Turcja

Turcja jest republiką parlamentarną. Dzieli się na 81 prowincji (które z kolei dzielą się na dystrykty). Z nielicznymi wyjątkami, stolice prowincji nazywają się tak samo, jak prowincje. Większość przewodników stosuje też podział kraju na 6 lub 7 regionów, który może ułatwiać orientację, choć nie ma statusu podziału oficjalnego. W naszej witrynie stosujemy podział na 6 regionów: Środkowa Anatolia, Region Morza Marmara, Region Morza Egejskiego (Turcja Zachodnia), Region Morza Śródziemnego, Wschodnia Anatolia, Region Morza Czarnego.

Powierzchnia Turcji wynosi 783 562 km², ludność - ok. 75 mln, z czego prawie prawie 4/5 stanowią Turcy, prawie 1/5 - Kurdowie. Największe miasta: Stambuł [Istanbul], Ankara (stolica kraju), Izmir, Bursa, Adana, Gazientep, Konya, Antalya, Diyarbakır, Mersin, Kayseri. Jednostką monetarną jest lira turecka (TRY), dzieląca się na 100 kuruszy. Domena internetowa - .tr. Kod samochodowy - TR. Kod telefoniczny +90. Językiem urzędowym jest turecki.

W witrynie a41.pl dostępne są w tej chwili omówienia wybranych miejscowości położonych w następujących 17 prowincjach: Istanbul (Stambuł [Istanbul]), Izmir (Izmir ), Muğla (Muğla ), Denizli (Denizli ), Ankara (ze stolicą w Ankarze ), Konya (Konya ), Aksaray (Aksaray ), Nevşehir (Nevşehir ), Niğde (Niğde ), Kayseri (Kayseri ), Antalya (Antalya ), Mersin (Mersin ), Hatay (Antakya ), Ağrı (Ağrı ), Iğdır (Iğdır ), Kars (Kars ), Trabzon (Trabzon ).

Uwaga. Turcja jest państwem zagrożonym terroryzmem. Na całym terytorium kraju należy zachować szczególną ostrożność. Szczegółowe informacje dotczące bezpieczeństwa w Turcji można znaleźć na stronach MSZ.
Poniżej zamieszczamy skrócone informacje o regionach lub miejscowościach, których omówienia są już w witrynie a41.pl dostępne lub są aktualnie przygotowywane, wraz ze stosownymi odsyłaczami.

• prowincja Istanbul
  
  
  STAMBUŁ
  widok od północnego wschodu w stronę meczetu Sulejmana Wspaniałego
  fot. JD
  • Stambuł [İstanbul] - jedno z największych (ok. 15 mln mieszkańców) miast Europy i świata, największe miasto Turcji, położone w pobliżu północno-zachodniego krańca kraju, 454 km na północny zachód od od Ankary, nad Morzem Marmara i cieśniną Bosfor (po obu stronach cieśniny, europejskiej i azjatyckiej), łączącą Morze Marmara z Morzem Czarnym. Najważniejszy ośrodek gospodarczy, finansowy, naukowy i kulturalny Turcji, wielki międzynarodowy węzeł komunikacyjny. Jedno z najważniejszych miast w historii Europy, założone przez Greków w VII wieku p.n.e. jako Bizancjum, od 330 roku n.e. znane jako Konstantynopol, w latach 330-395 stolica Cesarstwa Rzymskiego, poźniej stolica Cesarstwa Bizantyńskiego. W 1453 roku miasto zostało zdobyte przez Turków i stało się stolicą Imperium Osmańskiego (pozostając nią aż do 1923 roku, gdy stolicą Republiki Tureckiej, po upadku Imperium Osmańskiego, stała się Ankara) oraz jednym z najważniejszych miejsc świata islamu. Z uwagi na historyczne i kulturowe dziedzictwo miasta, ale także z uwagi na jego obecne znaczenie, Stambuł jest jedną z najpopularniejszych destynacji turystycznych w skali światowej, odwiedzaną przez ponad 10 mln turystów rocznie. ... więcej informacji
  
  

• prowincja Izmir
  • Izmir (w przygotowaniu)
  • Efez - jedno z najważniejszych miast świata starożytnego. Dziś atrakcją turystyczną jest stanowisko archeologiczne z jednym z najlepiej zachowanych zespołów miejskich. W pobliżu Efezu stoi budynek zwany Domem Najświętsze Marii Panny, gdzie Matka Boża, przywieziona do Efezu w 37 roku przez św. Jana, miała spędzić ostatnie lata swego życia.
  
