Saas-Fee

Miejscowość i gmina (nieco ponad 1600 mieszkańców) w Szwajcarii, położona w dystrykcie Visp w kantonie Wallis / Valais, na wysokości 1800 m n.p.m., w dolinie Saastal , 27 km od Visp , u stóp Domu , najwyższego szczytu masywu oddzielającego dolinę Saastal od doliny Mattertal . (➤ mapka)(➤ mapka) Saas-Fee jest główną miejscowością doliny, ważnym całorocznym ośrodkiem turystycznym, w zimie popularnym ośrodkiem narciarskim.

Historia miejscowości, zabudowanej w większości tradycyjnymi drewnianymi domami na wysokich podmurówkach, sięga XIII wieku. Warto odwiedzić muzeum etnograficzne, Saaser Museum, , by obejrzeć rekonstrukcję typowego dla doliny domu mieszkalnego, kolekcję strojów ludowych, dzieła sztuki ludowej wytworzone przez miejscowych artystów, itp.; organizowane są też w Saas-Fee, podobnie jak w wielu innych miejscowościach kantonu, różnego rodzaju imprezy i festyny ludowe.

Saas-Fee, jak wspomniano, jest główną miejscowością turystyczną doliny Saastal, wolną od ruchu samochodowego (auto trzeba zostawić na parkingu przy wjeździe do miejscowości), otoczoną przez kilkanaście szczytów alpejskich o wysokości przekraczających 4000 m n.p.m. W lecie jest dla turystów bazą wypadową do wycieczek pieszych i rowerowych, a dla alpinistów punktem wyjścia poważnych wypraw alpejskich; w zimie działa tu jeden z największych w kantonie Wallis / Valais i najwyżej położonych ośrodków narciarskich.

Do turystycznego znaczenia Saas-Fee w istotny sposób przyczynia się rozbudowana infrastruktura, w tym sieć kolejek górskich różnego rodzaju, wśród których jednym z ważniejszych elementów jest kolejka linowa na Felskinn (2980 m). Z Felskinn w ciągu około godziny można dojść (konieczna umiejętność chodzenia po śniegu i lodzie) do słynnego, położonego na wysokości 3030 m n.p.m., otwartego w 1912 roku schroniska Britannia (Britanniahütte), odremontowanego w 1997 roku i będącego punktem wyjścia wielu wspinaczkowych dróg alpejskich. Felskinn jest też dolną stacją uruchomionego w 1984 roku "alpejskiego metra" (Metro Alpin), podziemnej kolejki, która długim na 1749 m tunelem wjeżdża na Mittelallalin (3456 m) z platformą widokową i restauracją obrotową na szczycie; szczególną atrakcją w pobliżu górnej stacji kolejki jest tzw. Eispavillon (Pawilon Lodowy), jaskinia lodowa z ekspozycją poświęconą badaniu lodowców. Z Mittelallalin zaawansowani turyści mogą wyjść na Allalinhorn (4027), jeden z najłatwiej dostępnych czterotysięczników alpejskich.

Poza tym Saas-Fee oferuje niezliczone możliwości uprawiania turystyki pieszej i rowerowej. W szczególności, jest jednym z punktów etapowych słynnego szlaku trekkingowego znanego jako Tour Monte Rosa, którego jeden z etapów może prowadzić z Grächen do Saas-Fee (ok. 15 km, częściowo powyżej 2000 m n.p.m., 7-8 godzin, 800 podejścia, 600 m zejścia, na niektórych odcinkach ekspozycja), a następny z Saas-Fee przez Saas-Almagell i dalej, obok zapory i zbiornika retencyjnego Mattmarksee , na wysoką na 2868 m n.p.m., słynącą z widoku na gigantyczną, 2,5-kilometrową wschodnią ścianę masywu Monte Rosa przełęcz Passo del Monte Moro na granicy z Włochami (z Saas-Fee ok. 6-7 godzin, w tym 350 m zejścia, 1400 m podejścia), skąd następnie (po noclegu w schronisku położonym tuż poniżej przełęczy) można zejść na stronę włoską, do doliny Anzasca (Valle Anzasca).

W zimie (ale też, w ograniczonym zakresie, również latem, gdy otwarte są trasy zjazdowe na lodowcu Feegletscher) Saas-Fee jest jednym z najpopularniejszych ośrodków narciarskich w kantonie, oferującym w sezonie ok. 100 km tras o różnym stopniu trudności położonych na wysokości od 1800 do 3600 m n.p.m. (najdłuższa trasa, z Mittelallalin do Saas-Fee, ma 9 km długości), a także możliwości freeride, m.in. ze szczytu Allalinhorn. W pobliżu Saas-Fee funkcjonują w zimie dwa inne, mniejsze ośrodki narciarskie, Saas-Almagell i Saas-Grund.