in. takich artystów, jak Murillo, Alonso Cano, Ribera, Velázquez, Goya, Pedro de Mena czy Zurbarán). Siedzibą powstałej w ten sposób instytucji, znanej jako Museo de Málaga, jest obecnie Palacio de la Aduana .

Markerem oznaczone jest wzgórze położone na północny wschód od Alcazaby, gdzie stał niegdyś inny arabski zamek, Castillo de Giblarfaro, zbudowany w XIV wieku, połączony z Alcazabą pasażem chronionym przez parę równoległych szańców. Z oryginalnego Castillo de Giblarfaro zachowało się niewiele, natomiast z okolic stojącego dziś na wzgórzu paradoru, Parador de Málaga, otoczonego ogrodami, rozciąga się interesujący rozległy widok.

Z czasów chrześcijańskich jednym z najważniejszych zabytków jest stojąca przy głównej ulicy handlowej miasta, Calle Molina Lario , renesansowa katedra - Catedral de la Encarnación , budowana od XVI do XVIII wieku. Zaczął ją wznosić w 1528 roku wybitny ówczesny architekt i rzeźbiarz Diego de Siloé; budowa jednak trwała długo i była kilkakrotnie przerywana (m.in. z powodu trzęsienia ziemi w 1680 roku). Prace wznowiono w XVIII wieku, ale ostatecznie w 1765 roku z uwagi na brak funduszy zrezygnowano z ukończenia drugiej, południowej wieży. Zdjęcie obok przedstawia fragment elewacji fasady.

We wnętrzu warto wrócić szczególną uwagę na rzeźbione stalle z XVII wieku autorstwa Pedra le Mena (jego autorstwa jest też kilkadziesiąt rzeźb) oraz na Pietę Alonsa Cano; warto zobaczyć też dzieła eksponowane w skarbcu.

Poza katedrą warto zobaczyć sąsiadujący z nią kościół Sagrario (Iglesia de Santa María del Sagrario ), w stylu gotyku izebelińskiego, z platereskowym złoconym retabulum, kościół klasztoru św. Augustyna (Iglesia del Convento de San Agustín ) z XVI wieku, kościół św. Jakuba (Iglesia de Santiago Apóstol , w hybrydowym stylu łączącym gotyk i styl mudejar, a także jeden z najważniejszych kościołów Malagi, znany jako Basílica y Real Santuario de Santa María de la Victoria , zbudowany w końcu XVII wieku, poświęcony patronce miasta i diecezji, w 2007 roku podniesiony przez papieża Benedykta XVI do godności bazyliki mniejszej.

Markerem oznaczone jest jedno z najczęściej odwiedzanych muzeów Malagi, muzeum Pabla Picassa (Museo Picasso Málaga), mieszczące się w XVI-wiecznym pałacu hrabiów Buenavista (Palacio de los Condes de Buenavista), przy Calle San Agustín 8, ze stałą ekspozycją ponad 200 prac (podarowanych przez synową i wnuka artysty) i wystawami czasowymi.

Markerem jest oznaczony widoczny na zdjęciu obok dom rodzinny Picassa (Museo Casa Natal de Picasso), przy Plaza de la Merced , jednym z głównych placów Malagi, na którym często odbywają się różnego rodzaju imprezy. W budynku organizowane są wystawy czasowe, jest też siedzibą zarządu Fundación Picasso (zob. ➤ fundacionpicasso.malaga.eu).

Poza muzeami wymienionymi wyżej warto, będąc w Maladze, odwiedzić jeszcze dwa inne: Museo Carmen Thyssen Málaga przy Calle Compañía 10 (zob. ➤ www.carmenthyssenmalaga.org) oraz muzeum sztuki nowoczesnej, Centro de Arte Contemporáneo przy Calle Alemania s/n, w pobliżu portu.

• Warto wiedzieć, że od kilku stuleci corocznie obchodzone są w Maladze uroczystości Wielkiego Tygodnia (Semana Santa), z odbywającymi się codziennie od Niedzieli Palmowej do Wielkiej Niedzieli procesjami, podczas których noszone są ogromne, ważące niekiedy kilkaset kilogramów platformy-ołtarze (tronos), upamiętniające wydarzenia Wielkiego Tygodnia. Obchody te mają oczywiście przede wszystkim charakter religijny, jednak ich niezwykła widowiskowość sprawia, że stanowią atrakcję przyciągającą zawsze rzesze turystów.
• Wielu turystów przyjeżdża do Malagi specjalnie w sierpniu, gdy odbywa się Feria de Málaga, festiwal folklorystyczny (flamenco, korridy na arenie La Malagueta , itp.); inni odwiedzają Malagę w kwietniu, gdy odbywa się tu festiwal filmowy znany jako Festival de Málaga Cine Español, uważany za najważniejszy na świecie festiwal oświęcony kinematografii hiszpańskiej.