  

• prowincja Ankara
  • Ankara (w przygotowaniu)
  
  
• prowincja Konya
  • Konya - stolica prowincji, miasto o historii sięgającej Starożytności, w Średniowieczu stolica Sułtanatu Seldżuków. W Konyi działał Dżalaluddin Rumi, mistyk, założyciel bractwa derwiszów tańczących; poświęcone mewlewitom muzeum jest jedną z głównych atrakcji miasta.
  
  
• prowincja Aksaray
  • Aksaray - miasto położone na średniej wysokości 980 m n.m., na zachodnich krańcach Kapadocji (krainy historycznej obejmującej w przybliżeniu dużą część dzisiejszej prowincji Nevşehir oraz część terytoriów dzisiejszych prowincji Aksaray, Niğde i Kayseri, dziś stanowiącej region turystyczny uchodzący za jeden z najbardziej atrakcyjnych w całej Turcji), ok. 35 km na północny zachód od widocznego z miasta wulkanu Hasan Daği (3268 m) i w podobnej odległości od południowo-wschodnich krańców słonego jeziora Tuz Gölü, które w czasach osmańskich było źródłem soli dla prawie całej Anatolii, zapewniając miastu dobrobyt. Dzisiaj Aksaray nie jest szczególnie ważną destynacją turystyczną, choć w samym mieście zachowało się trochę zabytków, głównie z czasów seldżduckich z XIII i XIV wieku; może być natomiast dobrą bazą wypadową do zwiedzania zachodniej części Kapadocji (w tym m.in. uważanej za jedną z większych atrakcji Kapadocji tzw. doliny Ihlara - długiego na kilkanaście kilometrów i głębokiego (miejscami) na 150 m malowniczego wąwozu, z licznymi wydrążonymi w skałach w tufie i dekorowanych freskami kościołami z IX wieku i wieków następnych, położonego ok. 40 km na południowy wschód od Aksaray). ... więcej informacji
  
  
• prowincja Nevşehir
  
  
  KAPADOCJA
  Uçhisar, wzgórze-twierdza
  fot. ALW
  • Nevşehir - dość duże miasto (ok. 85 tys. mieszkańców), położone na średniej wyskości 1224 m n.p.m., w centrum Kapadocji, mniej więcej w połowie drogi między Aksaray i Kayseri; stolica prowincji o tej samej nazwie. W samym mieście nie ma zbyt wielu zabytków. Jeśli jednak jest nazywane "stolicą Kapadocji" i jeśli turystyka stała się tu główną gałęzią gospodarki (wypierając tradycyjne - wyrabianie dywanów i winiarstwo), to przede wszystkim z uwagi na jego doskonałe położenie w centrum regionu, dobre połączenia (lotnicze i autobusowe) ze Stambułem i Ankarą, a także zadowalającą infrastrukturę turystyczną. Najważniejsze i najpopularniejsze atrakcje w prowincji Nevşehir - to słynne "podziemne miasta" Kaymaklı i Derinkuyu, położona 8,5 km na wschód od miasta twierdza Uçhisar, uważany za największą atrakcję Kapadocji Park Narodowy Göreme, a także rejon miejscowości Acıgöl. ... więcej informacji
  • Uçhisar - miasto położone 8,5 km na wschód od miasta Nevşehir, 4 km na południowy zachód od wioski Göreme. Z uwagi na dobrą infrastrukturę noclegową i gastronomiczną oraz dobre połączenia transportem publicznym z pobliskimi miejscowościami może być wygodną bazą wypadową do zwiedzania okolic. W samym mieście atrakcją jest naturalna twierdza skalna na wzgórzu, będącego najwyższym punktem w całej Kapadocji (pomijając oczywiście szczyty wulkanów). Spod cytadeli rozciąga się rozległy widok, w szczególności w stronę wioski i skansenu Göreme, ale też w stronę widocznego w oddali wulkanu Erciyes Dağı. ... więcej informacji
    

    

