Maloja

Maloja (po włosku Maloggia, w języku retoromańskim i dialekcie lombardzkim Malögia) - to niewielka (ok. 300 mieszkańców) miejscowość położona w szwajcarskim kantonie Gryzonia na przełęczy Maloja (Malojapass), łączącej Górną Engadynę z doliną Val Bergaglia, 92 km na południe od Churu , stolicy Gryzonii, 16 km na południowy zachód od Sankt Moritz , 11,5 km na południowy zachód od Silvaplany, 35 km na północny wschód od Chiavenny we Włoszech. Stolica regionu Maloja, obejmującego szwajcarską część doliny Val Bregaglia i Górną Engadynę, popularna miejscowość turystyczna. Dojazd z Chur, przez Julierpass i Silvaplanę, drogą 3. Z Chiavenny drogą SS37 i po przekroczeniu granicy drogą 3. Dojazd do Silvaplany z Engadyny drogą 27 (➤ mapka)(➤ mapka).

Okolice przełęczy Maloja były zamieszkałe już w czasach prehistorycznych, a sama przełęcz znana jako jedno z wielu przejść alpejskich w regionie (zob. Malojapass). Początki turystyki w rejonie przełęczy sięgają końca XIX wieku, gdy belgijski arystokrata i przedsiębiorca, Camille de Renesse (1836-1904), podczas rekreacyjnego pobytu w 1880 roku w Sankt Moritz, wpadł na pomysł zbudowania w Engadynie "alpejskiego Monte Carlo", miejscowości wypoczynkowej z kompleksem hotelowym, kąpieliskami i polami golfowymi dla europejskiej arystokracji. Po kilku nieudanych próbach zakupu odpowiednich terenów w innych miejscach, de Renesse nabył ostatecznie 140 hektarów ziemi między przełęczą Maloja a jeziorem Silsersee i w pierwszej połowie lat 80. XIX wieku zbudował tam Hôtel Kursaal de la Maloja, budynek znany dziś jako Maloja Palace . Budynek funkcjonował przez kilkadziesiąt lat jako luksusowy hotel, później służył innym celom. Dziś, po przeprowadzonej w 2009 roku gruntownej renowacji, znów przyjmuje gości dysponujących wystarczającymi środkami finansowymi, by z niego skorzystać.

W tym samym czasie, co wspomniany Hôtel Kursaal de la Maloja, hrabia de Renesse zbudował dla siebie w pobliżu przełęczy Maloja rezydencję, w której jednak nigdy nie zamieszkał (została ukończona dopiero po jego śmierci). Z rezydencji przetrwałą do dziś tylko wieża, znana jako Torre Belvedere , w 1953 roku przejeta przez organizację zajmującą się ochroną środowiska, Pro Natura. Dziś wieża jest dostępna dla zwiedzających. Z platformy widokowej rozciąga się rozległy widok na Engadynę i w stronę doliny Val Bregaglia; w lecie organizowane są tu też wystawy czasowe.

Markerem oznaczony jest udostępniony dla zwiedzających budynek (Casa Segantini), gdzie przez ostatnich 5 lat życia mieszkał i pracował pochodzący z Włoch słynny malarz, Giovanni Segantini (1858–1899), jeden z najwybitniejszych przedstawicieli realistycznego symbolizmu.

Będąc w Maloi warto też rzucić okiem na stojący przy wjeżdzie do miejscowości od strony Engadyny kościół ewangelicki (wniesiony pierwotnie jako świątynia anglikańska, na zlecenie Hôtel Kursaal de la Maloja, z myślą o turystach brytyjskich), zbudowany w stylu neogotyckim.

Okolice Maloi są znakomitym terenem dla osób zainteresowanych turystyką pieszą i rowerzystów. W najbliższej okolicy, przy okazji wizyty w Torre Belvedere, warto zobaczyć znajdujące się w pobliżu spektakularne kotły polodowcowe, odkryte tu w 1884 roku podczas budowy rezydencji (wiele tego typu form skalnych występuje na terenie całej doliny Val Bregaglia, np. w położonym niedaleko Chiavenny rezerwacie "Marmitte dei Giganti"). Piękną wycieczkę można zrobić na Septimerpass (Pass da Sett, Passo del Settimo), położoną na wysokości 2310 m n.p.m. przełęcz łączącą dolinę Oberhalbstein z doliną Val Bregaglia (warto wiedzieć, że niedaleko Septimerpass, na wysokości 2645 m n.p.m., pod szczytem Piz Lunghin , leży przełęcz Pass Lunghin, jedyne w Europie miejsce, gdzie stykają się zlewiska trzech mórz: Morza Północnego, Morza Śródziemnego oraz Morza Czarnego. Inną interesującą wycieczką może być wyprawa na Murettopass (2562 m), po włosku zwaną Passo del Muretto, położoną między szczytami Monte del Forno (w paśmie Bregaglia / Bergell) i Piz Fedoz (w paśmie Bernina), łączącą Engadynę z doliną Valmalenco we włoskiej Lombardii. Maloja może też być dobrą bazą do zwiedzania zarówno całej doliny Val Bregaglia, jak Górnej Engadyny, a z uwagi na bliskość jeziora Silsersee, słynącego z doskonałych warunków dla uprawiania żeglarstwa i surfingu, dobrym miejscem na wakacje dla osób zainteresowanych sportami wodnymi.


W zimie w okolicach Maloi można uprawiać narciarstwo biegowe; Maloja jest miejscem startu Engadin Skimarathon, słynnego organizowanego od 1969 roku corocznie w drugą niedzielę marca biegu narciarskiego na dystansie 42 km, prowadzącego m.in. przez zamarznięte jeziora Silsersee i Silvaplanersee w kierunku Sankt Moritz i S-chanf, gdzie znajduje się meta. W biegu bierze zawsze udział ponad 10 tys. osób. W pobliżu Maloi znajduje się też mały ośrodek narciarski (Skigebiet Aela-Maloja), położony na wysokości od 1809 do 2159 m n.p.m., z 3 km tras zjazdowych na zboczach Piz Aela .