Livigno

Miasto i gmina licząca ok. 6,5 tys. mieszkańców, położona w prowincji Sondrio we włoskim regionie Lombardia, w Alpach Retyckich, na wysokości 1816 m n.p.m., w pobliżu granicy ze Szwajcarią. Całoroczna miejscowość turystyczna, w zimie jeden z ważniejszych włoskich ośrodków narciarskich. Strefa wolnocłowa.

Livigno jest główną miejscowością długiej na kilkanaście kilometrów, biegnącej mniej więcej południkowo doliny o tej samej nazwie (Val di Livigno), położonej w paśmie znanym jako Alpi di Livigno (z oznaczonym markerem najwyższym szczytem Cima Piazzi, wznoszacym się na 3439 m n.p.m.), zaliczanym do Alp Retyckich, części Alp Centralnych w obrębie Alp Wschodnich. Płynąca doliną rzeka Aqua Granda (nazwa niemiecka: Spöl) wpada do Innu, dopływu Dunaju, co oznacza, że dolina Livigno (jako jedna z dwu gmin we Włoszech) należy do zlewni Morza Czarnego, a dolina Livigno nie jest, ściśle rzecz biorąc, doliną boczną doliny Valtellina, chociaż przyjmuje się, że należy do północno-wschodniej części doliny Valtellina (Alta Valtellina). Markerem oznaczone jest położone na granicy ze Szwajcarią sztuczne jezioro Lago di Livigno, utworzone przez zbudowaną w latach 1965-1968 zaporę Diga del Punt dal Gall (stąd inna nazwa jeziora: Lago di Gallo).

Dojazd do Val di Livigno dostępny jest trzema drogami. Jedną jest droga prowadząca z doliny Poschiavo w Szwajcarii przez przejezdną tylko w lecie przełecz Forcola di Livigno . Druga droga prowadzi z Bormio przez przełęcz Passo del Foscagno (przejezdną w zimie dopiero od początku lat 50. XX wieku) i Passo Eira . Trzecia droga biegnie otwartym w latach 60. XX wieku tunelem Munt La Schera (biegnacym pod masywem o tej samej nazwie) łączącym dolinę Livigno ze szwajcarską Engadyną - markery i oznaczają odpowiednio wjazd od strony włoskiej i połączenie tunelu ze szwajcarską drogą 28.


Do połowy XX wieku dolina Livigno, odznaczająca się bardzo surowym, zimnym i suchym klimatem, dużymi opadami śniegu i zagrożeniem lawinami (ostatnia wielka lawina w 1951 roku spowodowała śmierć kilku osób i duże zniszczenia), była praktycznie przez 9 miesięcy w roku odcięta od świata. Po uruchomienu dojazdu do Livigno przez Passo del Foscagno, a zwłaszcza po budowie wspomnianego tunelu, rejon zaczął się szybko rozwijać jako rejon turystyczny, dziś znany w lecie z licznych szlaków turystyki pieszej i rowerowej, a w zimie jako jeden z największych i najważniejszych we Włoszech ośrodków narciarskich, z terenami zjazdowymi po obu stronach doliny (Carosello 300 po stronie zachodniej i Mottolino po stronie wschodniej), położonymi na wysokości 1816-2798 m i oferujących łącznie ok. 115 km tras o różnym stopniu trudności i ponad 30 wyciągów; istnieją też możliwości uprawiania narciarstwa pozatrasowego. Dodatkową atrakcją przyciągającą turystów jest status Livigno jako strefy wolnocłowej.

W samym mieście za najważniejszy zabytek uchodzi kościół parafialny Santa Maria Nascente , którego historia sięga przełomu XIII i XIV wieku; warto jednak odwiedzić też kilka innych, mniejszych kościołów, oraz małe muzea regionalne w Livigno i w Trepalle , niewielkiej miejscowości położonej w pobliżu przełęczy Eira, na wysokości 2069 m, uważanej za najwyżej położoną stale zamieszkałą miejscowość we Włoszech.

• Dla cześci turystów interesująca może być informacja, że od 2010 roku w Livigno jest organizowany prestiżowy międzynarodowy turniej szachowy (Livigno Chess Open).