    KAPADOCJA

    Park Narodowy Göreme
    fot. ALW
  • Göreme - mała wioska, położona 13 km na północny wschód od miasta Nevşehir. Ok. 1,5 km od centrum wioski na południowy wschód, przy drodze lokalnej prowadzącej do niewielkiego (ok. 3,5 tys. mieszkańców) miasta Ortahisar, znanego głównie z wysokiej na prawie 90 m skały pełniącej niegdyś rolę twierdzy, znajduje się słynny skansen Göreme [Göreme Açık Hava Müzesi, Göreme Open Air Museum], uchodzący za bodaj największą atrakcję Kapadocji. Skansen Göreme - to skupisko kilkudziesięciu wydrążanych w tufie kościołów, kaplic i klasztorów pochodzących w większości z IX-XI wieku (a więc z ostatnich stuleci, gdy Kapadocja pozostawała przynajmniej formalnie pod kontrolą Bizancjum oraz w większości z czasów po okresie szerzenia się ikonoklazmu), z lepiej lub gorzej zachowanymi bizantyjskimi freskami przedstawiającymi na ogół sceny z życia Chrystusa i świętych. ... więcej informacji
  • Ürgüp - miasto położone 20 km na wschód od Nevşehiru, z kilkoma interesującymi zabytkami z czasów seldżuckich i osmańskich. Miasto jest stosunkowo niewielkie (niecałe 20 tys. mieszkańców), ale dysponuje jedną z najlepszych w centralnej części Kapadocji bazą noclegową (z licznymi pensjonatami i hotelami wysokiej klasy wykutymi w tufie lub mieszczącymi się w zabytkowych budynkach z czasów osmańskich) i gastronomiczną; rejon słynie też z produkcji wina. ... więcej informacji
  • Avanos - niewielkie (ok. 15 tys. mieszkańców) miasto, położone 18 km na północny wschód od Nevşehiru i 64 km na zachód od Kayseri, nad rzeką Kızılırmak (uchodzącą do Morza Czarnego najdłuższą rzeką w Turcji, znaną w starożytności jako Halys i uważaną wówczas za granicę pomiędzy Azją Mniejszą i resztą Azji). Jest znane z znane z garncarstwa, ceramiki, a także wyrobów dywanów i tkanin. ... więcej informacji
  • Hacıbektaş - niewielka (około 5 tys. mieszkańców) miejscowość położona na północnych obrzeżach Kapadocji, 46 km na północ od Nevşehiru. Obecna nazwa miasteczka pochodzi od nazwiska muzułmańskiego mistyka i myśliciela żyjącego w XIII wieku, znanego jako Hacı Bektaş Veli, który przybywszy do Anatolii z Iranu założył tu szkołę religijną (łączącą zasady islamu i chrześcijaństwa) i zakon derwiszów zwanych dziś bektaszytami. ... więcej informacji
  
  
• prowincja Niğde
  • Niğde - stolica prowincji. Miasto, istniejące już w czasach hetyckich, w czasach seldżuckich było jednym z ważniejszych ośrodków w regionie. Dziś jest to spore, od 1992 roku uniwersyteckie miasto, z kilkoma interesującymi zabytkami (głównie z czasów seldżuckich). ... więcej informacji
  
  
• prowincja Kayseri
  • Kayseri - duże uniwersyteckie miasto (ok. 850 tys. mieszkańców) i stolica prowincji o tej samej nazwie, z lotniskiem międzynarodowym (Erkilet International Airport), położone u stóp wulkanu Erciyes Dağı, od jego północnej strony. W starożytności nosiło najpierw nazwę Mazaka lub Eusebeia; później, na początku I wieku n.e., gdy Kapadocja była już prowincją rzymską (a miasto ważnym rzymskim węzłem komunikacyjnym), nadano mu nazwę Cezarea (Cezarea Kapadocka, dla odróżnienia od wielu innych miast o tej samej nazwie, istniejących wówczas w Cesarstwie Rzymskim). Cezarea była jedna z najstarszych i najważniejszych ośrodków chrześcijaństwa i siedzibą biskupstwa: od 370 roku biskupem był urodzony tu teolog i pisarz wczesnochrześcijański Bazyli Wielki (znany też jako Bazyli z Cezarei), jeden z trzech kapadockich ojców Kościoła, święty prawosławny i katolicki. Oprócz licznych zabytków ważną atrakcją jest Muzeum Archeologiczne, którego najcenniejszym eksponatem są tzw. tabliczki kapadockie pokryte asyryjskim pismem klinowym. ... więcej informacji

