Port de la Bonaigua

Port de la Bonaigua - to wysokogórska przełęcz drogowa w Hiszpanii, położona w Katalonii, w Pirenejach Centralnych, na wysokości 2072 m n.p.m. Przez przełęcz przebiega droga C-28, łącząca miejscowość Salardú w powiecie (comarca) Val d'Aran z miejscowością Esterri d'Àneu w Pallars Sobirà. Przełęcz leży 114 km na północ od Lleidy, stolicy prowincji, 45 km na południowy wschód od miejscowości Vielha , stolicy Val d'Aran, i niecałe 10 km na południowy wschód od centrum znanego ośrodka narciarskiego Baqueira-Beret , na północ od jedynego w Katalonii parku narodowego znanego jako Parc Nacional d'Aigüestortes i Estany de Sant Maurici (➤ mapka)(➤ mapka).

Powiat Val d'Aran jest jedyną jednostką administracyjną Hiszpanii położoną po północnej stronie głównej grani Pirenejów. W dolinie Aran ma swe źródła Garonna, największa rzeka Gaskonii, wpadająca, jako Żyronda (Gironde), po połączeniu z Dordogne, do Oceanu Atlantyckiego (w odległości kilkuset metrów od źródeł Garonny, ale po drugiej stronie Pirenejów, bierze swój początek rzeka Noguera Pallaresa, dopływ Ebro - rzeki wpadającej do Morze Śródziemnego). To szczególne położenie Val d'Aran, doliny otwartej na północ, a trudno dostępnej od strony Hiszpanii, wywarło wpływ na historię i zachowane do dziś cechy regionu. W szczególności, mówi się tu w języku aranés, odmianie języka oksytańskiego (i jest to w Val d'Aran, obok języka hiszpańskiego i katalońskiego, język uważany za urzędowy). "Val d'Aran" jest nazwą w języku aranés; po katalońsku comarca nazywa się Vall d'Aran, a po hiszpańsku - Valle de Arán.


Sama przełęcz Port de la Bonaigua należy administracyjnie do położonej po południowej stronie Pirenejów gminy Alt Àneu, w Pallars Sobirà; nazwa Port de la Bonaigua jest katalońska (w aranés nosi nazwę "Pòrt dera Bonaigua"). Przez stulecia przełęcz, obok innej wysokogórskiej przełęczy, Port de Vielha, położonej bardziej na zachód, na wysokości 2424 m n.p.m., była jednym z zaledwie dwu przejść transpirenejskich łączących Val d'Aran z Hiszpanią, i to przejść - z uwagi na wysokość przełęczy i ich położenie, a w konsekwencji z uwagi na panującą tu często złą pogodę - niełatwych.

Prowadząca przez Port de la Bonaigua droga C-28, zbudowana na początku XX wieku, znacznie ułatwiła dostęp do Val d'Aran z południa, chociaż, mimo że teoretycznie jest otwarta przez cały rok, po dużych opadach śniegu lub zagrożeniu lawinami bywa czasowo zamykana. Od pewnego czasu mówi się o budowie tunelu pod przełęczą; na razie jednak są to tylko projekty.


Na północ od przełęczy, w odległości niecałych 10 km, znajduje się centrum znanego, czynnego od 1964 roku ośrodka narciarskiego Baqueira-Beret, największego i najpopularniejszego w Hiszpanii, z rozbudowaną infrastrukturą narciarską i turystyczną; do tych dwóch pierwszych sektorów (Baqueira, na wysokości 1500 m, i Beret, na wysokości 1850 m) przyłączono później trzeci - Bonaigua - z trasami i wyciągami również po południowej stronie przełęczy, na wysokoßci do 2510 m. Narciarze i snowboardziści mają tu do dyspozycji prawie 100 tras zjazdowych (łącznie około 150 km) o różnych stopniach trudności, od tras przeznaczonych dla początkujących do tras trudnych; są też możliwości uprawiania narciarstwa pozatrasowego.