Passo Gardena (2136 m)

Przełęcz drogowa w Dolomitach, położona w prowincji Bolzano (region Trydent-Górna Adyga), na wysokości 2136 m n.p.m., ok. 37 km (w linii prostej) na wschód od Bolzano, stolicy prowincji, i ok. 25 km na zachód od Cortiny d'Ampezzo, uważanej za turystyczną stolicę Dolomitów (➤ mapka)(➤ mapka).


Passo Gardena (nazwa niemiecka: Grödner Joch, nazwy ladyńskie w dwu odmianach: Ju de Frara i Jëuf de Frea) leży między grupami górskimi Pizes de Cir (Gruppo del Cir, Cirspitzen) na północy, z najwyższym szczytem Gran Cir (2592 m) i grupą Sella na południu, z najwyższym szczytem Piz Boè (3152 m). Przez przełęcz biegnie droga SS243, łącząca miejscowość Corvara w dolinie Val Badia z drogą SS242 łączącą Canazei z miejscowościami położonymi w dolinie Val Gardena - Selva di Val Gardena , Santa Cristina Valgardena oraz, dalej na zachód, Ortisei, i stanowiąca fragment systemu dróg okrążającego grupę Sella, prowadzącego przez Passo Gardena (2136 m), Passo Sella (2240 m) , Passo Pordoi (2239 m) , i Passo Campolongo (1875 m) .

Przełęcz jest jednym z najlepszych i najpopularniejszych punktów wyjściowych wycieczek i wypraw górskich o różnym stopniu trudności, obejmujących z jednej strony np. łatwą, dostępną dla każdego turysty drogę na Gran Cir (2592 m), z drugiej strony ferratę znaną jak Brigata Tridentina, uważaną za trudną, choć zarazem będącą jedną z najpopularniejszych w Dolomitach. Passo Gardena leży też na szlaku jednego z klasycznych szlaków trekkingowych w Dolomitach, znanego jako Alta Via n.2., prowadzącego z Bressanone /Brixen w kierunku Feltre.


Po obu stronach przełęczy znajdują się popularne tereny nariarskie, należące do sieci ośrodków narciarskich znanej jako Dolomiti Superski: Val Gardena, ośrodek położony na wysokości 1236-2500 m n.p.m., oferujący 175 km tras o różnym stopniu trudności i kilkadziesiąt wyciągów, oraz ośrodek Alta Badia, położony na wysokości 1324-2778 m n.p.m., oferujący ok. 130 km tras i odpowiednią infrastrukturę narciarską. Oba zapewniają dostęp do tzw. Sella Ronda - szlaku narciarskiego prowadzącego przez cztery wspomniane wyżej przełęcze - Passo Gardena, Passo Sella, Passo Pordoi i Passo Campolongo, oraz położonych wokół nich terenów narciarskich (łącznie ok. 450 km tras). Niektóre z tras należących do tych dwu ośrodków są corocznie sceną prestiżowych międzynarodowych zawodów w narciarstwie alpejskim.

• Przełęcz Passo Gardena (podobnie jak pozostałe wyżej wymieniane przełęcze) była wielokrotnie metą jednego z etapów słynnego zawodowego wyścigu kolarskiego, Giro d'Italia. Jest też jedną z siedmiu przełęczy leżących na trasie rozgrywanego corocznie jednodniowego wyścigu kolarskiego znanego jako Maratona delle Dolomiti (nazwa ladyńska: Maratona dles Dolomites), a także jednym z najpopularniejszych miejsc w Dolomitach odwiedzanych przez kolarzy amatorów (i motocyklistów).