• prowincja Antalya
  
  
  ANTALYA
  widok z okolic portu jachtowego na zatokę Antalya i góry Beydağları
  fot. ALW
  • Antalya - duże miasto (ok. 1 mln mieszkańców) w południowo-zachodniej Turcji, na wybrzeżu Morza Śródziemnego, nad zatoką Antalya, otoczone górami Taurus, na terenach starożytnej Pamfylii. Stolica prowincji o tej samej nazwie, a także całej tzw. Riwiery Tureckiej, i jako jeden z najważniejszych jej kurortów skupiający, jak się szacuje, ok. 30% całego ruchu turystów zagranicznych w Turcji - samą Antalyę ma odwiedzać rocznie ponad 10 milionów turystów. ... więcej informacji
  • Alany (Korakesjon) – osada, której początki sięgają paleolitu. Obecnie nowoczesny kurort, otoczony od północy górami Taurus, słynący z pięknych plaż. Najważniejszym zabytkiem jest rozległy zespół obronny złożony z bizantyjskiej twierdzy Kale oraz murów obronnych z wieżami, z pozostałościami z czasów rzymskich, bizantyjskich i seldzuckich.
  
  

• prowincja Ağrı
  • Ağrı (w przygotowaniu)
  • Doğubeyazıt - miasto (ok. 120 tys. mieszkańców) we wschodniej Turcji, w prowincji Ağrı graniczącej z Iranem. Położone na wysokości 1625 m n.p.m., w pobliżu najwyższej góry Turcji, Araratu (5371 m n.p.m.). W odległości 6 km na południowy wschód od Doğubeyazıt znajduje się słynny pałac İshak Paşa Sarayı. ... więcej informacji
    

    

    DOǦUBEYAZIT

    İshak Paşa Sarayı
    fot. ALW
  • İshak Paşa Sarayı - częściowo zachowany, a częściowo zniszczony kompleks pałacowy zbudowany w latach 1685-1784 w pobliżu miejscowości Doğubeyazıt. Obiekt, uważany za jeden z najwybitniejszych przykładów XVIII-wiecznej architektury osmańskiej, jest odwiedzany, jak się szacuje, przez ok. 150 tys. turystów rocznie. ... więcej informacji
  
  
• prowincja Iğdır
  • Iğdır (w przygotowaniu)
  
  
• prowincja Kars
  • Kars - dość duże miasto w północno-wschodniej Turcji, niedaleko od granicy z Armenią. Stolica prowincji o tej samej nazwie. Strategicznie położone miasto o długiej i burzliwej historii, z kilkoma interesującymi zabytkami (m.in. cytadela - Kars Kalesi - na wzgórzu górującym nad miastem i dawny ormiański kościół, którego historia sięga czasów Bagratydów, dziś przekształcony na meczet - Kümbet Cami. ... więcej informacji
    

    

    ANI

    widok ogólny
    fot. ALW
  • Ani - ruiny średniowiecznego armeńskiego miasta położonego na wysokości 1464 m n.p.m., niecałe 50 km na południowy wschód od miasta Kars, tuż przy granicy z Armenią. Niegdyś Ani, zwanem "miastem 1001 kościołów", było konkurującą z takimi metropoliami, jak Konstantynopol czy Bagdad, liczącą ponad 100 tys. mieszkańców stolicą królestwa armeńskiego (obejmującego większą część dzisiejszej Armenii i część wschodniej Turcji), a także siedzibą katolikosa - duchowego zwierzchnika Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego. Miasto, opuszczone w XVIII wieku, zapomniane, a później przez długi czas z różnych niedostępne, w ostatnich latach, udostępnione dla zwiedzających, stało się jedną z największych atrakcji turystycznych Turcji. ... więcej informacji

• prowincja Trabzon
  • Trabzon
    

    

    SÜMELA

    widok na klasztor z wejścia
    fot. ALW
  • Sümela (monaster) - nieczynny męski klasztor prawosławny położony w pobliżu miasta Maçka, w prowincji Trabzon, 35 km na południe od miasta Trabzon (dawnego Trapezuntu), w parku narodowym Altındere, na zboczu góry Melá, na wysokości ok. 1200 m n.p.m. Monaster pełnił niegdyś ważną rolę jako ośrodek religijny i kulturalny greckiego prawosławia w Anatolii, będąc jednym z najważniejszych celów pielgrzymek. Poważnie zniszczony podczas wojny grecko-tureckiej w latach 1921-1923, nie został jeszcze w pełni odrestaurowany. Ze względu na znaczenie historyczne, a także ze względu na malownicze położenie, jest jedną z najważniejszych atrakcji turystycznych regionu. ... więcej informacji