Passo Falzarego

Przełęcz drogowa w Dolomitach, położona w prowincji Belluno (region Veneto), na wysokości 2105 m n.p.m., 16 km na zachód od Cortiny d'Ampezzo (➤ mapka)(➤ mapka). Dojazd: drogą SR48 lub (z północnego zachodu) drogą SP24.

Przełęcz Passo Falzarego (lub: Passo di Falzarego), przez którą przebiega słynna droga SR48 - Grande Strada delle Dolomiti / Große Dolomitenstraße - jest jedną z najważniejszych przełęczy komunikacyjnych w Dolomitach, stanowiącą połączenie kotliny Cortiny d'Ampezzo z rejonem Dolomitów Zachodnich, a także z jednej strony z doliną San Cassiano i dalej z doliną Val Badia (na północ od przełęczy), z drugiej strony z doliną Val Cordevole (na południe).

Sama droga SR48, jeśli jedzie się nią od strony Cortiny d'Ampezzzo, prowadzi dalej ogólnie na zachód, w kierunku Arabby i następnie, przez przełęcz Passo Pordoi (2239 m) położoną tuż przy granicy regionu Veneto z regionem Trentino-Alto Adige / Südtirol (za przełęczą droga zmienia nazwę na SS48) do punktu oznaczonego markerem , od którego droga SS48 biegnie (ostry zakręt w lewo) na południe w stronę Canazei , skąd dalej można jechać przez Vigo de Fassa do Bolzano lub przez Vigo de Fassa i Predazzo do Trydentu , natomiast w prawo odchodzi droga SS242 w kierunku przełęczy Passo di Sella (2240 m), Ortisei / Sankt Ulrich w dolinie Val Gardena i oznaczonego markerem wjazdu Chiusa / Klausen na autostradę A22, prowadzącą na południe do Bolzano i Trydentu, a na północ w kierunku przełęczy Brenner na granicy z Austrią (➤ mapka)(➤ mapka).

Z Passo Falzarego można jednak też pojechać drogą SP24 na północny zachód w kierunku przełęczy Passo Valparola (2168 m) i granicy między regionami Veneto z regionem Trentino-Alto Adige / Südtirol, skąd droga (odtąd nosząca nazwę SP37) biegnie doliną San Cassiano do miejscowości La Villa / Stern leżącej w miejscu, gdzie dolina San Cassiano odgałęzia się od dużej doliny Val Badia, którą droga SP244 prowadzi na południe do wspomnianej już Arabby, a na północ do Brunico / Bruneck . Jadąc natomiast z Passo Falzarego drogą SR48 w stronę Arabby, po niecałych 10 km dojeżdża się do skrzyżowania oznaczonego markerem , skąd droga SR203 prowadzi ogólnie na południe doliną Val Cordevole, w stronę Alleghe i Agordo (38 km z przełęczy).

Najbliżej położone szczyty dolomickie to dwuwierzchołkowy szczyt Lagazuoi (Grande Lagazuoi, 2835 m, oraz Piccolo Lagazuoi, 2778 m), położony na południowym krańcu masywu Fanes, sąsiadującego z masywem Tofan (Tofana di Mezzo, 3241 m, Tofana di Dentro, 3238 m i Tofana di Rozes, 3225 m), dominujących nad Cortiną d'Ampezzo, Sass de Stria (2477 m), Averau (2647 m) i Cinque Torri (2361 m). Najwyższy szczyt Dolomitów, Marmolada (3342 m), leży nieco dalej, kilkanaście kilometrów w linii prostej na południowy zachód.

Wszystkie te szczyty mogą być celem wycieczek pieszych z Passo Falzarego.

Najbliżej leży Lagazuoi, na który można też wjechać koleją gondolową (dolna stacja znajduje się bezpośrednio przy szosie SR48 i parkingu, górna - nieco poniżej niższego wierzchołka Lagazuoi). Wielu turystów korzysta z tej możliwości. Warto pamiętać, że szczyt Lagazuoi, podobnie jak pobliskie masywy, znajdował się w strefie ciężkich walk między Austriakami i Włochami podczas pierwszej wojny światowej, i że ci ostatni zaczęli tu wówczas budować, pod liniami austriackimi, tunel mający pełnić rolę fortyfikacji i ciągu komunikacyjnego. Tunel jest dziś udostępniony w celach turystycznych - jako część jednej z dróg prowadzących dziś na szczyt.

W sezonie letnim Passo Falzarego może być interesującym celem dla miłośników turystyki rowerowej. Przełęcz, nawiasem mówiąc, ma też znaczenie dla profesjonalistów: znalazła się kilkakrotnie na trasie słynnego wyścigu Giro d'Italia, przebiega też tędy trasa klasycznego, rozgrywanego corocznie jednodniowego wyścigu zwanego Maratona delle Dolomiti (Maratona dles Dolomites w języku ladyńskim), przez siedem słynnych dolomickich przełęczy. Jest też jednak miejscem popularnym wśród amatorów, ponieważ podjazd, o długości 15 km i maksymalnym nachyleniu 10%, uważany jest za niezbyt trudny.

W zimie na zboczach Lagazuoi i poniżej przełęczy dostępne są tereny narciarskie z odpowiednią infrastrukturą (wyciągi, itd.), z trasami o różnym stopniu trudności (ale bez bardzo trudnych).