Sion / Sitten

Miasto (franc. Sion, niem. Sitten) i gmina w południowo-zachodniej Szwajcarii, położone w dolinie Rodanu, na wysokości 512 m n.p.m., 155 km od Berna , 276 km od Zurychu i 160 km od Genewy (➤ mapka)(➤ mapka). Ok. 33 tys. mieszkańców. Stolica kantonu Valais / Wallis i dystryktu Sion. Od VI wieku siedziba biskupstwa. Ważny węzeł komunikacyjny, dobra baza wypadowa do zwiedzania regionu.

Wiadomo, że tereny, na których leży dzisiejszy Sion, były zamieszkałe już w neolicie. W czasach przedrzymskich były zajęte przez galijskie plemię Sedunów, którzy w miejscu dzisiejszego Sionu zbudowali oppidum (o których wspomina Juliusz Cezar w De bello Gallico), znane pod łacińską nazwą Sedunum. W końcu I wieku p.n.e. zdobyli je Rzymianie i założyli nową osadę, z centrum położonym mniej więcej w tym miejscu, w którym dzisiaj stoi kościół Saint-Théodule. W pierwszych wiekach naszej ery większe znaczenie w regionie miało miasto zwane wówczas Octodurum (dzisiejsze Martigny), kontrolujące strategicznie ważną drogę na przełęcz alpejską znaną dziś jako Wielka Przełęcz św. Bernarda - zwłaszcza gdy stało się, już w IV wieku, siedzibą biskupstwa. W VI wieku jednak stolica diecezji została przeniesiona właśnie do Sionu; wtedy też powstała tu, o ile wiadomo, pierwsza katedra (z której nic się do naszych czasów nie zachowało).

W 999 roku biskupi Sionu - z nadania ówczesnego króla Burgundii (do której w tym czasie region Sionu należał), Rudolfa III - stali się właścicielami tych ziem i hrabiami Valais; w XI wieku hrabstwo (ze stolicą w Sionie) weszło w skład Świętego Cesarstwa Rzymskiego; pod koniec XII wieku biskupi Sionu, będący dotychczas hrabiami Valais, uzyskali tytuł książęcy. Na dalsze losy regionu, aż do przełomu XVIII i XIX wieku, największy wpływ miały dwa czynniki: powtarzające się konflikty z sąsiadującą Sabaudią, oraz skutki reformacji i poźniejszej zwycięskiej tu kontrreformacji. Sam Sion, pozostając w rękach książąt-biskupów, w pewnych okresach uzyskiwał większą autonomię, w innych ją tracił, stopniowo jednak stając się coraz ważniejszym ośrodkiem politycznym, handlowym i kulturalnym.

W 1798 roku w regionie Valais pojawiły się wojska francuskie: Sion stał się częścią marionetkowego państwa utworzonego przez Napoleona, początkowo formalnie niepodległego, później, w 1810 roku, włączonego na kilka lat do Francji. W 1815 roku cały region Valais stał się kantonem Konfederacji Szwajcarskiej.

Za najważniejsze zabytki Sionu uchodzą: pozostałości twierdzy znanej jako Château de Tourbillon (na wzgórzu o tej samej nazwie) oraz kościół obronny zwany zamkiem Valère (Château de Valère ).

Château de Tourbillon
Château de Tourbillon - to średniowieczna, zbudowana w końcu XIII wieku z inicjatywy ówczesnego biskupa Sionu twierdza otoczona murem z krenelażem, z czworobocznymi wieżami, mająca pełnić funkcję ufortyfikowanego zamku (czy pałacu) biskupiego. Z czasem obronne znaczenie zamku malało, a po wielkim pożarze w 1788 roku część pałacowa uległa prawie całkowitemu zniszczeniu. Dziś mozna mówić raczej o ruinach czy pozostałościach twierdzy (widocznych na zdjęciu powyżej); warto jednak wspiąć się na wzgórze choćby po to, by podziwiać rozciągający się z niego widok.

