Bregencja / Bregenz

Miasto (niecałe 30 tys. mieszkańców) w Austrii, położone na wschodnim krańcu Jeziora Bodeńskiego , na wysokości 427 m n.p.m., ok. 190 km na zachód od Innsbrucka , ok. 190 km na południowy zachód od Monachium w Niemczech, ok. 120 km na wschód od Zurychu w Szwajcarii, 54 km na połnocny wschód od Vaduz , stolicy Lichtensteinu (➤ mapka)(➤ mapka). Miasto jest ważnym węzłem komunikacyjnym (kolejowym i drogowym) i może być dobrą bazą wypadową do zwiedzania kraju związkowego Voralberg, którego jest stolicą, a także zarówno niemieckiej, jak szwajcarskiej części regionu Jeziora Bodeńskiego. Bregencja jest też znana jako ośrodek sportowy i kulturalny - przede wszystkim jako siedziba ważnego międzynarodowego festiwalu kulturalnego Bregenzer Festspiele.

Bregencja jest trzecim pod wzgledem ludności, po Dornbirn i Feldkirch, największym miastem w Vorarlbergu i jedynym większym miastem austriackim nad Jeziorem Bodeńskim. Leży na wschód od ujścia do jeziora Renu oraz rzeki Bregenzer Ach , niedaleko granicy z Niemcami (markerem oznaczone jest ujście granicznej rzeki Leiblach, a markerem historyczne centrum niemieckiego miasta Lindau), na opadającym tarasami do Jeziora Bodeńskiego zboczu góry Pfänder (1064 m n.p.m.), należącej do pasma tzw. Lasu Bregenckiego (Bregenzerwald) w Północnych Alpach Wapiennych. W Bregencji znajduje się największy austriacki port nad Jeziorem Bodeńskim, z przystanią statków i promów (regularna żegluga i rejsy wycieczkowe) i ładną nadbrzeżną promenadą (słynącą w szczególności z pięknych zachodów słońca), plażą, kąpieliskami, basenami i infrastrukturą umożliwiającą uprawianie wszelkiego rodzaju sportów wodnych (zarówno w samej Bregencji, jak w położonym ok. 5 km na północ Lochau ). Miasto może też być dobrą bazą wypadową do uprawiania turystyki pieszej i rowerowej (prawie 270 km tras). Na wspomnianą górę Pfänder można wjechać kolejką (Pfänderbahn), której dolna stacja jest oznaczona markerem ; okolice górnej stacji są znanym punktem widokowym, a w zimie także centrum małego ośrodka narciarskiego. Markerem oznaczone jest położone na południe od Bregencji wzniesienie w południowozachodnim zboczu Pfänder, znane jako Gebhardsberg (598 m n.p.m.). Gebhardsberg, podobnie jak Pfänder, jest dobrym punktem widokowym i popularnym terenem spacerów i wycieczek. W pobliżu zachowały się ruiny późnośredniowiecznego zamku (początki z końca XI wieku); warto też zajrzeć do zbudowanego w XVIII wieku kościoła pielgrzymkowego poświęconego św. Gebhardowi (od którego imienia pochodzi nazwa wzgórza).


Tereny, na których leży dzisiejsza Bregencja, były zamieszkałe już w czasach prehistorycznych. W V wieku p.n.e. osiedliło się tu jedno z plemion celtyckich; w 15 roku p.n.e. tereny te opanowali Rzymianie, którzy założyli swój obóz zwany Brigantium, później przekształcony w osadę z rzymskimi prawami miejskimi. Pod koniec istnienia Cesarstwa Rzymskiego, w połowie V wieku, osiedlili się w Bregencji Alemanowie (którzy już wcześniej, w latach 159-160, najechali i złupili miasto). Od VIII do XIV wieku miasto pozostawało pod kontrolą lokalnych rodów szlacheckich (przez pewien czas nazywanych hrabiami Bregencji), poźniej cały region znalazł się w granicach Austrii i - z wyjątkiem krótkich okresów podczas wojny trzydziestoletniej, gdy został zajęty przez Szwedów, w okresie napoleońskim, gdy stał się częścią Bawarii, oraz przez kilka lat po Anschlussie Austrii przez III Rzeszę - w granicach Austrii pozostał do dnia dzisiejszego.