Château de Valère

Wspomniany wyżej zamek Valère (Château de Valère), zwany też bazyliką Valère, był niegdyś, aż do czasów Rewolucji Francuskiej, rezydencją kanoników kapituły katedralnej. Dziś w zamku mieści się muzeum historyczne (Musée cantonal d'histoire).

Obronny kościoł Notre-Dame de Valère, zbudowana w XII i XIII wieku romańsko-gotycka bazylika z wysoką wieżą, słynie z bardzo starych, pochodzących z 1430 roku, używanych do dziś organów, uważanych za najstarsze sprawne organy na świecie (odbywa się to coroczny festiwal muzyczny, le Festival de l'orgue ancien); warto też we wnętrzu świątyni zwrócić uwagę na romańskie kapitele kolumn oraz na obrazy w prezbiterium.


Z placyku na siodle między wzgórzami Tourbillon i Valère prowadzi w dół, do centrum Sionu, wąska malownicza uliczka zwana Rue des Châteaux ; idąc nią mija się Musée cantonal d'Archéologie (pod numerem 12, po lewej stronie, gdy się schodzi), z bogatą kolekcją eksponatów archeologicznych znalezionych w okolicach Sionu, w tym wiele wykopalisk z okresu neolitu.

Nieco dalej, po prawej stronie, przy Place de la Majorie, znajduje się jeszcze jeden średniowieczny zamek - rezydencja biskupia znana jako Château de la Majorie , używana od 1373 roku (gdy kupił ją ówczesny biskup Sionu, Guichard Tavelli) do 1788 roku (gdy została zniszczona w pożarze). Od 1947 roku mieści się tu kantonalne muzeum sztuki (Musée cantonal des Beaux-Arts), ze zbiorami od XVII wieku do naszych czasów.

Markerem zaznaczona jest jedna z głównych ulic Sionu - Rue du Grand-Pont, z domami budowanymi od XVII do XX wieku, licznymi sklepami, kawiarniami, itp.

U zbiegu Rue du Grand-Pont i Rue des Châteaux stoi widoczny na zdjęciu obok wczesnobarokowy, zbudowany w latach 1657-1665 ratusz , z frontową wieżą z zegarem astronomicznym, kryta kopułowym hełmem z latarnią. Warto wiedzieć, że w ściany hallu ratusza wmurowane są tablice inskrypcyjne z czasów rzymskich, w tym pochodzący z IV wieku, najstarszy zachowany w Szwajcarii zabytek chrześcijaństwa.

Niedaleko, przy Rue de Conthey 7, stoi uważany za jeden z ważniejszych zabytków Sionu budynek znany jako Maison Supersaxo , późnogotycki dom patrycjuszowski, zbudowany w pierwszej połowie XVI dla Georga Supersaxo, z wartymi obejrzenia wnętrzami.

Nieco dalej, na zachód od ratusza, wznoszą się dwa kościoły. Markerem oznaczona jest katedra (Cathédrale Notre-Dame, zwana też Cathédrale Notre-Dame du Glarier), późnogotycka, ale z zachowanymi elementami romańskimi z XII wieku (wieża frontowa); we wnętrzu warto zwrócić uwagę na nagrobki biskupów Sionu. Naprzeciwko stoi pochodzący z XIX wieku pałac biskupi .

Marker oznacza kościoł Saint-Théodule, poświęcony św. Teodorowi z Grammont (Saint Théodore, Saint Théodule), zmarłemu w 391 roku pierwszemu znanemu biskupowi Octodurum (Martigny), który m.in. zbudował kaplicę w miejscu pochówku św. Maurycego (na terenie dzisiejszego miasta Saint-Maurice, położonego ok. 15 km na północny zachód od Martigny). Później, w 515 roku, założone zostało w tym miejscu opactwo św. Maurycego (Abbaye de Saint-Maurice d'Agaune), uważane za najstarsze w Europie na połnoc od Alp.

• Warto wiedzieć, że Sion trzykrotnie ubiegał się o możliwość zorganizowania Zimowych Igrzysk Olimpijskich, za każdym razem bezskutecznie - w 1976 roku zawody odbyły się w Innsbrucku, w 2002 roku w Salt Lake City, a w 2006 roku w Turynie.