Starsza część miasta, otoczona zachowanymi częściowo murami obronnymi, leży nie nad samym jeziorem, lecz w pewnej odległości od niego i nieco wyżej (Oberstadt). Za główne zabytki Starego Miasta w Bregencji uważa się wieżę Martinsturm oraz kościół św. Gallusa . Martinsturm - to budynek, którego początki sięgają XIII wieku, lecz którego obecny kształt pochodzi z przełomu XVI i XVII wieku. Powstał jako wieża z loggią i charakterystyczną kopułą (podobno największą tego typu kopułą w Europie). Dziś mieści małe muzeum historyczne. Z wieży rozciąga się ładny widok na miasto i okolice. Kościół - Pfarrkirche St. Gallus - stoi w miejscu, gdzie już w połowie V wieku istniał kościół romański, sprofanowany przez Alemanów, lecz ponownie konsekrowany przez misjonarzy irlandzkich Kolumbana i Gallusa, którzy działali tu na początku VII wieku. Początki obecnego kościoła sięgają 1477 roku, gdy świątynia została odbudowana (po pożarze) w stylu gotyckim - później kościół był jeszcze wielokrotnie przebudowywany.

Markerem oznaczony jest tzw. Stary Ratusz (Altes Rathaus) - budynek z muru pruskiego zbudowany w 1662 roku i od XVII do XIX wieku będący siedzibą władz miasta; markerem - zaprojektowany przez znanego szwajcarskiego architekta Peter Zumthora i zbudowany w latach 1990-1997 budynek znany jako Kunsthaus Bregenz (mieszczący ważne muzeum sztuki współczesnej). Centrum sztuki współczesnej mieści się też w budynku znanym jako Künstlerhaus Bregenz , (zbudowanym pierwotnie jako tzw. Villa Gülich, poźniej znanym jako Palais Thurn und Taxis). Markerem oznaczone jest założone w 1857 roku muzeum regionalne - Vorarlberger Landesmuseum.

W nowszej, dolnej części miasta, najpopularniejszym wśród mieszkańców i turystów rejonem jest promenada nad jeziorem , położona w pobliżu dworca kolejowego , prowadząca od portu w stronę słynnej "pływającej sceny", Seebühne , stanowiącej scenę główną festiwalu Bregenzer Festspiele (zob. niżej) oraz centrum kongresowo-festiwalowego - Festspielhaus . Na zachód od dworca, Seebühne, Festspielhaus, oraz oznaczonego markerem kasyna rozciągają się tereny rekreacyjne z plażą, kąpieliskami, basenami, itp.

Wspomniany przed chwilą festiwal sztuki Bregenzer Festspiele, przyciągający każdego roku do miasta ponad 100 tysięcy turystów (według części źródeł nawet 200 tysięcy), uważany jest za największą atrakcję turystyczną Bregnecji. Odbywa się od 1945 roku, zawsze od połowy lipca do połowy sierpnia. Imprezami uważanymi za najważniejszą część programu festiwalu są przedstawienia operowe, organizowane są też jednak koncerty symfoniczne i spektakle teatralne. Sceną główną jest wspomniana Seebühne - pływająca, zakotwiczona przy brzegu Jeziora Bodeńskiego scena pod gołym niebem mogąca pomieścić ok. 7 tys. widzów. Od 1980 roku część imprez festiwalowych odbywa się w centrum kongresowo-festiwalowym, Festspielhaus (służącym także przez cały rok organizatorom zjazdów, konferencji, kongresów, itp.).


Innymi znanymi imprezami kulturalnymi organizowanymi w Bregencji są: miedzynarodowy festiwal taneczny Bregenzer Frühling, odbywający się od 1987 roku corocznie na wiosnę, oraz odbywający się od 2014 roku corocznie w czerwcu festiwal jazzowy.